Het ISSOOH weer aan de slag in Zuidelijk Afrika: 23-12-2008/ 10-03-2009

tot ziens Alphen en Antwerpen,Marijke stapt in het Labyrinth


24-12-2008 tot 10-3-2009
 





Het ISSOOH weer aan de slag in Afrika.

Terug naar Zuidelijk Afrika.

Beste lezers,Zuidelijk Afrika heeft vorig jaar ons bijzonder geïnspireerd. Vandaar dat we besloten hebben om dit jaar terug te keren en te zien welke bijdrage wij kunnen leveren, in welke vorm dan ook, en hoe wij nog meer kunnen leren van de mensen en de natuur daar. Onze geplande terugkeer naar Chishawasha kon helaas niet doorgaan omdat de beperkte verblijfruimten daar aan enkele leraren waren vergeven die een heel jaar wilden blijven werken daar. Natuurlijk een verstandige keus van de leiding maar wel erg jammer voor ons omdat wij heel graag de kinderen hadden teruggezien. Na lang overwegen hebben we ook ons plan om er even langs te gaan laten varen omdat de kosten daarvoor erg hoog zouden zijn. We zullen dus de geboorte van het kindje van Mary en Philip helaas niet ter plekke bijwonen.
Wat werk betreft hebben we nu aan Gudrun gevraagd wat we bij haar in Windhoek kunnen doen. Daarnaast zullen we op zoek gaan naar organisaties/mensen die "community based" werk doen om families en groepen mensen die "underprivileged and poor"zijn zoals dat heet, te helpen en sterker te maken. In Windhoek hopen we een afspraak te hebben met Nacobta , een stichting die toeristische activiteiten stimuleert bij meer afgelegen groepen in Namibië en hen zo helpt hun economische positie te verbeteren zonder teveel hun culturele basis te verliezen. Een wankel evenwicht altijd.
Maar goed, eerst gaan we drie weken met de kinderen op rondtocht door Namibië; met de tenten op het dak door wat meer toeristisch gebied en ook door de echte wildernis. Wij gaan proberen hen nog meer te interesseren in andere culturen en in ontwikkelingswerk.
Daarna in contact met Gudrun Kober in Windhoek en dan weer twee weken door het Noorden van Namibië reizen naar ver afgelegen bevolkingsgroepen in Damaraland, Kaokoveld en Owamboland. Daarna op zoek naar contacten in Zuidelijk Afrika en op zoek naar systemisch gebaseerd werk voor dit of volgend jaar.De laatste twee weken zijn we in Cape Town waar ook Audrey Ellenwood en John met een groep studenten zullen komen.Wij zullen dan twee weken de opleiding en begeleiding van deze studenten met Audrey en John delen.




De dag van vertrek gaat komen; iedereen heeft zijn malaria pillen gekocht, de relaties zijn gelegd; de zwager van Gudrun heeft de tocht door sikereti afgeraden, de workshops zijn afgesproken en de verblijfplaatsen in Zuid Afrika via home exchange geregeld. Let dus op Wij vertrekken 23 december.

Voor foto's in een album zie deze links:

2009 afrika 2

en

2009 afrika KK

">




23 december:
Op weg met de taxi van Antwerpen naar Vliegveld Zaventem. Voor 50 euro brengt een ruim en nieuw busje ons alle zeven met de bagage er naar toe. Marijke regelt de terugtocht voor haar en mij op 10 maart (!!) meteen maar even. De prijs is eveneens 50 euro, voor twee personen. Het eerste goedkoop of het tweede duur? Zegt u het maar. Wij houden het op een redelijk bedrag voor het totaal.



Tussenstop in Londen. Dat betekent 4 uur wachten en genieten van Guinness , een Bitter en glaasjes wijn of cola; smaken verschillen, dat is duidelijk. Een slecht voorteken voor de komende tocht of een voorbode voor veel nieuwe inzichten?
Vliegen naar Johannesburg in de nacht blijft zwaar. De ruimte in economy class blijft beperkt, slapen dus een kunst op zich.

24 december: We landen om tien uur in Joburg. Adriaan vindt tijd om een mooie leren cowboyhoed te kopen. Om de felle zon te kunnen verdragen. Nog een uurtje rondhangen op het redelijk fraaie vliegveld en dan naar Windhoek.



Om twee uur stappen we vanuit het vliegtuigje op de hete betonnen landingsbaan van Windhoek. Wandelen vanaf het vliegtuig naar de hal. Wat een rust hier. Meteen ver van de westerse hectiek. Het bewijst weer dat Zuid Afrika meer westers is dan Afrikaans en dat in Namibia Afrika echt begint.
Klein probleem: van onze zeven koffers en een golfbag zijn er vijf koffers helaas niet meegekomen.




De vermoeid ogende dame achter de “bagage claim” balie noteert onze aangifte van de verloren stukken.



Alle voor Afrikanen zo natuurlijke vriendelijkheid is allang van haar afgegleden. Een zware baan, almaar ontevreden mensen te woord staan. Wij proberen zo monter mogelijk te blijven en haar wat op te vrolijken. Zij komt met goed nieuws: alle koffers staan in Joburg en ze zullen vanavond – kerstavond !- nog in ons hotel, lees campingplaats bezorgd worden. Wij kijken wat ongelovig maar zij verzekert dat het zo zal zijn .
Inmiddels hebben we onze man van Value Car Rental, ons onvolprezen autoverhuur bedrijf, al gespot. Hij draagt met verve het bord met Brok Family.



man van Value Car met bord


Mijnheer beweert Marijke en mij nog te herkennen van vorig jaar. Wij hem overigens ook , dus wie weet. We laten Marijke, Marius, Aemilia en Christopher afzetten bij Checkers om voor drie dagen eten te kopen. En veel water en wijn en blikjes voor slechtere tijden.
Adriaan Femke en ik gaan mee naar de Mandume Ndemufayo Avenue om onze twee 4x4’s op te halen met alle camping equipment.(op het dak van elke auto twee tenten en achterin de twee bakken 8 stoelen, twee tafels, twee koelkasten, twee kisten met borden en bestek en 4 gasstelletjes.). Daar blijken Sunnet en Melissa met wie ik vele vriendelijke e-mails heb uitgewisseld, vertrokken te zijn naar het buitenland om te gaan studeren. De nieuwe secretaresse die alles moet regelen is van Duitse komaf en zeer gründlich en competent. Het duurt een hele tijd omdat we ook uitgebreid uitleg krijgen van de , alweer blanke, chef autowerkplaats over de 4x4 en het opklappen van de tentjes. Het blijft opmerkelijk dat op zoveel plekken de leidende functies nog altijd door blank personeel worden vervuld: verandering kost tijd en opleiding, die essentieel is, kost nog meer tijd. En de scholing van de zwarte bevolking blijkt later ook nog altijd te mager. Maar even opmerkelijk is de enorme vriendelijkheid van het zwarte personeel dat er ons helpt.




Na twee uur komen we bij de parkeerplaats voor Checkers aan waar we Marijke en Co. met drie karren etenswaar vinden, omringd door bedelende en zich opdringende sjofele Namibische mannen die graag iets willen bijverdienen, of verdienen liever gezegd. Het is voor de “jeugdigen”van ons de eerste confrontatie met de totaal andere economische situatie en verhoudingen in Namibia. Werkeloosheid is er nog altijd extreem hoog : meer dan 35%, maar het ligt eraan hoe je dat bekijkt. Cijfers zijn multi-interpreteerbaar. Maar Gudrun, onze Namibische vriendin en kenner van alle interne zaken van het land, houdt het ook op ruim 30%.
De jongens hadden al wat broden uitgedeeld aan de armst uitziende helpers, maar uiteraard had dat niet tot tevredenheid geleid maar tot nog meer vragen om voedsel. Wij zijn als Hollanders niet echt getraind in het afwimpelen van bedelaars. Niemand kan een gevoel van verlegenheid ontlopen; het verschil tussen rijk en arm is hier te enorm en je wordt er te direct mee geconfronteerd.
We laden in en rijden even door Windhoek Centrum om te laten zien dat het echt een dorp is en niet erg fraai wat architectuur, laten we maar zeggen; en je kunt er gewoon met 120km per uur doorheen rijden meestal. Dat doen we niet.
We kamperen in “Roof of Africa”, een redelijk uitziende lodge met te huren appartementjes, een zwembadje en een bar restaurant. Tot grote verrassing van de “jeugd” is er geen kampeerplaats en slaan we de tentjes op op de parkeerplaats onder een grote boom, vlak naast de douches en toiletten voor het inwonende personeel!!


parkeerkamperen.

Zoveel primitiviteit hadden ze niet verwacht. Haha. Maar na een duik in het zwembadje


zwemmen on the roof of Afrika

en een black label











                                                                                                                 een reddende black label



is iedereen blij; zeker omdat we die avond kerstbuffet rond het zwembad hebben. De tafel staat al voor ons klaar.



de kersttafel in Windhoek



De jongens raken snel aan de praat met de, charmante, bedienende meisjes. Zij komen allemaal uit Ovambo land en hun sociale vaardigheden zijn uitstekend: ze zijn open, slim, vrolijk en attent en verre van onderdanig.
Het eten is prima: mosselen uit Swakopmund, Kudu, Beef, Lamb, veel toetjes en vruchten en heerlijke wijnen uit Zuid Afrika. Aanvankelijk was de muziek vreselijk: het bleek de keus te zijn van een oudere Duits-Namibische stamgast die volgens de bediening altijd de zaak domineerde. Hij zegt kerstmis te haten maar gaat toch akkoord met het inschuiven van een door Adriaan meegebrachte CD met kerstliederen. Ik weet niet wat erger was, maar de bediening en de enkele overige gasten waren zeer content.
Rond elf uur komt Gudrun nog even afzakken.



                                                                         gudrun en marijke


Ze had familiediner gehad. Ze is erg blij ons te zien. Veel bijkletsen. Ze zegt dat ik een tweedaagse workshop moet geven en we spreken af dat te doen op twee en drie februari. Zij krijgt de golfbag mee naar huis en we zien haar de dertiende januari weer.
Iedereen kruipt wat onwennig voor de eerste keer het dak van de auto op en zijn tentje in. Marius met Aemilia, en Adriaan en Femke in de tentjes op de blauwe Nissan en Marijke en ik en christopher (tentje voor zichzelf) op de witte .

25 december.
Zalig kerstfeest!! In de hitte. Half zes op en snel op weg naar Sesriem; 350km bijna helemaal over gravelwegen. Alleen de eerste 60 km asfalt; tot Rehoboth , na Windhoek de grootste stad van Namibia, 38.000 inwoners. Het is echter niet meer dan een groot dorp en het centrum is ronduit rommelig en lelijk.Hoofdstad van de regio van de Bastaards. Een bevolkingsgroep die voortkomt uit de gemengde huwelijken van de blanke boeren en de zwarte plaatselijke stam. De mensen zijn er inderdaad veelal lichter van huidskleur dan elders in Namibia. We zoeken de koffieshop waar Marijke en ik vorig jaar geweest zijn. Die was toen nog maar een week open en de trotse eigenaresse was vol goede moed. Helaas is de koffieshop verdwenen, er zit nu een winkel in. Ondernemen is niet eenvoudig in Rehoboth dat is duidelijk. Na Rehoboth afslaan de echte eenzaamheid in, de gravelwegen op. Die zijn overigens uitstekend te berijden als je niet te hard gaat. We crossen door de prachtige verstilde en woeste natuur, over twee passen heen. We stoppen regelmatig en speuren naar de eerste wilde dieren.
even uitkijken bij de pas voor solitaire
Het is warm maar omdat het erg droog is, is dat niet onaangenaam. Bij Solitaire, een plek met een benzinepomp, een lodge en een camping en verder niets, is niets veranderd. Tanken dus want dat is het motto in Namibia: houd je tank zo vol mogelijk want de benzinepompen liggen vaak behoorlijk ver van elkaar af en je kunt zomaar een paar tankstations treffen zonder benzine.
Nog een anderhalf uur naar Sesriem Camp site waar we gaan slapen.
We zien enkele fraaie vogels, korhanen,

korhaan op weg naar Sesriem.

haviken en de eerste springbokken en struisvogels. Iedereen is enthousiast en wordt gegrepen door die speciale ervaring om zo in de natuur te zijn.
De Camping is behoorlijk verbeterd: er staat een fraai houten nieuw kantoor met restaurant en winkeltje en er is elektriciteit en stromend water op elke ruime campingplaats. Wij krijgen een fraaie plek onder een reusachtige acacia met vrij uitzicht over de vlakte en op de duinen in de verte.
Adriaan op sesriem camping

Een duik in het zwembad verfrist; de braai wordt aangestoken door Marius, de steaks gebraden, de wijn ontkurkt. We luisteren naar de krekels, de gekko’s en naar het gehuil van jakhalzen vlakbij. De zonsondergang is fraai, de sterrenhemel wonderschoon. Wij wijzen het Zuiderkruis aan en de melkwegen Magelhaens 1 en 2 die je bij ons in Europa niet kan zien. De grootste van de twee heeft minder sterren dan de kleinste maar ligt veel dichter bij ons. Iedereen is er stil van. Namibia heeft ieders hart nu al gegrepen.

26-12-2008.
Vijf uur; in het stikdonker moeten we onze tenten inklappen, op de tast dus. Het lukt en niemand klaagt. We gaan de zonsopgang bewonderen op een van de grote zandduinen in Sossusvlei. De zon zal ze langzaam van kleur doen veranderen. Van zachtgrijs, naar blauwig, naar gelig naar oranje naar oranjerood. Wel eerst 45 km rijden over een asfaltweg. Dan bereiken we de eerste grote duin, toepasselijk duin 45 genaamd, die je mag beklimmen. Wat de jeugd dan ook meteen gaat doen.



op duin 45

Marijke en ik wandelen een stuk omhoog maar haken dan af en besluiten langs de duin te lopen. De J. klimt dapper verder en geniet van het schitterende uitzicht over de andere duinen. De hoogte? Ik denk een 100 meter, of meer? Je schijnt van de duin af te kunnen surfen.
De zon doet wat hij moet doen en de kleurschakeringen zijn prachtig.


Duinen te sossusvlei


Dan verder ongeveer nog 20 km over asfalt en het laatste stuk naar de echte Sossusvlei door heel los zand. Alleen met 4x4 te berijden en dan nog soms met veel moeite. Af en toe lopen we vast maar even achteruit en dan weer vooruit helpt. De J. beklimt ook de grote duin bij het droge meer en wij wandelen door het meer op zoek naar de bee eaters die er vorig jaar in grote getale zaten. En zij zijn trouw aan hun home gebleven. Zowel de European als de blue cheeked Bee eater vliegt vrolijk rond. We rusten onder een schaarse acacia en als de J. terug is van de klimtocht lunchen we samen met de vele woestijnmuizen.
Terug door de 5km zandvlakte en weer zonder vast te zitten. Adriaan zijn auto is wel duidelijk beter geschikt dan de onze: 3,6 liter V6 en wij 2,4l. V4.
En door via weer solitaire (tanken) naar Walvisbaai/ Swakopmund. De route is eerst adembenemend mooi, woeste bergen en over de Gaub en Kuiseb passen heen. Geen 4x4 nodig. Even voorbij de Kuiseb pas zien we twee zebra’s lopen. Ze zijn kleiner dan de normale zebra, hebben een fijner streeppatroon en geen schaduwstrepen. Het zijn Berg zebra’s, een zeldzame soort. Ze staren ons aan en gaan dan in galop langs de weg voor ons uit. Af en toe verdwijnen ze achter een heuvel maar telkens weer komen ze te voorschijn, stoppen even om naar ons te kijken, de oortjes stijf overeind naast het kleine kuifje, en galopperen dan weer door. Na tien minuten begrijp ik dat ze eigenlijk willen oversteken maar niet durven vanwege ons. We houden onze vaart in en blijven een 100 meter achter ze. Na een heuvel zwenken ze naar links, richting de natuurlijk verlaten weg (we zijn al een paar uur niemand tegen gekomen) Maar tot onze schrik zien we juist nu een auto met grote snelheid in de verte aankomen. De chauffeur kan de zebra’s niet zien vanwege een heuveltje. Het ongelooflijke lijkt te gebeuren: de zebra’s zetten aan richting de weg precies als de auto er aankomt ! Wij stoppen op de weg een 25 meter achter de zebra’s. De eerste zebra schiet de weg op, we verwachten een klap en een afschuwelijk ongeluk en zien de stukken zebra al op onze auto vallen of de auto tegen ons aan vliegen, maar o wonder het dier springt op het laatste moment vooruit en de auto mist het op een haar. De tweede zebra kan nog net afwenden en schiet vlak achter de auto langs de weg over. Als hij geremd had voor de eerste zebra zou de tweede vol tegen hem opgerend zijn.

Overstekende bergzebra's: erg klein

De zebra’s galopperen een stukje verder en stoppen dan samen en kijken verschrikt om. De auto rijdt door maar ik denk dat de chauffeur de angst van zijn leven heeft gehad.


Bergzebra's na de sprint.

We rijden verder en het landschap wordt desolater en kaler . Het is het meest afschuwelijke stuk Namibia wat we gezien hebben. We herinneren het ons nog van vorig jaar. En de hitte wordt heftiger en heftiger.En om ons heen alleen maar grijzig zand en stenen en zand.
We hebben het plan om te gaan kamperen op een afgelegen camping bij de Vogelfederberg. En ja uit de verte zien we al waarom deze berg zo heet: hij lijkt echt op een vogelveertje!! Aangekomen bij de berg blijkt de camping geen voorzieningen meer te hebben en de omgeving wel spectaculair maar niet echt mooi te zijn. Alleen maar zand en rotsen. De dames verkiezen door te rijden naar Walvisbaai of Swakopmund. Ze zijn wat bangig .Dus verder door het troosteloze landschap. Het enige mooie zijn de vele fata morgana’s die we zien. Echt hele meren met bomen die er niet blijken te zijn als je dichterbij komt. De krab met de gulden scharen ervaringen zal ik maar zeggen. Soms zien we ook een soort hoge krijtstenen muren en we discussieren over de vraag wat dat nou zijn: oude gebouwen of toch bergen of zandhopen?? Het blijken ook fata morgana’s te zijn!
De J. is uiterst verrast als ze de kust zien van Walvisbaai tot Swakopmund: de troosteloosheid van de woestijn en de aanhoudende leegte. Niets wijst op nabijheid van de zee, tot we hem zien. Uiteindelijk zien we wel enkele pogingen om het gebied te ontwikkelen: er staan een aantal nieuw gebouwde dorpjes, soort vinex locaties, eenzaam in het zand met wel zicht op zee. Wellicht dat de troosteloze aanblik dramatisch gaat veranderen : we zien een aantal borden met de aankondiging dat er een groot de-salinisatie (ontzouting van het zeewater) project gaat komen. Kan er dan iets groeien of is de bodem te zout, te onvruchtbaar?? We bekijken nog een camping die vlak bij zo’n nederzetting ligt maar die is en heel druk en erg lelijk. Dus Marius beveelt ons door te rijden naar Swakopmund. Ik ben bang dat het daar helemaal vol zal zijn want het is vakantietijd in Namibia en Zuid Afrika en elke Namibiër met een auto spoedt zich dan naar Swakopmund, de enige badplaats. Inderdaad zijn nu alle appartementen aan de boulevard vol. Vorig jaar waren ze allemaal leeg! Toen waren we er twee weken later. We gaan naar camping The Sea Gull, die we van vorig jaar herinneren en die recht aan zee ligt. Tot onze verbazing is er een heel mooie plek voor ons vrij! Marius graaft een kuil en legt een barbecue aan. Vlak achter ons ligt een enorme grote tent, een disco en bar.aan zee. We braaien onder een grijze hemel (altijd s’avonds in Swakopmund! S’morgens is het dan wel meestal mooi zonnig). En dan op naar de disco tent: die is zeer romantisch met stoelen op het starnd en zand op de grond en veel luie banken 60 eurocent voor een groot glas wijn of bier. Chris en Marius (Aemilia,adriaan en Femke waren moe en zijn bij de tent gebleven) trakteren ons en wij zetten ons in luie stoelen bij de branding en kijken naar de Namibische jongeren. Marius en Chris gaan daarna de stad nog in en maken contact met een paar Zuid Afrikanen en gaan dansen in een disco waar verder alleen maar gekleurde jongeren zijn en hebben veel plezier. Ook voeren ze diepgaande gesprekken over het leven in Namibié en Zuid Afrika, vertellen ze de volgende dag. Een mooie tweede kerstdag dus.

27-12-2008.
De camping blijkt heel redelijke voorzieningen te hebben, beter dan in de lonely planet wordt gesuggereerd. Ook is de prijs erg laag! Wij vertrekken weer vroeg en rijden naar Heintjeszand over de zoutweg. Daar bezoeken we de golfbaan:

De Bunkerbaan te Heintjeszand.


groene(gras)tee off’s en groene (gras) greens maar daartussen alleen maar zand/zout als fairways. Je neemt een matje van kunstgras mee waar je vanaf mag slaan. Vorig jaar was de baan dicht, nu is er een wedstrijd en het is druk.Veel oude mannen met zwarte caddy’s die de tassen en de matjes dragen.
Na Heintjeszand draaien we het land in, Oostwaarts, richting Spitzkoppe/ Usakos. De weg, de D 1918, is recht, kaarsrecht zelfs en loopt door een onafzienbare woestijn. Merkwaardig is dat je na enige tijd rijden bijna niet meer kan zien waar de weg ophoudt of het land eromheen begint.

waar is de weg?Weg??


Wat wielsporen wijzen de weg. Tegenliggers zien we niet. Nergens enig teken van leven of bebouwing. Leeg , leeg, kaal. Alsof je op een onbewoonde verre planeet rijdt. Wel weer vele Fata Morgana’s. En dan doemt daar plotseling in de verte een grote rode steenmassa op die zomaar uit het gelige landschap lijkt op te rijzen. Alsof een reus de berg daar heeft neergeworpen of Hephaistos hem uit het binnenste van de aarde heeft omhooggeduwd. Als we na 100km bij deze bergen zijn aangekomen zien we hoe sprookjesachtig mooi ze zijn gemoduleerd. En het landschap eromheen en binnen in het gebergte is totaal anders: veel groen, struiken, gras, bomen van allerlei soort. De Nacobta camping waar we gaan slapen ligt vlak bij het dorp Grootspitzkop. Het is een enorm uitgestrekt gebied waar de campingplaatsen vele vele tientallen tot honderden meters van elkaar af liggen op prachtige locaties. Helaas zijn er weinig voorzieningen bij de plaatsen: alleen enkele verspreide pit latrines. Alleen bij de ingang van de camping staat een restaurant en zijn er een paar douches en toiletten met waterspoeling.
Maar de natuur is adembenemend mooi hier.We mogen een plek gaan uitzoeken (er zijn maar 14 officiële plaatsen op het vele hectares grote terrein). Merkwaardig genoeg zijn alle plekken vol!! De leiding wist dat niet.

Marius graaft zich Braai


Geen probleem we vinden een schitterende plek tegen een bergwand aan en onder prachtige bomen met even ernaast een zeldzaam mooie Boterboom.

Boterboom in Spitzkoppe


Uitzicht over de beneden gelegen vallei. Marius bouwt weer een braaiplek in de grond (oppassen: het is erg droog hier!) en we genieten van een koele wijn en de ondergaande zon.


28-12-2009
Weer vroeg op om de zon te zien opkomen: de bergen veranderen van rood naar goud dit keer. We breken op en gaan wandelen door de bergen. Bij het grote “venster"wat er in de bergwand even verderop zit.

Een echte " Archie" in Spitzkoppe

We bekijken wat San tekeningen op de rotsen, zien prachtige vogels, o.a. de chestnut weaver, en rijden dan via Uis naar Twijfelfontein. Prachtige tocht maar weinig wild te zien. We passeren de nu droge rivier bij Sorris Sorris en rijden alweer verkeerd. Je moet bij de kruising, die overigens niet op de kaarten staat!!, naar rechts en dan weer naar links om de D 2319 te volgen!
Uiteindelijk bereiken we Twijfelfontein. We gaan naar weer een Nacobta camping, Aba Huab camping. De voorzieningen zijn hier redelijk goed. Helaas geen elektriciteit bij de plaatsen (dus kan de koelkast niet aan blijven) wel water. Adriaan en Femke kiezen de plek uit: zij kiezen een plek met de naam Lions Corner, onder een prachtige Mopane boom waar je heerlijk op kan liggen op een schuine tak.
Ja dezelfde plek die wij vorig jaar hadden uitgekozen!! Haha; Daar heb ik toen, als echte Bard, een klein poëem geschreven ter ere van de Mopane!
 

Mopane

  

Straffe westenwind waait

Stof door je bladeren

Mijn Mopane

Schaduw sprenkel je met

Zonnevoetjes 

Die dansen,  ritme van

de  zwoele wind

Lommer , koelte strelen

Opgewaaide haren

Trekken loomte uit mijn

Lijf ,Mopane.

Honderd jaren leven,

Je wind gerichte kracht

Zoekend naar koel water

Ver in’t zand verloren

Wetend wachten; omhels

Mij Mopane, 

Omvat mij, verkoel mij.

Je stammen strekken zich

Jaren lange jaren

Voorbij mijn stof

Wij zetten tafels en stoeltjes neer om de plek te claimen en rijden dan naar de beroemde San tekeningen plek  Ditmaal hebben we een vriendelijke jonge man als gids die veel vertelt en ook op Aemilia valt waarmee hij meteen wil trouwen. Hij had al wel een vrouw en drie kinderen in Ruacana maar dat kan daar natuurlijk prima. Aemilia was vereerd maar sloeg het voorstel onder dankzegging af. Ditmaal konden we wel de bron zien en er zelfs water uit drinken. De gids had weer een andere verklaring voor de naam van de Twijfelfontein: de bewoner twijfelde almaar of hij water zou vinden en of hij wel zou blijven daar. Minder leuk dan vorig jaar dus.
De San tekeningen zouden een religieuze betekenis hebben. Boeiend zijn ze wel en ook fraai. Interessant dat er ook Pinguïns op staan! Die leven toch behoorlijk ver weg van Twijfelfontein, dus er moeten mensen geweest zijn die ver reisden in die tijd.

Adriaan bespeelt het oudste orgel in Twijfelfontein.

 “Vervolgens naar de orgelpijpen”waar Marius er per ongeluk enkele vanaf brak en naar de verbrande berg. Die laatste is weinig inspirerend. Alleen het feit dat die er over een aantal jaren niet meer zal zijn is boeiend. Maar dat geldt ook voor ons zelf.
Een tap biertje bij de prachtige Twijfelfontein lodge sluit de tocht af. Deze lodge is ook een Nacobta succes: een samenwerkingsverband tussen de bevolking daar en investeerders, het eerste grote geslaagde project van die vorm. Het verschaft meer dan 50 mensen werk en is geheel ecologisch verantwoord opgezet.
We braaien langs de lege rivier onder onze Mopane boom.

In april en oktober trekken de olifanten door de rivier en over de camping. Nu even niet. Zelfs geen koeien dit keer.

29-12-2008
Alweer vroeg, lees 5.30, op en via Outjo wat we overigens laten liggen, naar Etosha park. We komen om twee uur aan in het eerste kamp: Okaukuejo, of zoals het vroeger heette daar Okakwiya wat “vrouw die elk jaar een kind baart” betekent. De camping is veel minder een “dust hole”dan vermeld in de lonely planet, die het overigens heel vaak mis heeft wat Namibia betreft!! Geen prijs klopt (alles meestal 2 of 3x zo duur in werkelijkheid), en veel campings of andere dingen bestaan niet meer.
De voorzieningen zijn erg goed, er is een prachtig zwembad met restaurant en een schitterende, s’avonds verlichte, waterhole. We maken deze middag nog een rondtocht naar het Olifantsbad en terug via de gemsvlakte. Ongeveer 40km. We zien enorme kuddes zebra’s (honderden beesten), gnoes,ontelbaar veel springbokken, kudu’s, black faced impala’s, oryxen, een witte neushoorn en vele fraaie vogels waarvan enkele “nieuwe”die we weer in ons boek aantekenen.
zebra's in Etosha park


S’avonds nog na de braai naar de waterhole waar we genieten van de spanning die dat altijd oproept maar zonder veel spectaculairs te zien.
Er is te veel water in het park schijnt.

Waterhole Okaukuejo bij avond


30-12-2008
Vijf uur op en richting het westen . Naar het zgn. “Sprookjesbos”zo geheten vanwege de bijzondere bomen die er staan met heel grillige vormen: de Moringo bomen.
Onderweg weer enorme kuddes zebra’s, gnoes enz. maar ook , hoera, vlak naast ons pad, op vier meter afstand, een leeuwen familie die lui ligt te sluimeren.

leeuwen familie in Etosha

Een moeder, twee zonen en twee dochters. Ze keuren ons nauwelijks een blik waardig. Na een kwartiertje stappen ze loom op.
Het sprookjesbos valt wat tegen. Wel is duidelijk waarom het zo heet;


Moringo boom


de Moringo bomen zijn merkwaardig gedraaid en hebben grillige takken met maar enkele plukjes bladeren, als de haren op het hoofd van een warrige kabouter. Elk moment verwacht je dat Eucalypta van achter een boom te voorschijn springt. We dwalen er doorheen (in de auto, want eruit is verboden en terecht; Afrika is niet voor sissies en de dieren zijn echt wild) en rijden terug. De leeuwen zijn nu wat verderop en flaneren door het hoge gras. Zij lijken in niets op de brullende monsters die vorig jaar in de Naix Pan de hele nacht rond ons tentje liepen.
We doorkruisen het park, richting kamp Halali. Weer vele zebra’s maar ook groepen giraffen en gnoes.
Wegdravende Giraffen in Etosha


En overal springbokken, je krijgt er honger van. Kamp Halali is ook weer erg fraai, met groot zwembad en goede faciliteiten. Stromend water en braai op elke kampplaats. We braaien grote uit Swakopmund meegebrachte Bratwursten en Adriaan zingt: wir haben durst durst durst und trinken bier und wein, wir haben durst durst durst das muss gesellig sein… ja de stemming zit er goed in en iedereen is wild enthousiast over alle dieren die we gezien hebben en over het schitterende landschap. De onderlinge relaties zijn goed en Femke wordt steeds maar dapperder.
Na het eten naar de waterhole die wat verder weg ligt hier. Maar wat voor een waterhole! Je moet een trap oplopen naar een soort rotsplateautje waarop banken onder een afdak zijn geplaatst, maar op een of andere manier toch heel natuurlijk in het landschap. Beneden ligt de waterhole, romantisch schemerachtig verlicht. Als we komen aanlopen zien we achter het hek langs het pad al drie enorme olifanten staan die aan het eten zijn. Bij de waterhole staan twee grote neushoorns en een jong. Zo te zien zijn het zwarte neushoorns: de lip is smal en ze zijn wat kleiner van stuk. Overigens is de oorsprong van de naam van de Witte neushoorn interessant: die neushoorn is niet wit zoals je zou denken maar gewoon grijzig net als de zwarte neushoorn. De naam komt van “wide”, omdat hij een brede lip heeft. Dat “wide”is door mensen gehoord als White en vandaar de naam witte neushoorn.
Goed wij gaan bij de grote groep mensen zitten die al bij de waterhole is. Iedereen is stil. De olifanten komen uiteindelijk ook naar de waterhole toe en we zien dat er ook een jong olifantje bij is. Dat loopt naar de neushoorns toe. De grote moeder olifant komt er dan snel aan en gaat tegenover de moeder neushoorn staan en krult dreigend de slurf op en wappert met de oren. De neushoorn zie je denken: val ik aan of niet, maar dan kiest hij voor verstandig en stapt met jong en andere neushoorn op, Zij gaan aan de rand van de waterhole in het bosrandje staan. De olifanten gaan nu drinken en vertrekken na een kwartiertje. Dan konen de neushoorns terug. Ook een hyena komt dan langs, gaat drinken en verdwijnt weer. Impala’s komen, ze zien er heel oplettend uit; lopen naar het water maar durven niet echt te drinken. Ze ruiken onraad.
Om elf uur haken we af en gaan slapen.

Oudjaarsdag! 31-12-2008.
Marijke en ik vieren al voor de tweede keer achter elkaar oud en nieuw in Afrika! Vorig jaar in Pretoria, met een jaren zestig feest met Ricky en Heide en John en Audrey. Nu gezellig met alle kinderen. Heel bijzonder. Vroeg op weg naar het derde kamp, Namutoni. Weer ongeveer 75km door Etosha. Nu langs de grote zout pan. Dus veel savanna en weinig bos. Toch weer veel zebra’s en springbokken. En ook twee blauwe kraanvogels. Die zijn bijna uitgestorven In de zoutvlakte is geen levend wezen te zien. Bij de Doringdraai staat water in de pan. Er zijn duizenden grote en kleine flamingo’s verzameld. Prachtig. Schitterend roze als ze vliegen.



flamingo's in de Doringdraai


Kamp Namutoni is het mooiste van de drie kampen: de camping is op een mooie grasvlakte met grote bomen. De faciliteiten zijn prima. Bij elke plek water en stroom en een braai en een lamp.
Wat verderop liggen chaletjes en een heel fraai zwembad met eromheen een heel groot plankier met grote bomen erboven.






marius maakt reclame in Naumutoni


Vanaf het zwembad loopt een kort weggetje over een brug naar het oude Duitse fort uit de koloniale tijd.
Het is prachtig gerestaureerd en spierwit geschilderd. Binnen de muren ligt een binnenplaats met een aantal oude bomen en een aantal restaurantjes en winkeltjes in de gebouwen tegen de muren . Er is ook op de muur een terras vanwaar je de waterhole kan zien. Gezellig en fraai gedaan.
We zetten onze tentjes op en duiken in het zwembad. Daarna lui liggen op de grote ligstoelen rond het bad. We bespreken een tafel voor het oudejaarsfeest met diner vanavond. Dat zal rond het zwembad gehouden worden.
We kleden ons om, iedereen op zijn chique. Ik heb mijn tropensmoking weer aan, want je weet het: alles kun je vergeten als je op reis gaat maar niet je tropensmoking!
We hebben een prima tafel direct aan het zwembad en onder een grote boom. Uiteraard is het weer een uitgebreid buffet, daar zijn ze dol op in Afrika. Veel soorten vlees: kudu, lam, rund, varken, oryx en veel groenten. En natuurlijk veel toetjes want ook zoetigheid is erg in.


oud en nieuw 2009 in Namutoni



De sfeer is prima ook zonder muziek. Want dat kan niet in verband met de wilde dieren rondom het kamp. Overigens wordt er in de dorpjes en kralen overal in het land wel luid gefeest en gezongen, maar kennelijk gelden voor toeristen andere regels. haha. Klokslag twaalf ook hier het openen van de prikwijnen en toasten en omhelzen. Als het waar is dat je hele jaar in het teken staat van wat je op oudejaarsdag doet, dan wordt het dit jaar veel reizen en familiecontacten.
Het festijn gaat tot twee uur door en daarna zijn een aantal mensen nog in voor een extra borrel in de bush bar. Die ligt op de camping en in het wildgebeuren.
De J. gaat er heen, Marijke en ik gaan naar bed. Als ik in bed lig, hoor ik heel dichtbij eerst één leeuw, later twee leeuwen, luid brullen. Het doet me erg denken aan onze Naix Pan ervaring vorig jaar. Ik zeg: “goed dat we nu weten dat er een hek staat tussen ons tentje en de leeuwen!”. En ga onder luid gebrul slapen.

1-1-2009.
De volgende morgen sta ik vroeg op; de rest blijft uitslapen. Ik ga naar de waterhole waar weinig opwindends te zien is. Ik loop wat langs het hek op zoek naar wild maar dan komen er twee bewakers met grote geweren die mij zeggen niet verder te lopen omdat er zeer waarschijnlijk een leeuw vlakbij in de bosjes tussen de waterhole en de camping zit. Vannacht zijn er namelijk twee leeuwen over het hek gesprongen en hebben op de camping gelopen. Een is er vanmorgen om vijf uur teruggejaagd het hek over, de ander moet nog ergens zijn.
Ik weet nu dat ik afgelopen nacht wel vlakbij de tent een leeuw gehoord heb!! Niks veilig achter het hek! Haha.
Terug bij de tent vertelt Christopher dat hij gisteren pas om half zes naar bed kon. Hij zat in de bush bar en wilde naar de tent lopen. Maar de bewakers komen de bar binnen en zeggen dat niemand eruit mag omdat twee leeuwen op de camping dwalen. Ze zijn over het hek gesprongen. Chris vraagt hoe dat kan met die hoge elektriciteitsdraad. De bewaker zegt”de stroom staat vaak niet aan, dat is te duur”! Dus hij moest wachten in de bar tot een leeuw teruggejaagd was en de andere zich verstopt had. Toen werd hij door de bewakers met geweer in aanslag naar zijn tentje gebracht!!
Marijke gaat naar de douche ruimte en hoort de grijze loerie almaar roepen”go away, go away” . “Pas maar op” zegt een zwarte werkster “als de loerie zo onrustig is , is er zeker onraad”. De leeuw natuurlijk.
Toch wat onrustig pakken we onze spullen in. We gaan richting Tsumeb om de stad te zien en er te brunchen. 90km. Op weg naar de uitgang van het park zien we ongelooflijk veel wilde dieren: vele giraffen, kudu’s, apen, impala’s, gnoe’s, olifanten, zebra’s: iedereen lijkt ons te willen uitzwaaien.
Bij de uitgang zegt de dame van de receptie dat we te weinig entree hebben betaald toen we binnen kwamen. Het blijkt te kloppen; voor Adriaan’s auto is er niet betaald. Eigenlijk moeten we nu terug naar het kamp; maar de zeer vriendelijke dame biedt ons aan dat voor ons te doen. Ze belt even op en het kan.
Na een uurtje bereiken we , over asfalt, Tsumeb. De naam zou een versmelting zijn van het San woord Tsoumsoub en het Herero woord Otjisume. Tsumeb is bekend om de vele mineralen die er gevonden worden: 184 soorten, en om zijn mijnen. De stad is helaas erg uitgestorven op nieuwjaarsdag. Het restaurantje annex biergarten, Etosha Café, waar we heen wilden omdat de lonely planet er zeer enthousiast over was, is dicht. Het ziet er overigens erg vervallen en zeker niet uitnodigend uit. Alweer een lonely planet foutje. We dwalen door de stad langs een prachtig park met zeer oude bomen en vinden een leuk restaurant, Minen, met een groot buiten terras. Daar gaan we brunchen. Er is ook een oud typisch Duits café; al sinds 1907 open. Er zitten echte Duitse types binnen met grote bierpullen met een dekseltje erop, op tafel. De vele bierpullen die op planken langs de muur staan vertellen ons dat er normaal nog veel meer Afrikaanse Bavarianen hier hun Durst lessen. De Lederhosen ontbreken nog. Wel sfeervol overigens. Er is ook een fraaie binnentuin met vele bougainvilles, en een zwembad. Mijn dag is goed.
De omeletjes zijn omeletten en prima. Helaas is de Boerewors die Maas en ik nemen wat miezerig. Dat blijkt altijd zo te zijn, leren we later. Biertje erbij. Even een Europees momentje dus
Verkwikt sturen we op Tsintsabis aan. Daar moet een prima Nacobta gesteunde camping zijn, gedreven door de bushmen gemeenschap daar. Je kan er een tochtje maken met een gids die vertelt over het bushman leven. Verder kun je daarna enkele families bezoeken die nog op de traditionele bushman wijze leven. Tot slot komen ze dan s’avonds, als het donker is, nog een aantal rituele dansen voor je opvoeren. Klinkt toeristisch, is dat ook maar toch heel boeiend en transculti, denken we. En doel van de reis is toch vooral om de jeugd meer cultureel bewust te maken en ze te laten zien hoe verschillend het leven geleefd kan worden. Eigenlijk volgens hetzelfde principe wat Audrey elk jaar hanteert: met een groep studenten naar Zuid Afrika of een ander land gaan om ze ter plekke kennis te laten maken met andere culturele gewoontes en levenswijzen. Overigens gaan Marijke en ik eind februari met Audrey en een negental studenten uit Bowling Green mee op cursus/ toer.
Tsintsabis ligt een 65 km noord west van Tsumbe, via gravelroads. We komen er rond één uur aan. Het is erg heet en we snakken naar een fris drankje. Eerst even het dorpje in: dat is behoorlijk uitgestrekt maar wel primitief. Veel kleine nieuwere stenen huisjes, duidelijk sociale woningbouw. Maar ook een aantal kralen met ronde hutjes die van hout zijn gemaakt. Verder een paar shebenen, schooltjes en een mini supermarktje.We halen een biertje en water in een shebeen.
Dan naar de camping die buiten het dorp in de bush ligt verscholen rond een nu droge rivier.
Het entree is romantisch in de bosjes verscholen. Naast het gebouwtje, van hout, ligt wat hogerop in een paar bomen gebouwd, een terras met banken.
De jonge man achter de balie is wat verlegen; zijn baas is er even niet. Maar we krijgen een prachtige plek aangewezen, helemaal in het bos verscholen. Met een eigen douche en toilet met water wat verwarmd wordt door zonnepaneeltjes. Verder een gootsteen. Alles opgetrokken van hout en bamboe en heel ecologisch verantwoord. En op onze plek ligt ook 4m hoog in een reusachtige boom een groot houten terras waar je lekker kan zitten en uitkijken over het bos. Je kan als je wil je tentje boven op het terras in de boom opzetten.
De camping heet dan ook “Treesleepers”.



Echt een uiterst comfortabele en prachtige camping! Helaas is er geen stroom op de plek zodat ons koelkastje niet aan kan blijven. We bespreken voor de volgende dag het hele activiteiten programma en zetten ons aan het borrel en braai ritueel.

2-1-2009.
Rustig opstaan, ontbijtje . Om half negen hebben we een afspraak voor de bushwandeling met onze gids,Moses. Heel toepasselijk natuurlijk. Hij is precies op tijd en leidt ons door de droge rivierbedding heen naar een speciaal pad door het bos. Hij heeft daar zelf een circuit uitgezet met een aantal rustplaatsen. Daar gaat hij vertellen over de aanwezige planten en bomen en over de bushman cultuur.
Moses is een 28 jarige intelligente en enthousiaste bushman . De camping is pas vorig jaar klaar gekomen. Hij heeft zelf met behulp van enkele jongeren uit zijn dorp de faciliteiten gebouwd. Hierbij heeft hij hulp gehad van een Nederlandse hulpverlener die een aantal jaren daar gewoond heeft.
Moses vertelt over de cultuur en nieuwste lotgevallen van zijn volk, de Hei/Om San. Zijn volk is niet lang geleden door de Namibische regering weggestuurd van hun oude woongronden omdat er het huidige Etosha wildpark is gevestigd. De mensen moesten er daarom uit. Het San volk was er erg boos over temeer omdat ze geen goed alternatief kregen. Ze wonen nu ten westen en Oosten van Etosha, zoals hier in Tsintsabis.
Volgens Moses worden de San mensen nog altijd openlijk beschuldigd van collaboratie met de Zuid Afrikaanse bezetter ten tijde van de bevrijdingsoorlog door de SWAPO. Volgens Moses zijn inderdaad veel San mensen gedwongen door de Zuid Afrikanen om hen te helpen in de oorlog als spoorzoekers en gidsen. Volgens Gudrun zouden ook een aantal San mensen het vrijwillig gedaan hebben omdat het voor hen de enige kans was om een bestaan op te bouwen.
De vorige (en eerste) president van Namibia heeft in 2004 de San mensen nog openbaar “vijanden van het Namibische volk”genoemd. De San mensen worden daarom gediscrimineerd en als zwart schaap gezien.
Tijdens de wandeling toonde Moses ons hoe nuttig een San Severia is: hij maakte touw van de bladeren door erop te kloppen en daarna de dan ontstane draden te draaien op zijn been en te vlechten. De wortels bevatten veel vocht wat de bushman binnen krijgen door op de wortels te kauwen. Ook leren we :
De Eros, zure pruim, heeft rode vruchten.; de zaden moet je branden en dan de resten rond je neus smeren; dat geeft extra lucht.
De zebra Alu moet je koken; het kookwater drinken tegen plasstoornissen.of op schrammen smeren tegen infecties.
De bast van de tambodjee moet je branden tot as en dat in je haren smeren: dat ontkroest. De witte melk uit de boom is erg giftig en wordt, gemengd met andere stoffen, gebruikt als pijlgif. Het gif laat je bloed in de aderen stollen.
En we leren hoe je termieten moet vangen die eetbaar, zelfs heerlijk, zijn. Daartoe moet je niet de bouwers hebben maar de grotere termieten die uitvliegen. Dat doen ze eenmaal per jaar na een regendag. Je moet ze als ze uitvliegen vangen door een brandende takkenbos erbij te houden zodat de vleugeltjes eraf branden.
Hij toont ook nog hoe je heel ingenieus een val maakt voor pluimvee zoals parelhoenders enz.
En niet te vergeten:
Van de makalani palmtree maken ze een boog, evenals van de sweet berry. Daarvan gebruiken ze de bessen ook om te laten fermenteren in een pot en te koken en dan te destilleren. Van het wortel systeem van de makalani maken ze een poeder en daarvan pap.
Insecten eten het gif van de commiphora en veranderen zo in gifbolletjes.
De buffalo thorn heeft heerlijke vruchten maar die zijn erg moeilijk te plukken vanwege de doornen. De meisjes plukken een mand vol op de dag voor het trouwen om te laten zien dat ze goed kunnen plukken.
Zo worden we in de San gewoontes en wetenswaardigheden ingevoerd terwijl we in de halfschaduw wandelen. We schieten ook met de San pijl en boog: niet simpel natuurlijk.
Tot slot laat Moses ons zien hoe je vuur maakt. Hij kleedt zich eerst even om in origineel Bosmannen tenue; Aemilia valt helemaal op hem. Hij ziet er gezond en sterk uit in zijn leren schortje en vellen.
Hij neemt het hout van de " strangler fig" zet er een hard houtje op en wrijft dat tussen zijn handen zodat een snel draaiende beweging ontstaat. Na een paar minuten wordt het heet en begint te roken. Dan schuift hij er wat droog gras bij wat snel vlam vat. Het vuur is gemaakt!!


Moses maakt vuur in Tsintsabis


Na de wandeling even rust; om half vier gaan we te voet naar het dorp; twintig minuutjes lopen; wel in de hitte.
We bezoeken eerst een Koi-San familie; deze woont in een kraal met diverse ronde hutten. Zij zijn gemaakt van dikke takken die naar elkaar toegebogen zijn en vastgemaakt met touw (San Severia?). Over de takken is plastic(!!) gelegd en daaroverheen een modderbedekking. Elk gehuwd familielid heeft een eigen hut. Die is ongeveer 4m in doorsnee. Man en vrouw en de kinderen tot 5 jaar slapen erin. Deze familie is de familie van de medicijnman: hij is de opa. Hij heeft het Sjamaan zijn van zijn opa geleerd. Zijn vader wilde het niet leren. Hijzelf heeft zijn zoon al bijna helemaal opgeleid Die zal hem spoedig opvolgen. De opa is een heel mager mannetje, wat ouder dan 60 jaar. Getekend door het zware leven. Wel heel vriendelijk, vrolijk en enthousiast. De rest van de familie zit rondom hem, ook de kinderen. Iedereen vindt het kennelijk prachtig dat we komen kijken en luisteren. Ze zijn trots op hun leven. Een paar kindjes zien er nogal snotterig uit, met pus in de neusjes.Ik vraag of ik een ballon aan de kleintjes mag geven: dat is prima. Ik begin te blazen en iedereen lacht zich dood. Alle kinderen blij en ik uitgeput. Later zien we de ballonnen allemaal keurig aan een lijntje zweven.
Vanavond zal deze familie voor ons komen dansen!


Op bezoek bij de medicijnman



We gaan dan naar een Hei/ Om San familie. Die spreken de taal van Moses. Iedereen verstaat elkaar overigens goed. De Namibiërs spreken meestal vele talen!!
Deze familie heeft een paar jaar geleden een stenen huis van de regering gekregen. Maar na een jaar hebben ze dat weer verlaten omdat leven in een kraal veel prettiger was. Het huis is nu verhuurd aan een niet San bewoner.
Overigens had de familie enige tijd geleden hun houten hutten ook weer verlaten en was naar een plek wat verderop verhuisd , waar ze dan weer nieuwe hutjes bouwen. Dit op advies van de medicijnman(ja de vorige familie) die had gezegd dat een bepaalde ziekte van een van de familieleden te maken had met kwade geesten op de woonplek. Dit houdt zo ook het nomaden karakter van hun cultuur levend.
S’avonds de dans: we worden naar een speciale plek gebracht die “heilig”is. Er brandt al een groot vuur wat de plek gloedvol verlicht. De familie is in traditionele San kledij gehuld; zes vrouwen staan achter een cirkel die gevormd wordt door boomstammen, als een koortje opgesteld.Binnen de kring acteren de oude medicijnman en zijn zoon.


De medicijnman en zijn zoon


Zij dansen en zingen. Bij bepaalde rituelen worden enkele jonge vrouwen in de kring gehaald: het gaat om het ritueel bij vrouw worden(na de eerste menstruatie). Ook dansen ze een jachtdans en een dans die jonge mannen initieert als jager. Ook wij worden, gezeten op boomstammen rond de kring, bij een dans betrokken: de gasten dans. Het is al met al een fascinerend en ook emotioneel aangrijpend gebeuren , zo bij het flakkerende licht. We praten uitgebreid nog na en halen er ook Fanon nog bij die over de persoonlijkheid van de gekolonialiseerde mens, de Zwarten, schreef.Om middernacht gaan we slapen. We voelen ons meer en meer “Afrika”.
Afrika met een “K “is het Swahili woord overigens.In het Engels is het natuurlijk met een "c". In het Nederlands niet.
De Afro -American dichteres Gwendolyn Brooks (1917-1990) gebruikt het in haar prachtige gedicht ´To the Diaspora” om aan te geven dat het om de oude roots van de Afro- Americans gaat.
Hier voor de liefhebber het gedicht:

To the Diaspora

When you set out for Afrika
You did not know you were going.
Because
You did not know you were Afrika.
You did not know the Black continent
That had to be reached
Was you.

I could not have told you then that some sun
Would come,
Somewhere over the road,
Would come evoking the diamonds
Of you, the Black continent—
Somewhere over the road.
You would not have believed my mouth.

When I told you, meeting you somewhere close
To the heat and youth of the road,
Liking my loyalty, liking belief,
You smiled and you thanked me but very little believed me.

Here is some sun. Some.
Now off to places rough to reach.
Though dry, though drowsy, all unwillingly a-wobble,
Into the dissonant and dangerous crescendo.
Your work, that was done, to be done to be done to be done.

3-1-2009.
Rundu, helemaal in het Noorden van Namibia is onze volgende bestemming. Eerst een uur grindweg. Onderweg hoor ik een geweldige klap en de auto begint te slingeren. Een heuse klapband!!




Er is niets meer over van de band. Gelukkig kan ik het stuur recht houden. De jongens leggen er snel een nieuwe band onder (nou ja , snel, het gaf wel wat gepraat en gedoe) en dan, helaas, het asfalt op. Dat betekent meer verkeer en minder van de omgeving genieten. Rundu is een lelijke, vooral ook vieze en rommelige stad. Vrij groot: 36.000 inwoners, dus de derde stad in grootte in Namibia. Bij de ingang van Rundu staan drie grote benzinestations. Dat wordt tanken want de volgende 250 km is er geen benzine te krijgen. Er is ook een grote Checkers waar we voor 6 dagen inkopen doen. We koersen naar een op zich fraaie camping bij een lodge aan de Okavango rivier. Wel even zoeken . Er is een klein zwembadje bij dat helaas de hele tijd gevuld is met luid zingende meisjes die de eenentwintigste verjaardag van een van hen vieren. De plek die we hebben is wel heel fraai en onder prachtige bomen.




We braaien heerlijk en de jeugd praat diepzinnig. De hele nacht horen we luide muziek die uit een disco blijkt te komen aan de andere kant van de rivier, in Angola dus. De jeugd gaat daar in grote getale heen maar omdat de grens om 10 uur dicht gaat tot 6 uur ’s morgens moeten ze wel lang doorfeesten. We wandelen door de bosjes en kijken over de rivier. Weer veel mooie vogels gespot.

4-1-2009.
Op naar Popa Falls, 220km over asfalt weg. Langs de hele weg staan borden met: pas op, overstekende olifanten, maar we zien ze niet lopen ditmaal.Om één uur bereiken we het Namibian Wildreserve Camp dat aan de rivier ligt naast de falls. Nu ja, falls is wel erg veel gezegd; een klein stroomversnellinkje meer. We vinden weer een schitterend plekje aan de rivier met uitzicht op deel van de stroomversnelling. We lunchen en gaan zonder Marius die wat pipsjes is, op weg naar het Mahango Game reserve 10km verderop. We gaan eerst even langs het NGepi camp omdat we daar op de terugreis twee dagen willen kamperen. Het is inderdaad een schitterende en bijzonder mooi aangelegde camping. Op weg erheen, ongeveer 5km over zandpad enz., staan allerlei borden met humorvolle aankondigingen. We bespreken er een plek.
Bij de ingang van Mahango staat een grote zwarte dame het hek te bewaken. Zij wandelt met ons mee het kantoor in en verschaft inlichtingen en permits. Er is een route voor 4x4 only en een route voor 2WD. Omdat die langs de rivier loopt nemen we die. Volgende keer zullen we de 4x4 nemen. Het park is prachtig, heel wild met karresporen erdoorheen. We zien Giraffes, Olifanten, Impala’s, Oryxen,, zebra’s en vlak voor ons vertrek ook een kleine kudde buffels. We wandelen er ook naar een reusachtige Baobab.



Het park is totaal anders dan Etosha; veel dichter begroeid, dat is enerzijds veel spannender maar je ziet het wild wel veel moeilijker..
We zijn bang dat het hek gesloten zal zijn (6 uur) maar we halen het juist. De zwarte dame doet net de poort dicht.(dachten wij maar later blijkt dat de poort niet echt op slot gaat!). Thuis is Marius erg blij ons weer te zien. Braaien dus en als we dat doen zien we naast onze plek op een boomstronk een prachtige Giant Kingfisher zitten. Hij blijft rustig zitten loeren naar vis en wij maken foto’s.

5-1-2009.
Vroeg op en almaar rechtdoor over een echt kaarsrechte weg naar Kongola, weer 250km. Dwars door Babwata park. Regelmatig wel dorpjes met hutjes langs de weg en veel koeien, geiten en mensen op de weg af en toe. Dat zorgt er wel voor dat je niet te hard rijdt. Aan weers zijden veel begroeiing. Maar weer geen olifanten op de weg zoals beloofd. We hebben besloten naar Nambwa camping te gaan die vlak voor Kongola rechts van de weg ligt, maar dan wel een half uur vanaf de weg, over wat moeilijk begaanbare wegen die je alleen met 4x4 mag berijden. We hebben de 4x4 niet vaak nodig echter.
Maar alvorens de weg op te mogen richting camping moeten we een permit halen bij een kantoortje dat 6km links van de weg ligt, ook over moeilijke karresporen. We vinden het office en daar zit een zeer vriendelijke boswachter in een houten hut met grote kaarten van het gebied om zich heen. Buiten staan een twintigtal schedels van allerlei dieren opgesteld. Daarna naar de camping: onderweg zien we al vele wilde dieren.




De camping ligt werkelijk sprookjesachtig fraai aan de Okavango rivier. Er zijn drie plekken allen door ruim bush van elkaar gescheiden zijn zodat jeje alleen in de wildernis waant. Er is een prima faciliteiten blok van hout tussen de plekken in met vier toiletten en vier douches en een groot afwas blok.
Wij hebben een fantastische plek aan de rivier, weer onder grote bomen, met enkele opgangen voor/van Hippo’s. Oppassen dus ’s nachts.


aan de Okavango kamp Nambwa



We horen al snel het mmh mmh mmh hu hu van de Hippo’s die ons zo welkom heten zal ik maar zeggen. We lunchen en gaan dan op weg het park(lees wildernis) in. De natuur is overweldigend, heel wild en geen mens te bekennen (behalve een hollands echtpaar in een 4x4 camper dat ook op de camping staat!! Maar we verliezen hen snel uit het oog). Wisselend dicht begroeid en meer open. Weer heel anders dan Mahango. We spotten (met Adriaan, marius en christopher op de daken van de auto’s omdat het gras naast het pad zo hoog is soms) zebra’s, apen, kudu’s, olifanten en hippo’s natuurlijk.




Verder nog wat krokodillen en waterbokken. Een top ervaring zo heel verlaten in de bush!. Thuis weer braaien en borrelen. Morgen vroeg weer het park in om 6 uur.

6-1-2009.
De tocht door het park is weer heel spannend. Maar niet heel veel dieren gezien ditmaal. Om 10 uur trekken we naar een andere plek vlakbij de ingang van het Mudumo park. We gaan naar een camping bij een lodge, met een zwembadje .
Miem en Marius blijven daar rustig zitten in de zon en de rest gaat naar het Mudumo park. Daar moeten we ons melden bij een Ranger die ons uitgebreid vertelt waar dieren te vinden. We gaan Zuidwaarts richting de grens met Botswana. Het blijkt ook mogelijk te zijn om in het park te kamperen, maar er zijn daar wel geen voorzieningen en het is echt midden in de Bush, zonder afscherming of zo. De jeugd is blij dat we dat niet gedaan hebben. Ik denk dat het wel erg fraai en opwindend is, iets voor een volgende keer. We hobbelen, soms met 4x4 aan, door de bush en stoten al snel op drie olifanten: moeder, vader en kind. Ze stonden niet echt vlakbij maar toch te dichtbij volgens hen. Moeder werd bozig, flapperde met de oren, krabde in de grond, kromde de slurf en komt dan , dreigend, op ons afgestapt. Wij waren net een diepe plas doorgeploeterd en konden niet simpel achteruit; keren ging al helemaal niet. Dus toch maar achteruit rijden. Dat stelt de olifant kennelijk wel gerust want ze stopt en na wat gezwaai met de slurf, keert ze om. Wij zijn toch wel wat geschrokken, maar rijden na een vijftal minuten verder. De natuur is woest en fraai maar veel dieren zien we niet . Later wel gnoes, zebra’s en tsessebees en natuurlijk giraffen. Vlak voor donker keren we terug. Een borrel in de bar en dan een braai en vroeg slapen. Iedereen is toch vermoeid van alle indrukken.

7-1-2009.
Vandaag naar onze zuidelijkste en oostelijkste bestemming: het Mamilli park, bekend om zijn vele vogelsoorten .. De ingang van het park zou bij het dorp Sangwili liggen, een flink eind verderop.We rijden over de gravelweg naar Katima Mulilo, de zuidelijke route langs de grens met Botswana. Bij Sangwili slaan we rechtsaf de weg af en bereiken het dorp met enige moeite. Het is een heel mooi traditioneel dorp met fraaie ronde hutten. Per familie is er een ruime kraal met hutten die omgeven is door prachtige rieten afscheiding. Er is ook een grote winkel met handnijverheidsproducten. Als we aankomen is er kennelijk een dorpsvergadering: vele mannen spoeden zich naar een grote boom waar al een grote groep samen zit. We vragen de weg naar het park en een man zegt dat we eerst door een rivier moeten en dan over een brug over de volgende rivier. Hij zegt met nadruk dat de brug nu goed begaanbaar is. De weg wordt almaar spannender en natter en de 4x4 moet aan. Dan bereiken we een rivier van ongeveer tien meter breed. Er zijn een apar vrouwen de was aan het doen.Een man in blauw- wit gestreept shirt zegt dat we door de rivier moeten rijden links van de brug die er niet meer is. Dan almaar rechtdoor, het moeras rechts van ons houdend tot de brug over de Okavango.
We sturen aemilia en marius door de rivier om te zien of die niet boven de knie komt(onder de uitlaat blijft). Dat kan net.



Dus vol goede moed erdoorheen wat wondergoed lukt. Het pad slingert dan door /langs het moeras. Low gear nodig. We passeren een gebouwtje wat een museumpje blijkt te zijn met oude kaarten en potten en sieraden. Het is helaas gesloten. Na een drie kwartier komen we bij de rivier. Die stroomt behoorlijk snel en is diep. Er ligt wel een soort brug over gemaakt van boomstammen die aan elkaar gebonden zijn. De breedte is ongeveer een auto breed(iets meer) en de brug ligt voor het grootste deel, onzichtbaar, onder het water. Er staat een bord bij met daarop de geruststellende mededeling dat de brug tot 3000kg kan dragen, onze auto’s wegen elk ongeveer 2500 kg dus geen probleem als we om de beurt erover rijden.




Probleem is hoe goed in het midden van de brug te blijven. Die heeft geen zijkanten en is erg glad. Dilemma . Marius, Femke en Marijke zijn tegen oversteken, Christopher lars, Adriaan en Aemilia voor. Omdat democratie niet werkt bij zo’n kleine meerderheid besluiten we het lot te hulp te roepen: we gooien kop of munt, kop oversteken, munt teruggaan. Iedereen is het daarover eens. Het wordt munt; terug dus over dezelfde (enige) weg. Jammer want de park ingang ligt inderdaad vlak achter de brug. We besluiten om dan maar door te rijden naar Katima Mulilo, op de grens van Namibia,Zambia, Angola en Botswana. 100km door mooie natuur met vele fraaie dorpen en dichte bush.
Katima Mulilo is een drukke en redelijk gezellige en verzorgde stad. Er zijn een paar prima barretjes en restaurantjes en moderne winkels. We drinken koffie bij een door een blanke zuidafrikaanse dame gedreven bar.
We nemen de kans waar om vers eten in te slaan voor drie dagen. Steaks, worsten,eieren en groente.
We rijden over de noordelijke grote asfaltweg terug naar Kongola. Onder weg begint het hard te regenen.
Op de camping is het even droog en we kunnen de tenten opzetten zonder nat te worden(bijna). Dan gaat het weer gieten en de jeugd verschuilt zich in de bar van de lodge. We eten op het overdekte terras bij het zwembad onze braai. Toch heel gezellig. Maar echt droog ben ik toch niet gebleven.





8-1-2009.
Slapen in de regen, maar ‘smorgens is alles weer droog. De warmte neemt weer toe. Vroeg op weg naar Popa Falls , nu naar de Ngepi camping. Het weggetje erheen is weer lastig maar erg mooi! Vol little bee-eaters, carmine bee eaters, lilac breasted rollers, pied kingfishers en mosque swallows op de elektriciteitskabels!! Veel stilstaan dus. We komen op een groot open stuk dichtbij de cultural village en daar ligt een groot dood dier met eromheen vele mensen met kapmessen en plastic zakken. Zij zijn druk bezig het dier in stukken te hakken en mee naar huis te slepen. Het blijkt een groot nijlpaard te zijn. Dat is deze nacht gestorven na een heftig gevecht met een ander nijlpaard. Een buitenkansje voor de bevolking!! Het is namelijk verboden nijlpaarden te doden; het vlees schijnt wel erg heerlijk te zijn. De kop van het beest met zijn enorme tanden grijnst ons treurig toe.
We passeren de geestige wegwijzers en bereiken de camping over een brugje. De camping is bijna helemaal leeg(nee, helemaal leeg) Alles daar ademt humor en vrolijkheid. Ook is alles uiterst netjes en verzorgd. De toiletten en douches zijn stuk voor stuk kunstwerkjes even als de treehouses die aan het water liggen evenals de camping plaatsen. Die zijn overigens zeer groot en fraai , weer onder grote bomen. Het uitzicht van onze plek is fantastisch. Vlakbij is een super toilet: the throne genaamd. Je zit hoog boven de rivier en kijkt uit over rivier en oerwoud. De nijlpaarden aan je voeten knorren, de vogels vliegen je om de oren.
We gaan zwemmen in de kooi in de rivier(om de nijlpaarden en krokodillen te scheiden van de mensen).








Om vier uur gaan we naar Mahango Park. Ditmaal nemen we de 4x4 weg.. Dat stuk is minder dicht begroeid dan de 2WD weg. Toch minder dieren gespot maar wel erg wild en spannend. We zien Oryxen, impala’s, gieren, zebra’s, Maraboe’s en later nog Gnoe’s Tessebees en Dik dik’s Prachtige tocht.
Thuis zingen de nijlpaarden voor ons, zo weggelopen uit suske en wiske. Morgen nog een dag hier. Dus lekker braaien en daarna nog borrelen in de bar waar je allerlei heerlijke cocktails kan proeven, keuvelend met het personeel en de Zuid Afrikaanse eigenaars. Deze bouwen al 20 jaar aan deze camping. Voorheen woonden ze in Zuid afrika waar ze nog een huis hebben. Hij had een constructie bedrijf in Botswana. Ze denken extreem ecologisch. Zo hebben ze voor 120.000 dollar !! (Amerikaanse)zonnepanelen en batterijen (600kg!) besteld die alle stroom zullen gaan leveren voor de camping. En dat terwijl er wel electriciteit daar te krijgen is van het net.
Al het water wat gebruikt wordt komt uit de rivier en wordt geheel gezuiverd weer daarin geloosd. Prima mensen en vreselijk geestig. Een camping om altijd en voor langere tijd heen te gaan! De fraaiste waar we geweest zijn eigenlijk, al is Spitzkoppe qua natuur wellicht nog mooier. Maar geen Nacobta camping. Wel hebben de eigenaars zeer veel contact met de village en komen de gidsen en al het overige personeel daarvandaan.

9-1-2009.
Rustig opstaan; niet rijden vandaag. Adriaan heeft besloten Femke te verrassen en heeft voor vandaag en komende nacht een treehous aan het water voor hen gehuurd. Heel fraai en een mooi signaal dat zij echt op eigen benen staan. Hoera. Iedereen juicht dit romantisch initiatief toe. Maar ze willen wel met ons eten vanavond!haha. Zo hoort het ook: op eigen benen maar toch connected. De Gezinstherapeut in ons gezelschap is trots. We gaan ook met zijn allen op Mokoro tocht vroeg in de morgen; twee personen met roeier/gids per kano. We varen door de zijarmpjes en rietgebieden van de Okavango rivier, vlak bij maar niet te vlak, bij hippo’s die in het water liggen te luieren en ons toe knorren.


We spotten van zeer, zeer dichtbij een paartje White Backed Night Heron’s. Vogels met een “ster”in ons vogelboek.
We wandelen over een eilandje wat naar een blanke man , Simon, is genoemd, ja Simon’s Island dus. Deze held was door een luipaard besprongen daar. Hij had de tegenwoordigheid van geest om meteen in het water te duiken en kon zo het verscheurend dier afwerpen!! Jaja, Afrika is not for Sissy’s!! Onze puike gids, de zeer aardige, alles van vogels en natuur wetende en goed engels sprekende Christopher( nee niet onze) vertelde nog waarom Hippo’s tijdens het poepen met hun staart heen en weer bewegen en zo de poep verspreiden.
Na de schepping was de krokodil boos op de Hippo omdat die ook in het water leefde.Hij was bang dat die al het eten zou opeten. Maar de Hippo zei: “Ik eet alleen maar planten, kijk maar”en hij scheet in het water en sloeg de poep met zijn staartje uiteen voor de ogen (en erin waarschijnlijk) van de krokodil: “zie je, er zitten helemaal geen botjes in mijn poep!”.
Ook vertelde Christopher , die de zoon was van de Chief van het dorp, over het leven in de village, de overstromingen daar elk jaar en veel dus over vogels; wij hebben voor morgen zeer vroeg(half zes ) met hem afgesproken voor een vogelspotting tocht op een boot.
We glijden door het riet, over de rivier en weer terug na twee uur naar ons kamp.
Daarna eten, wandelen, luieren en uiteindelijk weer braaien en borrelen natuurlijk. Een top dag!

10-1-2009.
Verder terug richting Windhoek: 200km naar een camping 25 km voor Rundu.Maar eerst gaan Marijke en ik nog met Christopher(de gids) op vogeltocht early in the morning!! Vertrek om 6 uur. Op een bootje met motor de rivier afzakken en stukken wandelen op eilandjes en de oevers. We zien heel veel!Malachiet Kingfishers die vlakbij op takjes zitten en langs vliegen. Wat een kleuren. Verder veel Diederick cuckoo’s, white backed night heron’s ( alweer) en nog veel meer. Op het water is het heerlijk stil. Na twee uur keren we gelukkig gestemd terug. De reis loopt verder vlot, wel veel regen. De camping ligt alweer aan de rivier en heet Nkwazilodge. Wij hebben een ruime plek naast vele bougainvilles. Er zijn leuke lodges te huur. De eigenaars zijn namibische blanken die de lodge in 1990 hebben gebouwd. Helaas eerste drie jaar geen gasten ivm de burgeroorlog in Angola. Ze zijn toen in de ontwikkelingshulp gegaan en hebben nog altijd veel projecten in de buurt lopen. Scholen, en steunen van kinderen wiens ouders het schoolgeld niet kunnen betalen wat veel voorkomt in Namibia.
Er hangen vele foto’s van kinderen die je kan “sponsoren”. 3200 N$ voor een jaar schoolgeld.Heel veel als je weet dat mensen met een baan ongeveer 500N$ per maand verdienen.
In Windhoek lees ik later bij Gudrun dat de regering een uitgebreid rapport heeft geschreven en een wet heeft aangenomen in augustus 2008 over weeskinderen en kinderen van de armen . Daarin staat dat alle scholen verplicht zijn om kinderen van te arme ouders gratis onderwijs te verschaffen en dat ze die kinderen ook nog een maaltijd per dag moeten verschaffen. In het rapport staan nog veel meer zeer goede en sociale richtlijnen. Volgens Gudrun is het probleem in namibia de implementatie van de wetten. De ouders kunnen niet lezen en kennen hun rechten niet en niemand vertelt het hen. Vandaar dat haar organisatie P.E.A.C.E. mensen opleidt die de ouders kan informeren over hun rechten en hen helpen kan die op te eisen.

Na het opzetten van de tenten gaat het weer regenen. De kinderen gaan de bar in en gaan kaarten(boeren bridge) Ze maken erg veel lawaai maar vermaken zich zeer. Marijke en ik praten met de eigenares over haar projecten.
’s Avonds is het weer droog en we braaien vrolijk. Weer veel praten over allerlei transculturele zaken. In bed gaat het hard regenen. Wij zijn bang dat we morgen niet meer terug kunnen naar de grote weg.

11-1-2009.
Naar Grootfontein vandaag. De weg is nat maar nog wel berijdbaar. Tanken in Rundu en dan de snelweg op.200km; Weinig opwindend stuk. Het is zondag dus we zien veel mensen op zijn mooist gekleed naar de kerk wandelen, vele kilometers!! We gaan slapen op camping de Kraal in Grootfontein. Volgens de lonely planet bekend om zijn restaurantje met reusachtige en goede wild steaks. We vinden de camping eenvoudig langs de weg, 6km voor Grootfontein. Maar alles lijkt uitgestorven. Ik loop rond het huis en roep “volk”op duitse wijze. Geen antwoord. Dan loer ik door een venster en zie een man half bloot op een bed liggen(twee uur ‘smiddags). Hij ziet mij staan en roept op boze toon:”Was kucken Sie mal durch mein Fenster?”. Maar hij staat toch op en opent een deur. Allervriendelijkst staat hij mij te woord als hij begrijpt dat wij gasten zijn. Uiteraard kunnen we kamperen en ook dineren!! We gaan eerst naar Grootfontein en naar de Meteoriet die daar is neergestort.
Grootfontein is een afschuwelijk gat. Niets aangenaams aan te beleven. Wel veel ronddolende kinderen die een ware bedelplaag zijn. Er zou een “Bäckerei”zijn maar die is verdwenen.
Op dus naar de Meteoriet die op 20 km afstand ligt. Hij ligt in een vallei die ontstaan is door de inslag van de steen 80.000 jaar geleden. Het gevaarte kan tegen enige betaling bezichtigd worden. Dat doen we. Het is een bonk metaal van 53.000 kg zwaar. De grootte valt tegen maar het is toch de grootste ter wereld.


chris op de meteoriet



We maken foto’s lopen eromheen, staan erop wandelen wat rond, zien een slang en de crimson breasted shrike en drinken een biertje. Dan keren we terug naar de camping. We zoeken een leuk plekje onder een boom en zijn weer de enige gasten. Lekker luieren in de zon en om zes uur bingo borrel bij Herr Buchholz!! Hij komt er al snel gezellig bij zitten en vertelt met graagte zijn levensverhaal. We drinken bier en wijn, hij bier uit een grote beierse bierpul met deksel. De stemming zit er al snel goed in. Gastheer Josef wordt door Aemilia en Marius uitgebreid ondervraagd. Hij heeft dan ook een uiterst avontuurlijk verleden. Geboren, voor zover begrepen, als zoon van de Duitse keizer (bastaard) en een weinig bekende moeder is hij met moeder alleen opgegroeid in de oorlogstijd in Duitsland.( hij is van 1940) Hij is eerst paardrij leraar geworden. En op 22 jarige leeftijd naar Afrika vertrokken waar hij, in wat nu Namibia is, beroepsjager werd. Hij nodigt ons meteen uit om in zijn huis te kijken naar zijn vele trofeeën.En wat voor trofeeën. In twee kamers hangen alle wanden vol met reusachtige borst/kop stukken van wild., Een reusachtige Kudu, een eland, een Oryx die wat verwijtend opzij kijkt, een luipaard huid. In de andere kamer een leeuwin, een springbok, een groot wrattenzwijn. Allemaal zelf geschoten. Het geeft de kamers iets vreselijk stoers en onwezelijks. Verder staan er boeken en hangen er adellijke wapenschilden. Oude leren stoelen vervolmaken het beeld.
Marius adriaan, Chris en Aemilia staan verstomd.
Na de rondleiding gaat Josef met zijn vrouw onze Eland steaks braden. Ze zijn enorm en zacht en heerlijk. Met aardappels boontjes en wijn.
Jozef vertelt dat hij ook enkele jaren in Katanga als beroepsmilitair heeft gewerkt/ gevochten. Hij was een van de naaste medewerkers van de rebellen leider daar. Nu was marius juist Blood River van Butcher aan het lezen dus hij was dubbel benieuwd. Hij krijgt nu de kans om de ins en outs van de burgeroorlog daar te horen. Jozef vertelt uitgebreid en boeiend. Aemilia vraagt hem de huid van het lijf.
Na wat verhalen haalt hij een grote revolver uit huis en geeft die aan Femke en Marius.


Femke met revolver in Grootfontein, de Kraal


Hij zegt die nog vaak te gebruiken om zich te beschermen tegen inbrekers.
Het eten is op en dan zet Jozef wat nostalgische Duitse schlagers op.
Marijke en ik zijn op en gaan naar bed. De jeugd blijft lekker doorzakken en zingt met Jozef en zijn vrouw menig lied. Adriaan zingt nog de Nederlandse schlager wir haben durst durst durst en heel laat zoeken zij het bed op. Een merkwaardige en gedenkwaardige avond met veel historie belicht van een heel andere kant.

12-1-2009.

‘smorgens toch vroeg op. Jozef heeft ons verteld dat hij zijn super vlees vlakbij haalt op een game farm. Ongeveer 1,5km ten noorden van hem, rechts van de weg. Wij er heen. Het is een erg afgelegen plek en we geloven eerst niet dat daar vlees te koop is. We zien tenslotte een wat dikke vrouw, blank, lopen en vragen of er vlees is. Ja natürlich, zegt ze en we volgen haar naar een grote schuur. Binnen is het niet direct een slagerij maar er staan wel vele koelkasten en vriezers. We zeggen dat Jozef ons gestuurd heeft en ze is snel heel vriendelijk. Wat willen we? We willen graag Kudu en Eland steaks . En heeft ze ook iets bijzonders? Ja ze heeft zebra bouten.
Dat laten we ons geen twee keer zeggen. Vanavond vieren we Marius zijn verjaardag en we willen een super braai. Ze haalt een enoprme zebra bil tevoorschijn van meer dan drie kilo. Heel zacht vlees zegt ze. We nemen de bil mee en vier pakken Kudu en drie pakken Eland. Kosten: niet goed om dat te vermelden. Neem van me aan dat het schaamteloos weinig was.
Dan op weg naar Okahandja, naar het nabijgelegen heetwaterbad en Kurort Grossbarman Dam. 500km!!
Onderweg passeren we Otjiwarongo, een verrasend levendige en nette stad met een paar mooie winkels en een luxe Duitse Bäckerei gedreven door namibiers van Duitse komaf. Alles is in het Duits opgeschreven en binnen zitten alleen maar blanke duits sprekende klanten. Het assortiment taarten en brood is fantastisch De koffie is redelijk ( niet goed). We eten allemaal taart: Schwarzwalder Kirsch, Vanilla enz. Wel te zoet. We kopen nog wat groenten voor het feestmaal van vanavond.
Als we Otjiwarongo verlaten zien we zelfs een bordje: golfbaan. We besluiten dat Marijke en ik die zullen onderzoeken de volgende drie weken.
De Grosbarman Dam resort is een enorm complex , wat er bij aankomst wel wat vervallen uit ziet. We schrijven ons in voor de camping en alle baden. In het gasten boek zien we enkele omineuze zinnen als:” het is een schande dat jullie hiervoor nog geld durven vragen “ en “verwaarloosde troep!! Schande”en “Hoe is het mogelijk dat jullie dit mooie complex zo laten vervallen”. Wij houden moed en spoeden ons naar het enorme overdekte bad met de warmwaterbron. Heet water bron, liever gezegd. Het hele bad is totaal uitgestorven, zelfs geen portier of wachter. We schieten onze badpakken aan en lopen de reusachtige zaal binnen Ik denk dat het bad 25 bij 10 meter is, prachtig betegeld met een paar niveaus en betegelde banken aan de kant. Duidelijk resten van grote luister. Er hangt een bord met de water temperatuur. Die staat op 45 graden. Wij wandelen het bad in en springen verschrikt terug: we worden bijna gekookt! Heel voorzichtig schuiven we dan voetje voor voetje het hete bad in. Wel lekker als je erin bent maar zeker 55 graden.


Chris in het hete water te Grosbarman


Christopher die iets later komt rent zonder op onze waarschuwingen te letten naar het bad en neemt een reuze duik om er rood als een kreeft aan de andere kant weer uit te komen. Gelukkig is aan het einde van het bad een ruimte waar het hete water door een muur spuit en waar douches boven zijn zodat je het hete water kan mengen met koel douche water. Heerlijk.
Later lezen we dat het wtaer van de bron 65 graden is en zou moeten worden gekoeld tot 40 graden voor het in het bad gaat maar dat systeem werkt kennelijk niet meer.
Na de hete bad ervaring lopen we met grote ligstoelen naar het buitenbad wat L- vormig is en nog veel groter dan het binnen bad.






Het water is er ongeveer 32 graden. Er is niemand; alleen twee zwarte onderhoudswerkers liggen op twee banken rond het bad te slapen en worden zelfs van ons geroep niet wakker! Wij zwemmen en lachen en liggen in de zon. Na enkele uren rijden we naar de campingplaats. Die is ook enorm Er staan zeker vijf enorme gebouwen met douches, toiletten, afwasbakken, elektrische fornuizen en braaien; wel 12 per gebouw.
De gebouwen zien er van buiten vervallen uit maar van binnen is nog goed te zien dat het zeer luxueus was opgezet: mooie tegels en wastafels enz.
We rijden naar het einde van het park waar een groot gebouw staat wat we dan helemaal alleen voor onszelf hebben. Er is stroom zodat de koelkasten aan kunnen blijven en de wijn en het bier koud.
We slaan onze tenten uit en sprokkelen hout voor de Braai.
Iedereen krijgt een feestmuts op en een toetertje in de hand: Marius zijn verjaardag wordt vanaf nu gevierd!! Marius vindt zelf dat het niet haalbaar is om tot na 24 uur wakker te blijven. Namibia maakt vermoeid!! Haha. We snijden de grote zebrabout in mooie plakken en maken heerlijke salades. De prikwijn wordt ontkurkt en we zingen luid lang zal Marius leven.


Marius jarig!! 26 jaar! Grosbarman, Namibia.



26 jaar is al een hele leeftijd! De duisternis is gevallen, de lampen ontstoken. De zebra is heerlijk mals, behalve een plak die Femke toevallig heeft gekregen. Haar volgende plak is wel mals gelukkig. Marius krijgt een pistool voor zijn verjaardag. Het is niet voor niets Afrika!! De kogels zijn stukjes aardappel echter om het gevaar af te wenden haha.


marius krijgt revolver




We kletsen langdurig over de prachtige drie weken die we gehad hebben en over de enorme verschillen in levenswijze hier en in Holland/ europa. Iedereen is verliefd op Namibia.
Dan naar bed. We liggen nauwelijks te slapen of we horen een gehuil wat door merg en been gaat. Eerst wat verder weg en door één dier dan dichterbij en van vele dieren. Het is een roedel jakhalzen, of wilde honden (later horen we dat het wilde honden waren) die op jacht is naast onze tent. We horen het gekrijs van een wrattenzwijn en gehuil van de jakhalzen. Oorverdovend. Het klinkt veel angstaanjagender dan het is natuurlijk, maar de tent uit kruipen is er toch niet bij omdat de dieren over het kamp wat verder verlaten is lopen. Er stond nog één tent een eind verderop.
We vallen toch in slaap. Een mooi afscheid van de wildernis voor de jeugd!! Morgen gaan ze op weg naar Windhoek, het vliegveld en Holland!! Marijke en ik blijven dan nog twee maanden in Namibia en Zuid Afrika.

13-1-2009!!!!!!!!!!!!
Marius Jarig! 26 jaar! Zijn eerste verjaardag in Afrika!!
We rijden om 8 uur naar Windhoek waar we na een dik uur zijn. We moeten proberen een oplossing te vinden voor het verzenden van het grote houten beeld wat Femke en Adriaan in Noord Namibia hebben gekocht. Het weegt 14kg en is ongeveer een meter hoog. Maar zelfs op het hoofdpostkantoor kunnen ze ons niet helpen. Toen maar gaan winkelen in Windhoek. Opvallend hoe gezellig het eigenlijk is en ook redelijk mooi, met overdekte en open gaanderijen met veel barretjes en restaurantjes en goede winkels. We kopen gouden schoentjes voor Aemilia en zwarte voor Christopher. Ik besluit na lang dubben om het fraaie witlinnen pak voor 50 euro!! Niet te kopen. Heb er nu nog spijt van. Nog een laatste taartje eten en dan naar het vliegveld. We hebben een grote plastic koffer/zak gekocht voor het beeld en pakken dat dik in samen met de bagage van Marius (zijn koffer weegt maar 12kg dus het moet kunnen). We laten het geheel sealen en van grote “breekbaar”stickers voorzien; hoewel, dik hout, daar zaag je planken van maar breken kan het toch niet? Echt Mopane. Het afscheid valt ons allemaal zwaar!!! Het voelt ook echt zo dat nu de kindertijd voor alle kinders voorbij is. De “Oudjes “blijven alleen achter en zij gaan elk hun eigen weg in Den haag, Amsterdam, Groningen en Praag!!
Veel zwaaien maar dan verdwijnen ze toch achter de douane.


afscheid van een jeugd: Windhoek,13 januari 2009


Marijke en ik brengen de auto’s terug en huren een toyota voor twee dagen. Op naar Gudrun maar eerst even langs de golfbaan die niet ver is en naast een ander, klein, vliegveld ligt. De baan ziet er heel aardig uit en het clubhuis is een stuk chiquer dan in Lusaka. Het bijhorende hotel is zelfs heel luxe.We spreken af voor de volgende dag. Ik praat nog even met de voorzitter en vraag info op voor mijn Swing verhaaltjes. De club is al heel oud, opgericht in 1923.
Bij Gudrun spreken we af dat ik na onze tocht van twee weken door noord west Namibia een workshop van twee dagen zal geven in Windhoek. We bereiden die wat voor. Ik zal proberen de informatie uit het boek van Mc Gullogh over het werk van Fanon ( Black Soul, White Artifact) er wat in te verwerken. De ideeén van Fanon zijn inderdaad heel boeiend en reeds toen, in de jaren vijftig, zestig, legde hij de nadruk op de sociale factoren bij het ontstaan van psychische problemen/ persoonlijkheidstrekken.. Ik kan het boek, en ook de werken van Fanon zelf, iedereen aanbevelen.
We eten bij Gudrun de door ons meegenomen eland steaks en gaan naar bed.

14-1-2009.
Eerste dag zonder de jeugd. Erg onwennig en leeg. We missen ze veel meer dan gedacht. Dat zal wat worden als we echt op reis gaan door de bush, morgen. We hebben een lege nest syndroom plotseling. Maar we pakken het probleem stevig aan en gaan naar de golfbaan om half acht. Gudrun moet hard werken maar we gaan wel om 13.00 lunchen in Windhoek.
De baan is heel mooi, wel vlak maar heel lang met par vier’s die ruim boven de 400 meter zijn. Dat is trouwens de gewoonte hier in Afrika! Ook in Lusaka was de baan zo lang en vaak ook in Zuid Afrika. Ze harder en verder hier. De greens zijn goed en lastig. We spelen goed maar scoren toch matig De hitte neemt langzaam toe. Nergens hebben we het zo heet gehad als in Windhoek, wellicht in de woestijn tussen solitaire en Walvis Bay uitgezonderd. Er is geen wind in windhoek. We zien veel mooie vogels ook grote mechanische. Op twee holes moet je wachten met afslaan als er een vliegtuigje gaat opstijgen omdat je het anders uit de lucht kan slaan!
Na 15 holes geeft Marijke het op: ze is gestoofd. Ik ga dapper door . Dan naar het Crafts Center waar we met Gudrun gaan lunchen. Dat is een heel leuk gebouw met inderdaad allerlei handwerk producten uit Namibia en ook een kunsttentoonstellinkje.
We praten met gudrun over haar werk bij P.E.A.C.E., waarover later veel meer.
Na de lunch halen we grote kaarten van Noord West Namibia bij de Surveyor General. Achteraf onnodig omdat ze niets toevoegen aan de kaarten die we al hebben.
Bij Gudrun thuis zwemmen in haar zwembad, de honden aaien en lezen. Ik lees een boek, Afrika is Besmettelijk, over de ervaringen van een Nederlandse Arts zonder Grenzen in de Congo in 2006. Daar wordt je niet vrolijk van. Dan is Namibia toch heel wat geciviliseerder en aangenamer dan Congo!! En de bevolking enorm sympathiek zonder teveel onderlinge strijd en haat ( behalve dan ten aanzien van de San mensen).
Gudrun is laat thuis Even kletsen en dan slapen.

15-1-2009.
Op aandringen van Gudrun blijven we nog een dagje bij haar. We gaan mee naar haar werkplek en maken kennis met haar medewerkers. We krijgen uitleg over de projecten die lopen en we nemen een aantal verslagen van eerdere en deze projecten mee om te bestuderen. Het is per slot ook een werkreis voor het ISSOOH.
We halen daarna onze 4x4 op wat weer tijd in beslag neemt.
Die middag lezen we de rapporten Met name het project om ex-(vrijheids) soldaten die ernstig getraumatiseerd zijn te helpen is boeiend. Om politieke redenen die ik niet helemaal kan bevatten hebben velen van hen nooit erkenning gekregen voor hun daden. Dat komt in ieder geval mede omdat de SWAPO landgenoten die andere ideeën over de bevrijding hadden , in krijgsgevangenen kampen gezet heft en hen daar heeft gemarteld. Bekend is dat velen in de grond werden ingegraven en zo lange tijd moesten leven. Dit wordt nu door de regering ontkend maar de vele getuigenissen maken dat steeds lastiger.
Het is erg moeilijk om de ex soldaten te bereiken. Zij schamen zich en zijn ook erg boos over hun behandeling. Ze hebben weinig vertrouwen in wie of wat dan ook. Het zijn vooral familieleden die lijden onder hun gedragsproblemen tgv de traumatisering. Het project probeert ook om via de familie ingang te vinden en toch te komen tot groepsgesprekken voor de getraumatiseerde krijgers. Steun van de regering krijgt PEACE in ieder geval niet.
S’avonds gaan we met Gudrun naar een heel charmant restaurant van Duitse oorsprong: Der Weinberg. Vroeger was er daar een wijngaard . De kwaliteit van het eten is uitstekend, minstens één Michelin ster zou ik zeggen. De bediening is perfect.
Morgen naar Damara en Himbaland!!

16-1-2009.
Vroeg vertrokken eerst op weg naar Omaruru.We zijn daar niet eerder geweest. Het is een verrassend mooi plaatsje met enorm veel guesthouses en Ben B’s.



de wijngaard en de vele B en B's van Omaruru

Ook is er een wijngaard met een heuse wijnmakerij. De enige in Namibia. De naam is Kristal kellerei. Het was voorheen een Duitse eigenaar maar nu zijn het blanke Namibiérs wel met Duitse achtergrond. De entree is heel charmant met veel groen. Het huis is een wit boerderijachtig gebouw. We treffen een jonge vrouw aan in de bar. Zij is de nieuewe eigenares, zegt ze. Haar man was voorheen jurist maar heeft een hartaanval gehad en besloot het oiver een heel andere boeg te gaan gooien. Ze hadden helemaal geen verstand van wijn toen ze deze wingaard kochten. De oude eigenaar, die op leeftijd is, helpt hen wel en ook hebben ze veel contact met wijnmakers in Zuid Afrika. Mevrouw zegt dat ze ook veel opsteekt van het internet. De wijn die ze maken is heel aardig. De witte wijn is van 100% Colombard.
Mevrouw vertelt verder dat haar kinderen naar een Duitse school gaan en dat ze dat doet met het idee dat ze later in Duitsland kunnen gaan studeren en ook wonen. Ze hebben namelijk ook een Duits paspoort. Zij ziet in de verdere toekomst weinig kansen voor met name blanke jongeren in Namibia.
Wij proeven de witte wijn die heel redelijk is; droog met een fruitig neusje en soepele afdronk. Maar de kwaliteit haalt het toch niet bij de doorsnee Zuid afrikaanse wijnen. De prijs daarentegen is veel hoger dan die van een goede Zuid Afrikaanse wijn. Hoe ze dat gaan doen is mij een raadsel. Wij betalen voor een fles van 500cc N$ 60, dat is toch 4 euro tachtig!
We kopen toch twee flesjes: één voor ons en één voor Gudrun.
We nemen hartelijk afsscheid van de dappere onderneemster en gaan op zoek naar een eettentje voor de lunch.
We zien al snel een zeer pittoresque restaurantje annex craft center, de Sand Dragon genaamd. Het heeft ook een wat orientaalse aanblik. Veel palmen en mozaiek. De vloer binnen is fraai met kiezelstenen belegd. Een leuk idee. Het eten is alleszins redelijk en de koffie zelfs goed.



Restaurant en Curiosa winkel The Sand Dragon


Na het eten op weg naar Twijfelfontein.
Tot onze verwondering zien we in Umaruru een bord met daarop: golfbaan.


Umaruru golfbaan


We slaan onmiddellijk af en gaan erheen. Maar de "baan"is geheel verwaarloosd. Met moeite vinden we nog een bordje met daarop hole drie, 167m. Helaas heeft deze mooie poging om golf tot de umaruru mensen te brengen gefaald.


een verwaarloosde hole van Umaruru golf


Geen golfspel vandaag, dus verder naar Twijfelfontein; weer langs Uis waar we tanken als altijd. De zelfde hangjongeren proberen ons weer halfedelstenen aan te smeren. Die kun je echter overal daar zo van de grond oprapen.
We geven toch maar een financiele bijdrage aan de jongens. Werk is er daar nog altijd niet veel te krijgen.
De mijnen kennelijk nog steeds niet heropend zoals de eigenaar van het guesthouse vorig jaar beweerde.
We besluiten niet op dezelfde camping te gaan staan als met de kinderen. We missen hen werkelijk!! Het is stil zo met zijn tweetjes: empty nest syndroom even op de loer. Maar we zetten ons er snel overheen. We gaan naar de nieuwe Nacopta camping ongeveer twintig kilometer voor twijfelfontein: de Granietkoppe.
We vionden het eenvoudig want hij ligt aan de weg. Een vriendelijk meisje heet ons welkom. Er zijn 7 plaatsen en nog een aantal grote tenten die je kan huren. Zoals altijd zijn wij de enige gasten. De vakantietijd is dan ook voorbij. Duidelijk is dat je na 14 januari naar Namibia moet gaan als je echt rust en leegte wil ervaren.
Volgens het meisje is plaats 5 de mooiste van de camping. Alle plekken liggen overigens ver uit elkaar, een beetje zoals bij Spitzkoppe. Maar hier heeft elke plek zijn eigen WC met spoeling, eigen douche met warm water en afwas ruimte. Onze plek is inderdaad fabelachtig mooi. Boven op een bergtop met uitzicht naar beide kanten.



granietkop camping

De WC en douche heel verantwoord ingebouwd in de rotswanden. Vanaf de WC een ruim uitzicht over de vallei, zoals bij Ngepi over de rivier. Het meisje komt al rap alles nog eens schoon boenen; overigens was het al erg netjes. Het is alleen jammer dat er geen electriciteit is om ons koelkastje aan te sluiten. Maar wat wil je zo diep in de bush.
We gaan eerste een wandeling maken over de camping(door de vallei beneden). We zien wat vogels. Maar later op ons plekje komen de sunbirds aanvliegen . We braaien op de aanwezige braaiplek en genieten van wijn en uitzicht. De zon gaat prachtig onder. Heel romantisch en absoluut doodstil, op de vogels na. Hier geen olifanten.
De camping is dus een echte aanrader!!

17-01-2009.
Vroeg op, met de zon en weer genieten van een ontbijtje met de sunbirds om ons heen. Dan op weg naar Sesfontein via Palmweg Bij Palmweg zien we een giraffe en later ook langs de weg veel springbokken, Oryxen, een Dikdik en struisvogels. En bijna geen verkeer. We passeren wel wat traditionele villages We willen op de nacobta camping bij sesfontein gaan slapen. Die zou aan een riviertje liggen. We vinden de camping maar tot onze verrassing is er niemand. We lopen over de overigens fraai gelegen camping en zien dat alle water is afgesloten en dat de WC’s vol gegroeid zijn met groen. Het maakt een verlaten en ook verwaarloosde indruk.
Dus dan op zoek naar een camping die Gudrun ons had aangeraden: de Ogongo camping. We zien een bordje staan langs de weg en moeten dan 6km over een vreselijke hobbelweg met enorm veel stenen onze weg zoeken. Niet harder rijden dan 10km per uur. Langs de weg veel houtverkopende kinderen. Links van de “weg”loopt een grote waterbuis mee. Gaat die naar de camping toe of voert hij juist water van de camping af?? De camping ligt namelijk bij een warm waterbron. Na veel geploeter zien we de camping liggen. Bovenop een heuveltje staat het huisje van de eigenaar: een blanke Duits sprekende man. Naast het huisje ligt een bar met stoeltjes en zijn ook enkele kampeerplaatsen die wel erg in het stof en de stenen liggen. Er zijn nog geen andere gasten. Een zwarte man wuift ons toe en zegt mee te gaan naar beneden waar de mooie kampeerplaatsen zijn. We moeten dan een heel smal extreem hobbelig pad af wat zeer steil omlaag loopt en na een vijftig meter een scherpe bocht naar rechts maakt. Het gaat recht het ravijn in. Beneden zien we inderdaad een brede ravijn vol bomen en met een tiental ruime kampeerplaatsen. Maar eerst moeten we als we na veel moeite (met Marijke aan het stuur!!) beneden zijn gekomen nog door een waterpoeltje heen over enorme stenen en na het poeltje meteen een haakse bocht naar rechts weer over stenen. Het is het moeilijkste stuk weg wat we de hele reis zullen rijden!! Maar de beloning is groot: we vinden een plek vlak naast het paadje , langs een riviertje, begroeid met fraaie bomen, wat naar een meertje voert dat onder een watervalletje ligt. En het water wat valt is ongeveer 38 graden warm!! Ja de bron!! We zetten ons tentje op en duiken in het kraakheldere water. Waterschilpadden zwemmen om ons heen. Bij de waterval achterin is het poeltje behoorlijk diep. Wat een paradijsje! Later komen nog twee mensen er baden. Ditmaal zijn we niet de enige gasten.
Na het baden en zonnen en lezen weer een braai en een glaasje wijn. Boven op de berg krijgt de eigenaar bezoek van twee mannen en een vrouw die later ook afdalen , te voet over een lange trap, naar het poeltje. Tijdens het braaien boven zingen ze Duitse en Afrikaanse schlagers!! Het moet niet gekker worden. Ze zwaaien vrolijk naar ons daar beneden. Lang gaat het muziek maken overigens niet door zodat we rustig kunnen slapen. Ik heb al wel een nachtmerrie over hoe de berg weer op te komen, morgen!! Ik twijfel of het zal lukken. Maar aan de andere kant zijn er meer auto’s afgedaald denk ik. Al zijn de andere twee gasten niet met de auto naar beneden gekomen . Zij hebben die boven laten staan! Maar zij hebben dan ook geen tentje op het dak! Haha.

18-01-2009.
Om zeven uur liggen we al in ons poeltje en genieten we van het warme water. Dan ontbijtje en dan omhoog. Dat is geen sine cure. Ik rijd nu en kom maar heel moeilijk door het water heen en over de stenen. Dan het zeer steile paadje op . Vol met losliggende grote stenen zodat de auto snel kan wegglijden, zeker omdat je omhoog moet. Je kan geen vaart zetten helaas omdat vlak voor de helling begint er een zeer hoge steen “genomen”moet worden. Ik slaag erin om tot aan de scherpe bocht te klimmem met de auto. Dan moet ik over een hoge steen heen en twee wielen , rechts achter en links voor, zweven boven het pad. Dus veel omhoog kom ik niet. Even slip ik terug en dreig van het pad te raken. Gelukkig pakt dan een derde wiel en zwenk ik met veel steenslag naar achteren de bocht door. Dan gaat het verder wel. Boven wacht ons de beloning: een hele zwerm prachtige Love Birds zit in een boom te kwinkeleren en vliegt vlak voor ons uit naar een volgende boom. We stoppen en wandelen naar ze toe. Werkelijk schitterend: wel 100 vogeltjes, groen rose en geel gekleurd.
Dan weer het hele eind hobbelen naar de weg die naar Sesfontein gaat (gravelweg natuurlijk want in Himbaland is er geen enkele asfaltweg, gelukkig. Wij prefereren Gravel!
Ook geen andere auto’s natuurlijk. We bereiken Sesfontein en willen tanken. Maar helaas is de benzine daar op. Wij hebben voldoende voor de rit heen en terug naar Purros, gelukkig. Sesfontein is een dorpje met een grote school , wat officiele gebouwen en een aantal huizen. Vlakbij ook traditionele huisjes. Het ligt aan de weg naar Opuwo, de hoofdstad van Himba land..
Wij slaan echter af naar Purros. De weg erheen zou erg lastig zijn en je mag er alleen met een 4x4 over rijden. Het is 100 km ruim. Aanvankelijk valt de weg mee maar na tien kilometer wordt het steniger en lastiger. De 4x4 hoeft echter niet echt aan. Wel is het tempo laag: ongeveer 25km per uur. Na een tiental kilometers wordt de weg beter en kunnen we iets harder rijden. Het landschap is prachtig, leeg, wild. We zien veel giraffes, zebra’s, Oryxen, springbokken, struisvogels op en om de weg. Geen mensen behalve een jongetje te pard bij een dorpje halverwege Purros.
Purros zelf is een grote traditionele village met een supermarktje waar ze overigens bijna niets verkopen. Wel is er tegen de bergen aan gebouwd een zeer chique lodge en een daarbij horend vliegveldje waar een klein vliegtuigje op staat. De camping ligt verderop; eerst nog langs een ander traditioneel dorpje heen rijden en dan door een droge rivier heen. Plots een grote oase vol prachtige grote en oude Acacia’s. Daar is de camping: ook een Nacobta camping. Er zijn een tiental kampeerplaatsen allemaal ver van elkaar met optimale privacy. Bij elke kampeerplaats staat een douche wc combinatie en op de plek zelf is water en een afwas blok. Een zeer vriendelijke man wijst ons de weg. Hij is tevens de gids en vraagt of we met hem een tocht willen maken naar de woestijnolifanten die hier rondzwerven. Ze lopen overigens ook vaak gewoon over de camping. De vele grote olifantendrollen tonen dat ook aan. We kiezen een werkelijk weergaloze kampeerplek onder een reusachtige Acacia die als een grote huif over de plek heen is gegroeid. Onder tegen de boom is ons wasbak gebeuren. Overal lopen de Francolins te kakelen en een springt gewoon in onze wasbak. We hoeven alleen maar de deksel op de pan te doen en het vogeltje kan genuttigd worden. We doen dat maar niet. ’s Middags met gids Brown op zoek naar de olifanten. We crossen door een rivier en zien al snel een hele olifantenfamilie zich tegoed doen aan de bomen. We naderen redelijk dicht de dieren maar houden wel iets afstand. De woestijnolifanten zouden namelijk agressiever zijn dan de andere. Ze zijn wel wat kleiner van stuk. We volgen ze een tijdje tot ze in het woud verdwijnen. We rijden nog verder door de rivier en zien een Himbadorpje liggen. Morgen zullen we dat met Brown gaan bezoeken als we op zoek gaan ook naar de leeuwen die hier ook ergens ronddolen.
Terug naar onze superplek, braaien en wijntje drinken en genieten van de ondergaande zon even buiten de camping. Prachtig weer, en weer heel anders dan elders. Purros ligt aan een rivier die zorgt voor een oase in de Skeleton Coast woestijn.

19-01-2009.
De volgende morgen al om 7 uur op pad op zoek naar de leeuwen. Maar eerst langs een Himba kraal waar een grote familie woont. Deze Himba’s hebben gekozen voor vast verblijf en worden ingezet om de toeristen te ontvangen en te vertellen over hun leefwijze. De vrouwen zijn traditioneel gekleed zoals veel Himba’s overigens, ook in de grotere steden. Dat betekent dat ze een bloot bovenlichaam hebben en allen een klein schortje aan hebben. Ze smeren zich elke dag in met een rode klei die ze maken van geschaafde rode stenen die ze van verweg elders uit de woestijn halen. Die poeder mengen ze met rundervet en dat smeren ze op hun huid. Het geeft ze een fraaie diep rode kleur en ze glimmen wat. Ook de haren worden ermee ingesmeerd. De haren zijn overigens zeer fraai gevlochten. In het dorpje staan een vijftal hutjes, rond en van takken en klei. We praten via tolk Brown die zelf ook Himba is, met een jonge vrouw en een oude oma. Ze laten zien hoe ze het stof/vet mangsel maken. We praten ook met een paar mannen. Die gaan overdag, en soms voor langere tijd, weg met de koeien om die te weiden.
Na deze wat toeristische maar toch zeer interessante ontmoeting, gaan we op weg met de auto naar de leeuwen. We rijden de rivier in. Die is meestal droog maar af en toe verschijnt bhij boven het zand. De rivier loopt namelijk voor het grootste deel onder de grond. De begroeiing is wel rijk: veel bomen en struiken en ook hoog gras. We moeten nu de 4x4 wel aan en slingeren door de rivier en langs de rivier.Hoge bergen flankeren de vallei.Op sommige plaatsen slingert de rivier zich tusse steile rotswanden heen. Na een twee uur rijden zien we plotseling op een rotsrichel een leeuwin liggen zonnen. Even verder ligt nog een leeuwin en een leeuw en drie jonge leeuwen. ZE kijken ons verveeld aan en de leeuwinnen stappen op en slenteren langs de richel. Alles op ongeveer een dertig meter van ons af. Wij stoppen de auto in de rivier en maken foto’s. De jonge leeuwen, ik denk een jaar oud, zijn nieuwsgierig en klimmen van de rotsen af de rivier in. Op een vijftien meter van ons af gaan ze gedrieén op de grond liggen en spelen wat. Dan komen ze weer dichterbij naar de auto. Brown zegt dat we beter door kunnen rijden nu anders klimmen de leeuwen op de auto. Dat doen we dan maar. We rijden verder door de rivier en bereiken een plek met hoge heuvels en steile wanden. Bovenop de heuvel staan vier grote houten Chalets. De lodge gaat daar uitbreiden of er komt een andere lodge bij, dat weet ik niet meer. Brown fluit op zijn vingers en er verchijnen boven bij de Huizen drie mannen. Ze roepen iets en Brown roept terug. Deze mannen, vrienden van hem, bewaken de aanbouw. Zij wonen daar nu. Het moet volgend jaar klaar zijn. Maar het is een hele klus om alles daarheen te vervoeren!! Absoluut in the middle of nowhere!!
Even krijgen Marijke en ik een wat angstig gevoel: stel dat deze mannen ons zouden willen beroven, dan zou dat zomaar kunnen. Ook onze auto en alles zouden ze kunnen stelen. Niemand weet waar we zijn en andere mensen zijn er niet. En op deze plek is het helemaal totaal verlaten. Maar we herwinnen snel ons vertrouwen in de zeer vriendelijke Brown en rijden ook verder na een kwartiertje rust. Hij zegt dat we een andere weg terug gaan, niet door de rivier maar door het Skeleton Coast Park. Aldus gedaan. Het blijkt een lastige weg te zijn met veel stenen. En meer dan 60km om!! Door de woestijn. Vreselijk desolaat en verlaten. Uiteindelijk bereiken we na nog eens twee urrr Purros weer en de camping. We moeten Brown 100 N$ betalen voor zijn gids zijn, dat is 8 euro voor vijf uur met ons meerijden!! We schamen ons wel iets over het lage bedrag maar we weten ook dat het voor hem een heel hoog bedrag is gezien de verdiensten van mensen in deze regio. Gepensioneerden verdienen 400N$ per maand! En werkers krijgen ook maar een paar dollar per uur…
Thuis gaan we lekker lezen in de schaduw; het is hier behoorlijk heet . Ik denk zo’n 40 graden? Maar niet vochtig natuurlijk!
Ik lees in Black Soul White Artefact van J Mc Culloch over de theorieën van Frantz Fanon, de psychiater die over de desastreuze effecten van de colonisatie enz geschreven heeft. Zeer boeiend en leerzaam. Ik ga het verwerken in mijn workshop.
De twee dagen Purros waren fantastisch!!En de tocht erheen viel dus mee.
Morgen weer terug langs dezelfde weg omdat we de route rondom toch niet aandurven.
We rijden dan via Sesfontein naar Opuwo; totaal zo’n 350km.

20-01-2009.
De terugreis van Purros naar Sesfontein verloopt weer prima; veel wild langs de weg en enkele dorpjes. In Sesfontein is nu gelukkig wel benzine aanwezig. We tanken 110 liter. Dan naar Opuwo. Ook die weg zou lastig zijn. En ja, het heeft kennelijk hard geregend toen we in Purros waren want de weg is op sommige plaatsen drijfnat. Een auto is vastgelopen in de modder. Wij rijden er omheen en komen dan op een stuk weg met asfalt maar de weg gaat zeer steil omhoog, zo steil zelfs dat ongeveer vijftig meter voor de top van een heuvel , rijdend in de tweede versnelling met onze 6 cilinder!, we het niet halen. Ik moet terug schakelen naar de eerste versnelling maar dan slaat de motor af . Het is bijna onmogelijk om te starten en vanuit stilstand in zijn een op te trekken! Het lukt uiteindelijk wel. Hoe hier vrachtwagens omhoog komen is een raadsel. De verdere weg is weer gravel en niet meer zo steil. De 4x4 hoeft niet aan tot Opuwo. De natuur is prachtig met afwisselend landschap en veel vogels. Geen groot wild. Wel regelmatig traditionele villages. Ongeveer 25 km voor Opuwo staat een auto stil op de weg. We stoppen bij ze en een man met twee meisjes vertellen ons dat zij op weg zijn naar Opuwo om de meisjes naar school te brengen. Ze komen uit een dorpje en ze zullen het hele trimester in een pension blijven. De meisjes spreken prima Engels. Het blijkt dat de auto zonder benzine staat en eventueel ook nog stuk is. Wij hevelen ongeveer tien liter over en de man vraagt of we zijn dochters, Apologise- wat een naam!- en Jacky, willen meenemen naar Opuwo. Dat doen we. Ze zijn vijftien en zeventien jaar oud. Ze kletsen honderd uit en benadrukken hoe arm ze zijn. Ze hebben volgens hen nog geen onderdak in Opuwo maar moeten dat zoeken voor de schoolperiode. Uiteindelijk komen we in Opuwo aan: een vreselijk vieze stad, met een paar benzine stations, een supermarkt, een groot politiebureau, een ziekenhuisje en enkele scholen. Verder veel disco’s!! Overal lopen echte Himba’s: halfblote en ingesmeerde vrouwen, halfblote mannen. Maar ook “normaal” geklede mensen. We ontmoeten bij binnenkomst van de stad een politieauto die ons aanhoudt: de moeder van de meisjes blijkt erin te zitten; haar familielid is de politieman. Zij danken ons hartelijk voor de hulp en gaan op weg naar de vader en zijn auto. We stoppen bij een benzine station en daar komen tot onze verrassing enkele vrouwen en mannen naar de meisjes toe die hen goed kennen. Hoezo zoeken naar onderdak?? We geven de meisjes toch maar wat geld om onderdak te vinden. Ze zeggen geen dank je wel omdat ze volgens hun zeggen, dat niet doen. Ze zeggen dat ze ipv bedanken God zullen bidden ons te beschermen. Ook mooi.
Wij zwaaien ze gedag en gaan op zoek naar de camping in de stad die gedreven zou worden door een Fransman.
We vinden die snel want hij ligt tegenover het benzinestation. We moeten een zijstraatje ( nou ja zandpad met plassen) in en bellen bij een grote schuifdeur. Er staat op “restaurant, bar, camping”. De naam is Oreness camp. Achter de balie in de bar treffen we een jonge vrouw , zwart, die ons te woord kan staan in gebroken engels. Zij zegt dat we kunnen kamperen; we zijn nog de enige gast. Later komen er nog een echtpaar en een groep motorrijders bij. De eigenaar is inderdaad een Fransman. Hij komt ook aanwandelen en is blij even Frans te kunnen praten. Wij zetten de tent uit en het begint meteen te regenen. We zien in de camping die bestaat uit een weilandje van ongeveer 50 bij 30 meter opmerkelijk veel prachtige vogels! Het is kennelijk het enige stukje met bomen in Opuwo!. Ook is er een zwembad wat echter leeg staat en staat er een hut die je kunt huren. Verder dan het restaurantje met 4 tafeltjes.
Wij besluiten om toch in het restaurantje te gaan eten omdat het regent. De Fransman zegt dat hij kookt.
We drinken nog een glaasje bij de tent onder een afdakje en horen dan veel kabaal naast onze camping. We lopen naar het hek met heg en kijken er doorheen. Direct naast ons hek zien we enkele mannen met grote kapmessen een koe an een touw meevoeren en op de grond trekken. Dan snijden ze op het weilandje de keel van de koe door ; het bloed wordt in pannen opgevangen. Dan beginnen ze het dier te slachten. Wij vragen wat er is; ze zeggen dat er een bruiloft gevierd wordt even verderop en dat de koe wordt gebraden. Niks keuringsdienst van waren en andere rompslomp hier.
Wij gaan eten en de Fransman vertelt met enthousiasme zijn verhaal:
Hij is geboren en getogen in Montpellier en is , om niet nader genoemde redenen, in 1997 op zijn eentje met een campertje vanuit Marseille naar Noord Afrika gegaan en vandaar door Afrika afgezakt naar Namibia. Daar heeft hij een ernstig auto ongeluk gehad vlakbij Opuwo. Hij weet niet wat er precies is gebeurd. Hij is zwaar gewond naar het ziekenhuis hier gebracht en heeft een paar weken in Coma gelegen. Toen hij bij kwam heeft hij gevraagd waar zijn auto was. Hij had namelijk al zijn geld en zijn papieren onder de bestuurdersstoel genaaid, zo vertelde hij. De auto bleek totall loss te zijn en helemaal gesloopt door onverlaten. Ook de stoelen waren verdwenen. Hij had dus geen geld en geen papieren. Om onduidelijke redenen wilde zijn familie hem niet helpen en zo zat hij als illegaal in Namibië. Hij heeft toen besloten, volgens hem tegen wil en dank, om in Opuwo te blijven. Hij heeft gewerkt en uiteindelijk genoeg verdiend om deze plek te kopen. Ook is hij met een Himba vrouw getrouwd en heeft twee kinderen gekregen. Zijn vrouw runde mee het restaurant maar ze bleek telkens alle verdiensten aan haar familie weg te geven en hij is toen gescheiden. Hij had weinig goede woorden over voor de intelligentie en werklust van de plaatselijke bevolking, zoals een aantal blanken die we ontmoet hebben. Daarentegen waren andere blanken juist sterk begaan met de zwarte bevolking en vol lof over hun karaktereigenschappen, doorzettingsvermogen en vriendelijkheid. Of helemaal enthousiast dus of helemaal negatief. Een tussenweg is er kennelijk moeilijk te vinden voor de Europeanen om de mentaliteit van de bevolking hier te ervaren; maar dat terzijde. De kinderen zijn aan hem toegewezen en liepen inderdaad in en uit toen wij er waren. Een vreemd verhaal maar wel weer boeiend. Wij verwachtten een goede maaltijd, de Franse reputatie getrouw. Hij zou Kudu steaks maken. De steaks waren niet slecht , met wat te lang gekookte groenten en aardappelen. In ieder geval een heel stuk minder goed van kwaliteit dan het eten bij onze Duitse gastheer in Grootfontein!
Na het eten naar bed en vroeg weer op om naar Epupa Falls te rijden.

21-01-2009.
De weg naar Epupa Falls die door de lonely planet als zeer lastig wordt beschreven en waarvoor je een 4x4 nodig zou hebben, valt weer erg mee. Het is een normale gravelweg. Duidelijk is wel dat er heel hard aan de weg is gewerkt de laatste maanden. Vlakbij Epupa Falls zijn ze nog volop bezig met groot materieel.
Het lijkt erop dat de regering druk bezig is dit prachtige maar moeilijk bereikbare , gebied te ontsluiten. Enerzijds wel jammer natuurlijk want de rust zal dan wel afnemen.
De weg voert door mooi landschap met vele bomen en vogels. Over hogere en nog hogere heuvels, maar nergens lastig te berijden.
De aankomst bij de Kunene river is prachtig: je rijdt over een heuvel en ziet de rivier beneden als een glinsterend pad langs glijden. Een pad dat op één plek wordt overneveld!! Dat is de waterval blijkt later. Liever gezegd één deel van de immense watervallen die hier naar beneden komen.
Wij rijden naar de rivier en zowaar is de camping direct aan het water gelegen. Met veel prachtige palm en andere bomen en hoog bamboe. De camping is over ongeveer tweehonderd meter langs de rivier uitgesterkt. De plaatsen zijn ruim en goed van elkaar afgescheiden door bomen. Er staan riten/ houten bouwsels waarin douche en toilet zich bevinden; ongeveer één per kampeerplek! Warm water wordt gemaakt via een stookketel achter elke douche waar hout in wordt gebrand elke avond en morgen.
Wij kiezen een prachtige plek vlak bij de alternatieve uitgang van de camping recht tegenover de plek waar de rivier naar beneden valt. Vanaf ons plaatsje zie je dus de enorme waterdamp wolk hangen en hoor je het gedonder van de waterval. Heel romantisch voor de twee dagen dat we blijven maar niet om bij te wonen. Teveel lawaai! Haha.
We zetten ons tentje op en de tafel en stoeltjes aan de waterkant onder een reuzen palm waar later vele lovebirds in blijken te wonen. Je begrijpt dat de liefde tussen Marijke en mij almaar groeit! We spreken een wandeltocht af met een gids en wandelen langs de rivier stroomopwaarts. We zien niet veel vogels of dieren. Alleen een papegaai, maar de natuur is prachtig. We wandelen ook langs het traditonal village wat vlak achter de camping ligt. Het ziet er nogal verwaarloosd uit al staan er enkele fraaiere hutjes met zelfs enkele tuintjes met bloemen. Er zijn twee supermarktjes waar ze alleen maïsmeel en blik verkopen, en bier natuurlijk. Er zijn ook twee shebeen’s , één met een pooltafel waar druk op wordt gespeeld.
Weer thuis houden we een braai en genieten van de rivier en vogels. S’Avonds als het al donker is komt er een grote BMW met daarin twee jonge zwarte juppies. Zij willen ook een plek hebben en zetten hun tentje tot onze verrassing dicht bij onze auto. We besluiten hulpvaardig te zijn en ik zet mijn auto lampen aan, gericht op de plek van de gasten zodat ze licht genoeg hebben om hun , nieuwe, tentje op te zetten. Zij danken vriendelijk maar verkiezen het om geen praatje te maken.
De volgende morgen vroeg vertrekken ze weer.
Wij slapen prima ondanks het lawaai van de waterval.

22-01-2009.Vroeg op en met de gids op weg , nu stroomafwaarts. We klimmen een stuk omhoog , de heuvel op die langs de rivier ligt. Als we een paar honderd meter hebben gelopen, kunnen we eindelijk zien hoe de waterval eruit ziet die voor onze tent ligt. Het blijkt dat de rivier daar in een enorm diepe kloof stort, ongeveer 80 meter diep!!( er is ook een boekje dat zegt dat de diepte 37meter is, maar dat lijkt mij wat weinig gezien de zeer diepe kloof die we kunnen zien). Vandaar al die waterdamp, net zoals bij Victoria Falls. Als we nog verder weg gaan en ook hogerop, zien we alle watervallen die bij deze Epupa Falls horen: het zijn er wel een dertigtal, en ze vallen over een grote breedte naar benedenuit een paar zijarmen van de rivier. Het is schitterend; de Victoria Falls zijn groots vanwege de grote breedte per waterval maar dit is op een of andere manier mooier om te zien.
We wandelen verder langs de rivier, op ongeveer vijftig meter hoogte. Verderop maakt de rivier een bocht van 90 graden naar rechts; daar is een breed strand te zien van het aangeslibde zand. Een dertig meter ervoor is een kleine rapid. Het hele stuk lijkt ideaal om een dorp of camping of lodge op te bouwen en ik denk dat dat , enerzijds helaas, ook wel snel zal gebeuren nu de weg hierheen zo verbeterd is. Aan de overkant ligt natuurlijk Angola. Er zou daar een kleine village zijn maar die is niet te zien. Er zijn geen wegen vanuit het binnenland van Angola hierheen. De Kunene rivier loopt verder recht door naar de Atlantische Oceaan. Vreemd genoeg is er ook geen dorp of haven bij de monding van de rivier. Ik heb vergeten te vragen wat er de redenen van zijn.
Na de wandeling weer gestudeerd in Black Soul, White Artefact.
Later op de middag weer gewandeld, de heuvel op meer zuidwaarts. Naar de Sundown Hill, zoals er op een bordje gekalkt staat. Het is een klimmetje zeker in deze hitte. Maar het uitzicht is prachtig. Duidelijk is de bevolking van plan hier een soort camping te maken: er zijn enkele plekken aangegeven met keien . Geen water of toiletten echter, dus weinig concurrentie voor de huidige camping en de lodge die daar naast ligt en die ook enkele kampeerplekken heeft.
Na de wandeling even naar het barretje op de camping: we kopen er een flesje witte wijn, zowaar! We praten met het Angolese barmeisje. Het blijkt dat de blanke campingeigenaar ook nog een lodge en camping heeft in Mariënfluss, verderop stroomafwaarts. Die plek is volgens hem het best per vliegtuigje te bereiken, maar per auto kan het ook; wel een 4x4 natuurlijk.
Dan nog even het dorpje in , de twee supermarktjes bekijken en zien of ze eieren te koop hebben(overal lopen kippen rond in het dorpje) en de shebeen’s. Geen van beide supermarktjes verkoopt eieren! In de shebeen met pooltafel ontstaat juist een ruzie tussen twee , dronken, plaatselijke jonge mannen. Ze slaan aan het vechten en wij stappen maar weer eens op. Nog even een praatje met de eigenaar en eigenaresse van het huisje met mooiste tuintje; ze hebben ook elektriciteit om een TV en mobiel te kunnen draaien, via een paar zonnepaneeltjes. Je ziet die kleine zonnepaneeltjes met elektriciteit opwekking op veel plaatsen in de winkels te koop. En voor redelijke prijzen al is dat voor een Namibiër wel duur natuurlijk.
Thuis een heerlijk wijntje bij de waterval en de lovebirds . We maken een smakelijke stew en gaan vroeg weer naar bed.

23-01-2009.
Naar Swartbooisdrift en de Kunene Lodge waar we weer twee dagen zullen blijven.
De route nar Swartbooisdrift is eveneens goed begaan baar. We zien veel mooie vogels onderweg, onder andere de reusachtige Black Chested Snake Eagle, twee keer en een keer heel dichtbij. Verder wemelt het van de rollers: European Roller, Lilac breasted Roller, Shafted tailed roller. Moeilijk uit elkaar te houden soms. De staarten moeten de uitkomst bieden. We passeren vlak voor we bij de Kunene river komen(weer) en naar de lodge gaan het Dorstrekkers monument. Er zijn ook een aantal graven ( het laatste van 2004) bij het monument van mensen met Hollandse namen die afstammelingen zijn van de trekkers. De dorstrekkers zijn een groep Zuid Afrikaanse boeren die eerst naar Angola waren getrokken om de spanningen aldaar te ontlopen na de boerenoorlog . Alles achterlatend natuurlijk. In Angola werden ze wel toegelaten maar kregen na een twintigtal jaren toch conflicten met de katholieke bestuurders daar(portugezen) en moesten weer wegtrekken, terug richting Zuid Afrika. Het monument, wat hun tocht in 1928 herdenkt en hun heldhaftig volhouden, is toch indrukwekkend. Er worden nog altijd festiviteiten bij georganiseerd door afstammelingen. Het laatste feest was in 2008, zagen we op een extra gedenksteen daarvan. Wij stonden even stil bij het enorme doorzettingsvermogen van deze mensen en de zware beproevingen die ze hebben doorstaan. Southern Africa is not for Sissies.
De Kunene Lodge is prachtig en ligt aan de rivier. Het restaurant heeft een groot terras boven het water. De lodge bestaat uit een tiental huisjes die je kunt huren en uit een camping met ongeveer vijftien schitterende plekken onder reusachtige acacia’s, Mopane bomen, Bananenbomen en palmen en vele andere bomen en struiken.
De kampeerplekken liggen mijns inziens veel mooier dan de huisjes. De eigenaars hebben dit project ongeveer drie jaar geleden gekocht. Het zijn Engelsen maar beiden hebben al vele jaren in Kenya en Mozambique gewoond. De vrouw ook in Antwerpen, vlakbij het Rubenshuis. De man, Peter, is erg aardig en doet Marijke denken aan een broer van een vriendin uit Engeland. Hij is het echter niet. Wij vertellen dat we graag vogels kijken en hij vraagt of we voor de Cynderella Wax Bills komen. Wij zeggen dat we die niet kennen maar ze natuurlijk graag willen spotten. Het blijkt dat deze vogeltjes maar op een heel klein stukje aarde te zien zijn: ja, hier dus. Er zou volgens Peter nog nooit een echt goede foto door een professional van gemaakt zijn. Dit jaar nog was er een zeer bekende zuid-Afrikaanse vogel fotograaf een week langs geweest om ze te fotograferen. Ze hadden ze wel gezien maar telkens als de man er een foto van wilde maken die professioneel genoeg was, vlogen ze weg. Peter vertelde ook dat hij degene was die het enige nest ooit van deze waxbill had gevonden. Hij had het meegenomen en liet het ons nu zien. Een relatief groot nest van hooi wat Peter gefixeerd had met haarlak of zoiets.
We spreken af dat we morgen met Peter en een (stief?)zoon op zoek gaan naar de vogeltjes.We moeten dan een tocht door een nu bijna droog staande toevoer rivier van de Kunene maken.
We zetten ons tentje neer op een prachtige plek onder grote bomen aan de rivier. Om ons heen vliegen allerlei prachtige vogels.
Als we lekker zitten te lezen , zien we boven in een grote struikachtige boom aan het water een enorm dier boven in de top zitten. Met onze verrekijker kunnen we zien dat het een reusachtige Varaan is, zeker twee meter of meer lang. Hij zit doodstil en wacht kennelijk tot een vogeltje in de buurt landt. Het blijkt een Monitor te zijn die hier veel voorkomt. Hij eet voornamelijk slangen vertelt Peter later en is dus gunstig om te hebben op de camping.
Wij eten s’avonds in het restaurant, onder het baldakijn want het regent een beetje.
Ik had in de receptie een boek zien liggen van Talavera die een onderzoek had gedaan naar de sexuele gewoonten van de OvaHimba en de OvaHerrero (OvaHimba betekent de Himba’s als groep). Ik heb het geleend en gelezen deze dagen. Zie verder.
Tijdens het eten kwam de eigenaresse er gezellig bij zitten: zij vertelde dat zij Talavera goed kende; hij had hier gelogeerd. Hij geeft nu workshops over Aids preventie en Aids voorlichting waarbij hij veel toneel en dans gebruikt. Indrukwekkend en effectief volgens mevrouw. Talavera is van oorsprong Frans. Hij was endocrinoloog en veearts voor hij zich ging bezig houden met Aids bestrijding in Namibia.
Mevrouw vertelde ook nog over een afschuwelijke ervaring die zij samen met man en dochter vorig jaar in Zambia heeft gehad. Ik herinnerde me dat ik het verhaal vorig jaar in de krant in Zambia had gelezen!
Zij was samen met dochter en man op bezoek bij collega lodge houders in Zambia, aan de Zambesi,toen ze werden overvallen door een aantal gemaskerde en zwaar bewapende mannen. De eigenaars van de lodge en zij en nog twee gasten werden beroofd, met de dood bedreigd en uiteindelijk meegevoerd het bos in . Daar dreigden de mannen hen eerst te vermoorden mar ze deden dat toch niet en bonden hen vast aan bomen en gingen er vandoor. Mevrouw vertelde dat het aan haar dochter te danken was dat ze toch los konden komen. Zij had haar altijd gezegd: als je wordt vastgebonden moet je je spieren zo veel mogelijk opspannen. Dan is er later ruimte als je ze weer helemaal ontspant. Dochter had dat gedaan en inderdaad lukte het haar door de speling van het touw, om haar arm los te wringen en zich te bevrijden. Een afschuwelijk verhaal dus, wat weer aantoont dat Afrika gevaarlijk kan zijn. Niet zozeer de dieren maar de mensen. Hoewel wij, gelukkig, alleen maar zeer positieve ervaringen hebben gehad met de mensen die we ontmoet hebben deze twee keer drie maanden in Afrika!
Ook nu weer, hier op ons terras bij de Kunene Lodge!
De steak was heerlijk en de wijn super: een Chinon Blanc van Spier bij Stellenbosch.

24-01-2009.
Om half elf zouden we gaan zoeken naar de famous Cinderella Waxbill. Maar het wordt een uurtje later omdat Peter en zijn vrouw een bijeenkomst hebben met een (blanke) verzekeringsman. Zij willen namelijk een pensioen regeling treffen voor hun zwarte personeel.
Uiteindelijk vertrekken we met de auto, Marijke en ik in de laadbak, naar de zijrivier van de kunene.
Het is een mooi tochtje en we zien een hele zwerm chestnutbreasted weavers. We rijden de bijna droge rivier een eind in Dan moeten we lopen. En klimmen over een flink hoge richel in de rivier. Vorig jaar, vertelt Peter, liep hij hier ook in de droge tijd toen hij ineens een merkwaardig zwaar gerommel hoorde hogerop. Hij wist gelukkig dat het voorkomt dat er plotseling van veel verderop een springvloed opkomt in de rivier. Hij ging snel naar de zijkant en klom zo hoog mogelijk; een paar minuten later donderde er inderdaad een vloedgolf van zeker anderhalve meter hoog onder hem door!! Als hij niet omhoog geklommen was, was hij meegesleurd en zo goed als zeker verdronken. Ook nu oppassen dus, want het heeft elders flink geregend! Maar de rivier is bijna helemaal droog, nu. Wel staan er her en der plassen in. Peter wijst ons op bepaalde bossages die alleen hier groeien en waarin de Cinderella waxbill woont. Waarom is niet bekend. We wandelen een eind verder; niets te zien. Overigens wel veel Vervet aapjes die langs de bosjes en in de bomen springen. Ze eten de eitjes uit de vogelnestjes en zijn dus een ramp voor de waxbill stand.
Volgens Peter, maakt de cinderella een zacht zoemend geluid. Ook houdt hij zich meestal op in de nabijheid van de fire finch en de blue waxbill. Dus als je die spot, heb je kans de Cinderella’s ook te zien. Na een paar uur wandelen en rustig zitten wachten, besluiten we terug bte gaan. Pech gehad. Maar op de terugweg hoort peter het gezoem. En ja, daar zien we een paar Fire Finches en een blue waxbill zitten . Ze drinken uit een plasje in de rivier, onder een struik. We gaan zitten vlakbij de vogeltjes en … ja!! Daar komt een klein vogeltje aanvliegen: prachtig grijs met dieprode flanken, tot aan de schouder toe en een zwarte staart ( niet rood zoals per abuis in ons vogelboek staat! Beaamt Peter); een duidelijk zwarte oogstreep. Hij gaat op een takje zitten boven de finches. Dan komt ook een vrouwtje erbij zitten; vlakbij ons!! Wij zijn zo enthousiast dat we vergeten een foto te maken!! Dom!! De vogeltjes zitten zo wel een tien minuten naast ons!! Dan vliegen ze weg. Prachtig!!
Thuis Lees ik in Talavera’s boek en daarna gaan we met Peter op zoek naar de eveneens zeldzame Palmtrush die op de camping woont. We wandelen rond en zien enkele Malachiet Kingfishers zitten. We gaan het tuintje van het personeel in en daar in een hoge Palmboom zien we een nest van de Palmtrush, aangekleefd tegen een palmblad. Er zitten drie jonge vogeltjes in en de moeder en later de vader komt hen eten geven!! Een super moment! Prachtige roestbruine vogels met lange roestbruine staart. Het eerste Palmtrush nest is pas in 1953 gevonden!! We hebben ook nog naar de Verreaux eagle Owl gezocht, de grootste uil van Afrika, die ook op de camping voor zou komen. Maar niet gevonden.
S’Avonds weer romantisch , nu aan het water, gegeten in het restaurant. De Chinon Blanc van Spier was op, maar de Chardonnay was ook prima; maar niet zo fris als de Chinon(2007).

25-01-2009.
Vroeg op. We worden gewekt door een merkwaardig geluid vlakbij. Het klinkt als geknor van een varken: Huh,Huh. Ik kruip snel uit de tent. Wellicht is het de monitor Lizard die dat geluid maakt. Ik zoek bij de rivier maar vindt hem niet. En almaar dat Huh Huh. Dan kijk ik naar boven en ja, daar op een grote tak recht boven onze plek zit een enorme vogel: De Verreaux Eagle Owl!!! Hij heeft inderdaad roze wenkbrauwen en kijkt ons nieuwsgierig aan. Hij draait zijn kop helemaal rond en gaat door met roepen. We hebben alle tijd om een foto te maken en om hem goed te bestuderen!! Hij is bijna een meter groot! We halen er wat andere gasten bij die verderop staan. Zij hebben deze uil ook nog nooit gezien. Na een twintig minuten heeft hij het wel gehad en vliegt majestueus naar de andere kant van de rivier. Angola in.
We ontbijten rustig en nemen afscheid van de gastheer en zijn vrouw. Het boek van Talavera heb ik uit. We laten een ander boek, afrika is besmettelijk, achter voor liefhebbers ( dat is de gewoonte in deze lodges; zo kan iedereen wat lezen).

Voor de geïnteresseerde lezer hier een samenvatting van de onderzoeksgegevens die Talavera in zijn boek beschrijft. Het is zeer interessant vanuit family therapy en Anthropology standpunt gezien en werpt een helder licht op de problematiek van het voorkomen en aanpakken van Aids in deze gemeenschappen. Het geeft echter ook goede richtlijnen voor een betere aanpak van die problemen. Uiteraard voor eventuele inbreng vanuit het ISSOOH met zijn systeem gerichte oriëntatie ook belangrijk. Eigenlijk geeft Talavera aan dat geen enkele anpaak die zich niet richt op het sociale systeem van de groep waarin b.v. Aids zich ontwikkelt (maar ook andere ziektes en problematieken) zinloos is.
Oor wie het verslag van Talavera zelf wil lezen hier de titel van zijn boek (ruim 100blz.):
Challenging the Namibian perception of sexuality. OvaHimba and OvaHerrero culturo sexual models. Ph Talavera, 2002, Windhoek.

Talavera deed onderzoek naar de sexuele tradities bij de Ova Himba en Ova Herrero.

Hij beschrijft eerst hoe de opbouw is van de Himba gemeenschappen, clans. Elke clan , een groot familieverband, heeft zijn eigen tradities en met name taboes.
Een kind dat geboren wordt uit Himba ouders van verschillende clans heeft een verbinding met de clan van de moeder, de Matriclan of eauda; deze lijn geeft de verervingsrechten aan en de controle van het bezit.
Maar ook op andere wijze met de clan van de vader, de Patriclan. Een meisje dat trouwt met iemand van een andere Patriclan verhuist naar de woongemeenschap van de clan van de vader, de Oruzo. De authoriteit in de familie berust bij het hoofd van deze clan evenals de religieuze ceremonies en de taboes.
Bij het huwelijk neemt het meisje de oruzo aan van de man middels een rituele inwijding; zij verandert dan ook haar taboes conform die van de clan van haar man (bijvoorbeeld de ene clan eet geen varken de andere wel enz enz.
Voor vererving en bezitregeling blijft zij wel aan haar moeders clan verbonden.

Als een man en vrouw getrouwd zijn en kinderen krijgen, wat de hoogste prioriteit heeft bij de Himba’s!, dan zullen man en vrouw elk hun eigen hut bewonen in de clan gemeenschap (kraal). De kinderen tot en met 4 jaar wonen en slapen bij de moeder in de hut. Daar slapen zij ook (de hut is ongeveer 4 meter in het rond) als de vader/man sexueel contact heeft met zijn vrouw, wat altijd in de hut van de vrouw plaats vindt. Kinderen worden dus vanaf de geboorte regelmatig deelgenoot van het sexuele spel en contact van de moeder en haar partner(s). Jongens en meisjes worden op dezelfde wijze behandeld, eigenlijk allebei als “meisjes” tot aan de circumcisie van het jongetje. Kinderen krijgen tot op 2 de jaar borstvoeding.
De kinderen in de hut zijn voor de moeder vaak een excuus om geen sex te kunnen hebben (kinderen worden gebruikt om ongewenste sexuele contacten te vermijden). In de clan wonen meerdere vrouwen , ongetrouwde dochters en vrouwen van broers en ooms en (groot)ouders van de man. De kinderen worden dan ook door meerdere vrouwen opgevoed. Kinderen zien hun tantes dan ook als moeders. Zeer belangrijk is de grootmoeder. Verder hebben veel mannen ook meerdere vrouwen omdat polygamie een zeer veel voorkomend gebeuren is in de Himba cultuur.
Alleenstaande moeders geven vaak hun kind na de borstvoeding aan een zus of aan hun schoonmoeder of moeder. Dat kind woont dan tot 4 jaar in haar hut. Soms echter gaan deze kinderen naar de clan van de broer van moeder.

Jongetjes worden besneden ; meestal rond het eerste jaar maar soms ook veel later. Tot aan de besnijdenis worden jongetjes als meisjes behandeld. Na de besnijdenis , de oukura, krijgt het jongetje een boog en mag hij een lapje over de billen dragen en melk drinken.
Als er een identieke tweeling wordt geboren wordt een kind als jongetje en het andere als meisje opgevoed. Tot aan de geslachtsrijpheid, dan krijgt elk de eigen gender.

Vanaf 4 jaar wonen de kinderen in de kinderhut tot geslachtsrijpheid. Een belangrijk feit is het Ouruwo spel. Dit is een spel dat de kinderen veel met elkaar spelen. In dit spel spelen de kinderen van 4 tot 8 de rol van geiten, die van 8 tot 12 de rol van vee(koeien) en die van 13 en 14 of ouder de rol van ouders. Onderdeel van het spel is altijd ook het sexuele spel van de geiten de koeien en ook van de ouders die na het verzorgen van de geiten en het vee ook sex met elkaar hebben, evenals in het leven van de volwassenen. Tijdens dit spel vindt er ook sexuele penetratie plaats ook bij de geiten en koeien.Dus kinderen hebben al zeer jong een vorm van sexueel contact waarbij Hiv virus en andere ziekten eventueel, kan worden overgedragen. Dit contact wordt door de volwassenen niet als sexueel gezien omdat bij hen sexueel contact alleen bestaat als er ook ejaculatie is in de vagina van de vrouw. Zonder ejaculatie is het geen sex. Het is dan ook heel lastig om duidelijk te maken in het kader van AIDS preventie dat het Ouruwo spel gevaren kan inhouden.

Verdere sexuele tradities:
Als een meisje in de puberteit komt en haar eerste menstruatie heeft, gaat ze met vriendinnen enige dagen in een kamp. Daar vinden rituelen plaats. Na enkele dagen gaat ze naar het Holy Fire en vinden er initiatie ritueel plaats en wordt een koe geslacht en gefeest. Het meisje stopt met de Ouruwo en is vanaf nu klaar voor vriendjes en huwelijk.
Bij de OvadHemba, de Himba groep in Angola is het meisje pas klaar voor sexueel contact als ze lichamelijk geslachtsrijp is volgens de ouderen.
Vanaf dit moment kan elke man sexueel contact met haar hebben. Een ongetrouwde vrouw kan sexueel contact niet weigeren noch bij een ongetrouwde noch bij een getrouwde man. Het is daarom ook zaak om snel een goede man voor haar te vinden waarmee ze kan huwen. De ouders regelen dat veelal. Een man zoekt een vrouw om mee te trouwen , niet omdat hij haar aantrekkelijk vindt maar omdat ze goed is voor huishouden en vee en omdat ze veel zonen kan baren. Meisjes trouwen dan ook op zeer jonge leeftijd en het is belangrijk om dan ook zo snel mogelijk een kind te baren.
Mannen kunnen sex hebben met alle vrouwen die ze willen. Regel is dat een vrouw die getrouwd is wel een ongetrouwde man mag weigeren maar nooit een getrouwde man. Vandaar dat getrouwde mannen dus nooit beschuldigd kunnen worden van verkrachting. Ongetrouwde mannen alleen als ze een getrouwde vrouw tot sex dwingen en haar zwanger maken. Dit geeft problemen met de Namibische wetten tegen verkrachting.
Deze nieuwe wetten streven naar mutual consent bij sexueel contact en willen een grotere empowerment realiseren voor vrouwen. Dit is in strijd met de culturele waarden van de OvaHimba. Het blijkt uit het onderzoek dat gender gelijkheid niet gewenst is door vrouwen in de rurale gebieden van de Ova Himba. Zij vinden dat vrouwen empowerment de familie destabiliseert en er voor zorgt dat vrouwen hun huishoudelijke taken gaan verzaken. Ook zou het leiden daarom tot meer geweld in de families.
De sociale hiërarchie is dus wat betreft met name sexueel contact en de zeggenschap erover: 1. Getrouwde mannen 2. Getrouwde vrouwen 3. Ongetrouwde mannen 4. Ongetrouwde vrouwen.

Mannen hebben ook het recht om meerdere vrouwen te trouwen, mits ze die kunnen onderhouden. Bij het zoeken naar een tweede of derde of vierde vrouw helpen de eerdere vrouwen mee. Er wordt namelijk een extra vrouw gehuwd om de taken van het huishouden en met het vee te verlichten. Niet vanwege wens tot sexueel contact. Dat kunnen mannen toch hebben indien ze dat wensen. Overigens hebben ook de vrouwen veelal meerdere minnaars. Hoewel het hen officieel verboden is als ze getrouwd zijn met een andere man sex te hebben, is de realiteit heel anders en ook geaccepteerd door iedereen. Mannen zijn immers vaak lang weg met het vee om het te weiden en vrouwen hebben dan veel tijd om ook andere mannen bij zich in de hut te vragen. Als de echtgenoot terugkomt van zijn tocht zal hij ook niet direct naar zijn vrouw gaan. Hij gaat eerst bij familie of vrienden slapen zodat zijn vrouw kan weten dat hij terug is. Zij kan dan haar minnaar wegzenden en doen alsof ze trouw is geweest. Ook de gemeenschap zal altijd zeggen dat zij trouw is geweest. Uiteraard heeft ook de man op zijn tocht met andere vrouwen geslapen.
Al deze multipele sexuele contacten dragen natuurlijk het gevaar in zich van een snelle besmetting van een groep als iemand HIV positief is.
Maar in de Himba cultuur is de man hoger in status als hij meer vrouwen heeft gehad en zeker als hij meerdere vrouwen heeft. Met name ook bij de vrouwen.
Een feit wat voorheen nog meer bijdroeg aan verspreiding van ziekten is de Okujepista. Dit is nu echter aan het verdwijnen. Dit betekent dat een man zijn vrouw kan geven aan een vriend of bezoeker om sex mee te hebben. De vrouw mag dit nooit weigeren want het is een eer.

Als de man sterft zal een broer van de man de zorg voor zijn vrouw(en) en kinderen op zich nemen. Doet een broer dat niet dan zal zijn bezit geërfd worden door de neefjes van zijn vrouw, conform het matrilineaire verervings stelsel. De vrouw zal dan bij haar ouders clan gaan wonen.

Tot voor enkele jaren had de Himba bevolking ondanks de vele onderlinge sexuele contacten een erg laag HIV besmettingspercentage. Dat hing samen met de gesloten gemeenschap Dit is helaas aan het veranderen omdat jongens en meisjes tegenwoordig naar middelbare school gaan in de grotere steden, met name Opuwo. Daar wonen ze gedurende de trimesters in een pension. Zij hebben sexuele contacten daar en met name de meisjes hebben meer en meer de neiging om een “sugar daddy”te zoeken. Dat is een oudere rijkere man die veelal elders woont, vaak zelfs in Windhoek, en die sex met haar heeft tegen vergoeding (mobieltje, radio enz.) . Dit wordt niet als prostitutie beleefd maar als een vorm van protectie en bijverdienste. Mannen uit de andere grote steden komen zelfs speciaal naar Opuwo hiervoor omdat ze daar meisjes kunnen vinden die niet HIV positief zijn. Echter als zo’n man elders besmet raakt, infecteert hij ook het Himba meisje met alle gevolgen van dien.
De laatste jaren is het HIV positief percentage van de Himba’s dan ook snel gestegen.
Het veranderen van hun sexuele gewoontes zal enorm lastig zijn omdat die zo verankerd zijn in hun bestaan. Het is echter onafwendbaar nodig i.v.m. de AIDS dreiging.

Enige andere sociale tradities van de OvaHimba:

De Himba gemeenschappen worden bestuurd door een Comittee. Hierin zit de Osoromana, hoofdman, en de traditionele raadgevers,Orata en de ouderen.
Alles is zo geregeld dat een bepaald huishouden niet van anderen verschilt. Alleen verschil in rijkdom is toegestaan. Expressie van individuele persoonlijke attitudes is verboden. De gemeenschap” prefers mask to the mirror and appaerance to its own reflection”schrijft Talavera.
De patrilocality is gebaseerd op de behoefte te leven in een Okuruwo, dat betekent zeer oud huis. The Holy Fire is het actuele contact punt tussen de wereld van de levenden en van de doden.
Het oudst levende lid van de patrilineage is de Omuini Wokuruwo; hij vervult alle functies betreffende the holy fire. De laatst gestorven houder ervan geeft er de naam aan. De huidige houder van het vuur is zo ononderbroken verbonden met Mukuru (God). Een dode man blijft levend met plichten tot twee generaties zonen eropvolgend
Hij zal pas naar Mukuru gaan als er een derde generatie geboren is. Dit betekent dat het niet hebben van zonen de verbinding met de voorouders verbreekt. Zijn geest zal dan niet naar Mukuru gaan. Het verklaart waarom het hebben van veel zonen extreem belangrijk is voor de Himba mannen. Vrouwen en kinderen gaan na hun dood onmiddellijk naar Mukuru.
Interessant is dat de band van een jongen met zijn vader eigenlijk nauwelijks belangrijk is. Het is de vader van vader die hem grootbrengt en alles leert. Die band is enorm sterk

In schema:

Generatie 1: betovergrootvader : overleden; hoogste Persoon “aanwezig”; hij gaat naar Mukuru als generatie drie sterft. Hij heeft sterke band met generatie drie.

Generatie 2 Overgrootvader Overleden maar nog “aanwezig” Hij gaat naar Mukuru als generatie vier sterft . Hij heeft sterke band met generatie 4.

Generatie 3 grootvader Oudst levend; heeft sterke band met generatie 5.

Generatie 4 zoon/ vader levend

Generatie 5 (klein)zoon


Wat betreft homosexualiteit: er is een woord in Himba dat daar op wijst: Outundukavavena, mannen aangetrokken door mannen; ook Oukazerere, man die handelt als een vrouw. Maar omdat het een zonde is als zaad niet in een vrouw wordt geloosd, is dergelijke relatie niet gewaardeerd. Ook wordt de sexuele relatie niet als sexueel gezien daarom.
Zo ook is het een “zonde”als je een condoom gebruikt omdat dan het zaad niet in de vrouw gebracht wordt; evenzo bij masturbatie.
Dit alles maakt AIDS preventie lastig , dat is duidelijk. Een goede voorlichting met het aanbrengen van een verschil tussen voortplanting gerichte sex en sex voor plezier is nodig. Bij het laatste kan dan een condoom gebruikt worden. Het zal niet lukken om de polygame tradities te doorbreken en vele onderlinge sexuele contacten. Daarvoor hangen zowel mannen als vrouwen veel te veel aan die tradities.

Tot zover iets uit Talavera’s werk.


25-01-2009.
Vroeg op en naar Hippo Pools. Dat ligt maar 50km verderop aan de Kunene River, bij Ruacana. De weg zou erg moeilijk zijn maar we hebben alweer geen 4x4 nodig. Wel is de weg schitterend, langs het water vaak of door heuvels met bosjes en bomen. We zien veel vogels onder andere de zeldzame Hartlaubs Francolin. We passeren vele kleine nederzettingen met zoals altijd half blote kindertjes die steevast roepen ”give me give me” “Sweetie, Sweetie, money, money”en hun hand ophouden. Het is toch wel triest te ervaren dat iedereen, jong en oud, almaar bedelt als hij een blanke ziet. In de “The Namibian”van 23-1-09 schrijft Alexactus T.Kaure hier ook met zorg over: “A whole generation of Africans has been and is being socialised into a beggar mentality”Hij pleit voor minder, liefst geen, Donor geld voor Afrika zodat de leiders hun gedrag wel moeten veranderen.
Maar wij blijven, wellicht onverstandig, toch rolletjes koekjes en zeep geven aan die schattige kindertjes. Ze zijn ook zo sprankelend en mooi.
Na de prachtige tocht waar we ook nog een camping die kennelijk van Nederlanders is en die aan de rivier ligt passeren, komen we aan bij Hippo pools camping die een heel eind onder de hoofdweg naar Ruacana ligt aan de rivier.
De Dame van de receptie zegt dat we een plek mogen uitzoeken op de verder lege camping. We vinden een enorm mooie plak aan de rivier, precies bij een bocht van Zuid naar West zodat we vanuit onze stoelen recht naar de zonsondergang in de rivier kunnen kijken! En de rivier aan twee kanten recht voor ons hebben. We staan onder grote Acacia’s. Opvallend is dat de braaiplaats aan de rivier voor een deel is weggespoeld. De rivier ligt ongeveer 6 meter in de diepte. Vreemd genoeg is er op de camping die op een kilometer afstand van de reusachtige waterkrachtcentrale ligt, geen elektriciteit! Dat kan alleen in Afrika. In de verte zie je overal leidingen door de lucht zweven.
Ook zien we overal grote gele borden staan met daarop de waarschuwing dat je bij het afgaan van de Sirene(??!!) onmiddellijk de camping moet verlaten omdat het water dan in zeer korte tijd tot boven de camping kan stijgen. Nu even niet denken wij de rivier daar in de diepte rustig stromende ziende.
Het zou gebeuren als de stuwdam open gaat of het stuwmeer overloopt. Op een kilometer afstand ligt namelijk de reusachtige stuwdam van Ruacana. Vroeger was daar een enorme waterval, groter dan Victoria Falls, maar die is opgedroogd omdat de dam gebouwd is en er een enorm stuwmeer is gevormd in Angola gedeeltelijk. Het water wordt nu ondergronds afgevoerd naar de turbines.
We gaan deze dam even bezoeken en zien inderdaad een enorm hoge rotswand van wel een paar honderd meter of meer breed naar beneden komen; 85 meter diep en steil. Maar geen water omdat de grote dam alles tegen houdt op een armetierig stroompje na wat uit een spleetje in de schuif stroomt. We kunnen ons voorstellen hoe fraai de watervallen moeten zijn geweest! Beneden loopt de Kunene Rivier verder naar onze camping toe.
Ruacana is een vreemd dorp met veel asfalt wegen erin en eromheen alsof men een enorme uitbreiding verwacht. Er staat een chique lodge en veel redelijk mooie huizen waar het personeel van de Dam woont. Er zijn twee supermarkten die beiden zo goed als leeg zijn. Bij het benzinestation is ook een winkel die weer wel van alles verkoopt: ook T-bone steaks en lam en ander heerlijk vlees; wel diepgevroren. We kopen een paar reusachtige T- bone steaks en willen tanken. Maar de pomp heeft helaas geen benzine! Het dorp maakt verder een volkomen uitgestorven indruk.
We gaan terug naar de camping(15km) en en zetten ons tentje op en de stoeltjes en tafel langs de rivier op ons hoge braai terras. Wat een uitzicht! De Acacia boven de Braai zit echt vol met Madagascar bee eaters die af en aan vliegen.
Ook deze camping is een Nacobta camping.
Wij wandelen een uurtje boven langs de rivier zonder veel dieren of vogels te zien. Daarna wijntje en braaien. De zon gaat op magnifieke wijze onder in de rivier. We worden er stil van. We zouden hier twee dagen blijven maar we kunnen de wandel trails die in onze birdfinder staan niet vinden en de receptioniste weet van niks, helaas. Daar zouden ook Cinderella’s en ander wondermooie vogels zitten. We besluiten toch de volgende dag weg te gaan, hoewel we voor twee nachten betaald hebben ( 50 N$ per nacht, dus niet de hoofdprijs).
We gaan tevreden slapen.
Plotseling wordt ik wakker, ongeveer om één uur in de nacht, door een doordringend geluid. Ik begrijp meteen dat dit dus de sirene moet zijn! Marijke slaap t er zowaar doorheen eerst. Ik maak haar wakker en dan schrikt ook zij heftig. We hebben dit keer de stoeltjes en tafel buiten laten staan omdat het zo rustig was en mooi weer.
We laden alles snel in het stikdonker in en klappen de tent dicht. In tien minuten zijn we klaar en rijden we… waarheen?? Er is niemand van het personeel aanwezig . We rijden naar de uitgang boven bij de weg . Daar ontmoeten we gelukkig twee mannen die ook op de camping staan, aan het water aan de andere kant. Zij wonen in Namibië en zijn net terug van een tocht door Angola. Zij blijken bij het waterwerk van Namibië te werken. Ze zijn zeer verrast dat de sirenen is afgegaan en begrijpen niet waarom. In Angola heeft het niet veel geregend dus het stuwmeer is niet vol. Ze adviseren ons om toch op de camping te blijven Zij doen dat ook en zullen elke twee uur het niveau van de rivier checken en ons roepen als er een stijging van belang optreedt. Inmiddels is het beginnen te regenen, onweren en waaien!! Wij zetten onze auto naast het hok van de receptie en klappen de tent weer uit. We kruipen in bed en liggen lang wakker, luisterend naar de stortregen, het onweer. Uiteindelijk vallen we toch in slaap. S’morgens is alles weer rustig; de zon schijnt en de rivier staat nog ruim onder de camping. Wel is hij een paar meter gestegen. Het was dus vals alarm!! Niemand die ons er iets over kan zeggen want het personeel is er niet. Wij besluiten nu definitief te vertrekken en rijden om 8 uur weg. Nog niemand te bekennen.

26-01-2009.
Weer op weg; nu na lange tijd weer op asfalt. Jammer. De weg is behoorlijk druk. We rijden naar Oshakati, de hoofdstad van Ovambo land door het drukst bevolkte deel van Namibië. Dat is te zien. Overal nederzettingen en dorpjes en overal landbouw. Tenminste waar het land niet onder water staat.. Want langs de weg lijkt een deel van het land een groot meer waarin dan wel grote bomen met hun voeten in het water staan. Er zijn soms wel afwateringskanalen gemaakt en ondiepe meertjes gegraven om een deel van de dorpjes droog te houden wat maar nauwelijks is gelukt.. Oshakati is verbazingwekkend: één langgerekte straat, kilometers lang, met schamele huizen, heel veel garages, nog meer shebeens en barretjes. Ook een paar nieuwe winkel centra en een middelgrote overdekte markt We bezoeken die. Het is een allegaartje van stalletjes , veel met etenswaar. Zelfs veel oliebolachtige dingen die ik een eet. Inderdaad: een oliebol. Verder veel kruiden en gegrilde insecten. Ik eet natuurlijk een gegrilde rups die vooral naar kool smaakt. Niet om in mijn kookboek op te nemen. Alle dames achter de stalletjes moedigen ons aan om iets te proeven, gratis. Wij zijn overduidelijk de enige blanken hier in de omgeving. We kopen niets en gaan op zoek naar restaurant Rocha’s waar je volgens de lonely Planet prima vis kan eten. Het is een Portugees/ Angolees restaurant.
Uiteraard ligt het ook aan de lange straat. Het ziet er redelijk leuk uit met een groot buitenterras maar omdat het alweer regent gaan we binnen zitten. Het is eenvoudig maar oprecht; plavuizen vloer, houten tafels en stoelen. We zijn er om half één en er zitten al een paar mensen te eten. We bestellen allebei gegrilde zeetong(!) bij het zeer charmante meisje dat duidelijk veel Portugees bloed in de aderen heeft vloeien. Als we er zitten loopt langzaam het hele restaurant vol! Voor driekwart met blanken maar die zitten aan tafel met zwarte mensen en halfbloeden. Iedereen kent elkaar en de sfeer is geanimeerd. Aan een tafel spreekt een blanke vrouw Afrikaans tegen een zwarte man die antwoord geeft in het Ovamba’s . Zo worden nieuwe talen gevormd.
De tong is groot en heerlijk. Opvallend is dat iedereen aan tafel ook zit te mobielen en het is kennelijk in om een oordopje in te hebben en om te laten zien dat je de laatste mobiel hebt.
Kortom toch en heel prettige lunch.
We rijden verder en passeren een andere grote stad, Ondangwa. Tot onze verbazing staan daar een groot aantal zeer moderne kantoorpanden en winkels en veel grote fabrieken. Alsof men verwacht dat de “big bussiness” hier elk moment kan toeslaan. Kennelijk is er vanaf hier een weg Angola in. Het vrachtverkeer is hier ook vele malen frequenter dan rond Windhoek of Walvisbaai.
Wij koersen, soms in de regen, aan op het Nationaal Monument Olukonda waar we willen kamperen. Het is ook een Nacobta camping die ligt bij een oude Finse missiepost met een kerk. De kerk is mooi opgeknapt en ook de missiepost uit 1180 is gerestaureerd en bevat nu een museumpje. Ook is er een traditionele Ovambo Homestead gebouwd die te bezichtigen is.
Bij aankomst zitten een aantal dames en Heren genoeglijk te kletsen. Wij kunnen een plekje zoeken op de uiteraard lege camping. Er staan ook een paar tenten die je kan huren en een traditionele hut waar je in kan slapen. Dat maar even niet. We zetten ons tentje op en ja daar begint het weer te gieten. Dus we zetten onze stoeltjes onder de veranda van de missiepost en gaan eerst het Museum bekijken wat het leven van de Finse dominee en zijn familie toont. We verbazen ons over enerzijds de moed en het doorzettingsvermogen van de Finse dominee anderzijds over de ongelofelijke arrogantie van zijn doelstelling: alsof hij beter weet wat goed en heilig is dan de mensen hier. Geloof blijft een wonderlijk en vooral ook gevaarlijk vermogen van mensen. Het roept op tot vooral intolerantie door almaar tolerantie en Gods liefde te prediken. Wat een paradox. De werkers verlaten om vijf uur het terrein. Wij gaan borrelen onder de veranda en bezoeken de homestead in alle rust. Hert is een kraal met aparte hutten voor man, vrouw, kinderen, vee, keuken, voorraad en gasten. Eten slaan we maar over. Het regent te hard.

27-1-2009.
We staan vroeg op en besluiten om naar Namutani te rijden, terug Etosha in en om daar twee nachten te blijven.
Tot onze vreugde hoeven we niet helemaal rondom te rijden maar kunnen we al snel afslaan binnen door meteen Etosha in via een ingang in het Noord- Oosten van het park.Het is ongelooflijk hoeveel dieren we al snel zien en hoe nat het park is. We zien enorme kuddes zebra’s , veel giraffes, duizenden springbokken, wildebeest en impala’s. In Namutoni kiezen we dezelfde plek als met de kindern. We missen ze natuurlijk. Het is er behoorlijk druk. We maken nog been tocht rond Fisher’s Pan waar we veel watervogels zien o.a. the Spoonbill met blauwe snavel en roodomrand oog. Dan Braaien en naar de waterhole waar helaas weinig te zien is. Maar we horen wel weer vlakbij de leeuwen brullen!!
Braaien en naar bed.

28-01-2009.
Vroeg op en een tocht maken. We zien weer veel giraffes en ook olifanten; verder weer zebra’s, gnoes, springbokken, impala’s. Ook veel vogels ’s Middags zwemmen in het verder lege zwembad. S’avonds weer een tocht naar de flamingo plek: geen flamingo’s dit keer! Wel veel water.
Op de camping treft het mij als ik naar de WC ga, dat dezelfde WC die met oud en nieuw almaar doorliep en waar ik wat van gezegd heb omdat het zoveel water verspilt, nog steeds doorloopt! En er was vorige keer een team van drie man komen kijken dat er een half uur of meer aan gewerkt had. Zonder resultaat. Ik besluit het zelf te bekijken: duidelijk was al snel wat het probleem was. Ik kon het eenvoudig verhelpen en het doorlopen stopte. Een half uur later kwam de schoonmaakster naar me toe bij de tent. Zij bedankte mij voor het maken van de WC! Ze had er ook al vele malen over geklaagd maar niemand scheen het te kunnen maken. Dat is ook echt Afrika.
s’avonds braaien we en ik gebruik een vloeistof om het vuur aan te maken die tevens insecten verdrijft. Een personeelslid wat achter ons in een huis woont komt naar me toe en vraagt wat ik erop druppel. Ik leg het uit. Hij beweerde het nog nooit gezien te hebben. Weer echt Afrika. Na de braai gaan we slapen en de leeuwen brullen luid vlakbij ons. Alweer Afrika.

29-01-2009.
Vroeg op en naar Otjiwarongo via Tsumeb. Op het stuk naar de uitgang zien we ongelooflijk veel dieren, alsof ze ons willen gedag zeggen. Giraffes, zebra’s, wildebeesten, dikdik, olifanten, kudu’s, springbokken, Impala’s, bavianen, vervet aapjes, het kan niet op. Bij de uitgang zien we dezelfde dame die ons vorige keer geholpen heeft toen we te weinig hadden betaald. Ze herkent ons! En vraagt of ze mee mag rijden naar Tsumeb. Dat mag ze Ze is vrij en gaat twee dagen naar haar kinderen toe Haar man komt dan ook van zijn werk elders. Ze komt oorspronkelijk uit Opuwo en is Himba. Maar westers gekleed. Ze is in Windhoek op school geweest.
Onderweg zien we een vrouw staan langs de weg die een grote witte paddestoel omhoog houdt. Zij verkoopt Omajova’s!! die alleen op termieten heuvels groeien en alleen in deze tijd van het jaar. Onze liftster wil er graag een kopen. We stoppen en zij bedingt een erg lage prijs voor drie kanjers van Omajova’s. 10N$.
In tsumeb wat we nu van de andere kant benaderen, zijn we verbaasd over de inderdaad mooie lanen met grote oude bomen en over de vele mooie huizen. Het Etosha Café is open maar ziet er shabby uit. Het staat ook te koop Dus weer een foutje van de Lonely Planet.. We zetten onze liftster af en rijden door naar Otjiwarongo.
Daar willen we slapen . Eerst taart eten bij Carstensen’s waar we vragen naar de camping en waar vlees te kopen. Dat kan bij de Spar of bij een slager aan de andere kant van de hoofdweg in de straat waar ook Carstensens ligt De camping in de stad is niet mooi en we vragen bij het “c’est ci bon”hotel de weg naar de andere campings. Die liggen buiten de stad richting golfbaan. We zien ook nog dat de B & B het Falkennest niet leuk is en dat de slager vooral Oryx verkoopt. Helaas hadden we al (heerlijk) lam gekocht bij de Spar.
We komen langs het bordje Golf en gaan die bezoeken. Die blijkt echter totaal verlaten en in treurige staat te verkeren. Er zijn nog wel tee offs te bespeuren met reclame erbij en ook greens, beiden van gestampte aarde met olie. “greys”dus. De fairways waren met heel hoog gras begroeid zodat je er zeker nooit een bal kan vinden.Het clubhuis staat er wel maar is leeg en verwaarloosd. Golf is niet populair hier dat is duidelijk. We maken foto’s voor de Swing als buitenland redacteur. Even verderop vinden we de Wesrand camping. Dat vindt Marijke ook niks en we besluiten terug te rijden en richting Okahandja te gaan. We hopen onderweg een camping te vinden.
Onderweg staat er nog een man met enkele reusachtige Omajova’s. Wij aarzelen niet en kopen er twee van enorm formaat voor het avondeten.
Na 70 km zien we een bordje “Weswelerburg Camping”. We slaan af naar rechts en vinden de camping die bij een grote farm ligt. Entree op eigen risico. We gaan erin en bij het fraaie landhuis liggen drie prachtige plekken op een sappig grasveld onder hoge bomen. Pluimvee scharrelt gezellig rond; een pauw komt bij ons kijken. Een blanke dame komt eraan en wijst ons een gebouwtje met twee douches en wc ’s die kraak, kraak helder zijn. Er ligt een gastenboekje in een kist waarin dat door vorige gasten ook al is genoteerd. Mevrouw zegt dat we kunnen wandelen naar het meer verderop op hun landgoed wat vele hectaren groot is. Zij hebben koeien, pluimvee en geiten , ook paarden. Verder ook game als kudu en impala en springbok. We zetten ons tentje uit en maken mooie wandeling door de hitte en zien dikdik’s, warthog’s en veel vogels waaronder een speciale specht.. Helaas wordt ik bij het meertje waar we ook een eland zien, door een valse grote wesp gestoken. Ik slik thuis polaramine en smeer met zalf. Maar de volgende dag heb ik toch een heel dikke arm die ook rood is en pijnlijk. Toch overgevoelig weer?
We braaien ons lam en onze Omajova!! Wat een genot. De Omajova is nog smakelijker en zachter dan een Cèpe.
Heerlijk slapen en morgen naar Windhoek. Geen leeuwengebrul deze nacht.

30-01-2009.
Alles goed inruimen en ordenen en op weg naar Windhoek. We kopen nog een keer twee grote Omajova’s langs de weg en rijden naar Avis en dan naar Car Value om de 4x4 in te leveren.
Gudrun was onze afspraak vergeten van één uur maar komt na telefoneren ons om twee uur toch ophalen. Op het autoterrein zien we een roodkopvink en een paar Red bishops!.
Met gudrun naar huis en relaxen De mensen van onze home exchange in Sodwana hebben gemaild en halen ons van het busstation in Johannesburg op en we kunnen bij hen slapen. Dat is werkelijk erg aardig.
‘s Ávonds heerlijk Omajova met roomsaus en pasta gegeten. Veel met Gudrun gesproken over het leven in Namibia en over de politiek daar.

31-01-2009.
Kwart voor zes op en wandelen met Gudrun bij de Avis Dam met haar drie honden. Ik achterin haar kleine auto met de honden die almaar keffen en draaien .haha. We lopen over de heuvels en langs het water. Er zijn veel hondenliefhebbers die dit parcours lopen. Na het wandelen inkopen doen en workshop voorbereiden bij het zwembad van Gudrun. Gudrun heeft vanavond een afspraak zodat we de tijd hebben. Ik moet ook nog schrijven voor het Es Goë gedenkboek: 25jaar al!

1-2-2009.
Vroeg op en weer wandelen bij de Dam. Dan weer schrijven en workshop voorbereiden.’s Middags gaan we golfen op de Windhoekse Golf. Er was deze morgen het Namibische jeugd kampioenschap verspeeld dus de pin posities waren erg lastig. Dus veel drie putts. Na een birdie op 7 ging het beter.
Morgen de workshop eerste dag.

2-2-2009.
Workshop gegeven voor aantal medewerkers van PEACE en voor een aantal psychotherapeuten, meest vrijgevestigd, in Windhoek. Eerste dag genogrammen, illugrammen en culturogrammen maken. Zelf begonnen met het maken van een genogram met een deelneemster, Ayesha. Daarna iedereen twee bij twee genogram maken van elkaar. Opvallend hoe complex de genogrammen van iedereen waren.Van de blanken omdat de ouders van her en der kwamen en van de zwarte deelneemsters omdat de vaders meerdere vrouwen hadden en ook de moeders meedere keren getrouwd waren. Ook veel voorkomend: het weggegeven zijn aan een tante enz. of wonen bij grootouders. De culturele verschillen kwamen op deze manier goed aan bod. Eind van de dag overstap naar rol in familie, school werk. Zo zoeken naar stereotype rollen van de therapeut in het therapeutisch systeem verbonden met de stereotype rollen in gezin, school werk.
Na de workshop thuis napraten met Gudrun die tevreden was.

3-2-2009.
Vervolg workshop; 8 uur starten tot één uur en dan van twee tot vijf. Het is toch prettiger om met zijn tweeén een workshop te geven Gelukkig helpt Marijke met een en ander.
Alle deelnemers hadden hun mooiste kleren aangedaan(allemaal vrouwen! Mannen zijn geen therapeut hier). Er waren vragen over violence in de familie en hoe daar systemisch mee om te gaan.
Na de vragen overgegaan tot rollenspelen naar aanleiding van problematische situaties die deelnemers inbrachten. Hierbij op zoek naar stereotype rollen en hoe die te doorbreken. Uiteindelijk waren er zes mensen die wilden inbrengen maar we hadden maar tijd voor drie uitgebreide rollenspelen die zeer levendig verliepen met deelname van eenieder. Aantal leerzame zaken kwamen aan de orde en iedereen was enthousiast en gaf aan meer dan voldoende te hebben geleerd. Gudrun blij met deze succesvolle operatie.
Na de workshop de stad in en uit eten bij La Marmite, een restaurant met traditionele Afrikaanse gerechten. Ik at Mopane rupsen, daarna curry van Oryx op zijn Angolees.

4-2-2009.
Gudrun naar haar werk gebracht en haar auto geleend.
Wij hebben een afspraak met de directeur van Nacobta; we vinden het kantoor moeilijk hoewel we het adres hebben. Het blijkt dat het nummer, tweeduizend en nog wat, naast nummer zeventig of zoiets ligt en helemaal aan het einde van de straat is. We worden binnen gelaten in een groot kantoor. De directeur is er nog niet maar komt na een half uurtje aanrijden. We vertellen dat we vele Nacobta campings hebben gezien en doen ons verhaal over de diverse campings. Hij vertelt uitgebreid over de doelstellingen van Nacobta : zonder winstoogmerk de diverse plaatselijke bevolkingsgroepen helpen om een ecologisch en cultureel verantwoord toeristisch aanbod op kleine schaal te creëren. Het is daarbij de bedoeling om een min of meervaste standaard kwaliteit aan voorzieningen op te zetten: veel ruimte op de campings, met douche en toilet per plek of per paar plekken en evt met elektriciteit.Daarbij wordt dan een cultureel programma aangeboden en zijn er locale gidsen om de natuur te verkennen. Dat alles voor een zeer schappelijke prijs. Naar onze mening zijn ze er op de meeste Nacobta campings al goed in geslaagd om dit te realiseren. We vertellen wel over het gesloten zijn van de camping bij Sesfontein en het sirenen incident bij Hippo pools. Wij vragen hem of hij in principe bereid zou zijn een verhaal te houden over de stichting in Brazilië als dat congres daar door gaat. Hij is daar zeer geïnteresseerd in en vindt het idee prachtig. Wij zeggen hem dat we hem via Gudrun zullen contacten als er een mogelijkheid is. Een prima initiatief Nacobta.
Wij zijn daarna naar Habitat gegaan, een ecologisch research en scholings centrum. Heel boeiend en de blanke gids/ leider van het centrum was enorm enthousiast en wist erg veel. Vooral een zonneoven was boeiend iets om zelf te maken. Ook veel andere goede ideeën opgedaan voor onze workshopruimte in Frankrijk.
Dan naar huis en alles inpakken. Een hele klus weer. Om 4.30 uur naar de bus die ons via Upington waar we moeten overstappen, naar Johannesburg zal brengen. In 24 uur is ons beloofd. Een kleine 2000 km.
We gaan naar de “bushalte”in het centrum van Windhoek. Er is echter geen busstation omdat alles wordt verbouwd. De bus lijkt op tijd en het is een zeer luxe capeliner. Helaas is die niet voor ons. Hij gaat naar Cape Town. Onze Cape liner blijkt een ouwe rotbus te zijn zonder airco en met wrakkige stoelen. Wel raakt hij helemaal vol Achter de bus een aanhangwagen voor de bagage. Iedereen mag twee koffers meenemen met max gewicht van 20kg per persoon. Omdat mijn golfbag ook meetelt moeten we iets bijbetalen voor 15kg overgewicht. Maar dat valt erg mee: 5N$ per kg. Voor een Namibiër wel een heel bedrag overigens.
We zitten in het bovenste dek helemaal bij de voorruit Prima uitzicht. Naast ons twee blanke meisjes die in Zuid Afrika studeren en daar nu heen gaan na de vakantie. Een studeert pharmacie de ander voor onderwijzeres.Achter ons zit een aardig zwart meisje wat ook in Z Afrika studeert , in Joburg. Ze studeert agrarische economie. En recht achter ons zit een zwarte man van een jaar of veertig die in Joburg theologie studeert.
Waarom we niet de veel kortere weg via Botswana nemen weet ik niet. Nu rijden we via zuidpunt van Namibia naar Upington en dan naar Joburg. Wellicht omdat we onderweg drie keer stoppen in Namibia en daar mensen moeten meenemen.
We vertrekken een half uur te laat om 19.00 uur. De eerste stop is al na 60km in Rehoboth, ons welbekend. We stoppen bij het tankstation langs de weg. Daar blijkt de bus niet meer te willen starten. In plaats van een monteur uit rehoboth, de tweede grootste stad, te laten kijken wordt naar Windhoek gebeld en moet er vanf daar een monteur komen!! Een uur wachten dus. De monteur komt in een bakkie met twee vriendinnen opdagen en kan inderdaad de oude bus weer aan de praat krijgen, maar de verdere reis tot Upington mag de motor niet meer worden afgezet!
Vandaar over een werkelijk kaarsrechte weg , kilometers lang naar Mariental, een redelijk groot dorp met veel elektriciteit en lampen. Dan naar Keetmanshoop waar Gudrun vroeger op school ging. Ook daar keurige huizen in deze middle of nowhere en veel lampen.

5-2-2009.
We zitten af en toe wel te slapen en zo niet genieten we van de prachtige sterrenhemel. Het is verder overal aarde donker. Uiteindelijk wordt het weer licht: de zon komt prachtig op. Het wordt heet in de nauwelijks gekoelde bus. We bereiken Grünau en dan de grens Dat levert geen problemen op en we kunnen naar Upington. Daar wacht ons een wel chique bus! Een echte onvervalste luxe capeliner zoals het hoort. Met te goede airco zodat het koud wordt in de bus.haha. Upington is een grote en keurige stad die zeer welvarend lijkt. Er zijn ook wijngaarden en akkerbouw. Het ligt aan de Oranjerivier.
Van Upington naar Vrijburg. Helaas moeten we daar een tijd stoppen omdat we langs de politie moeten die de chauffeur toestemming moet geven door te rijden met de bus. Wat was er aan de hand: er was een grote steen tegen de voorruit geslagen en de ruit was helemaal gespleten met een grote ster erin. Uiteindelijk mochten we toch door.
We gaan via Klerksdorp en Potchefstroom waar een grote universiteit staat . Daar stappen onze twee blanke studentes uit.
Om negen uur komen we uiteindelijk in een donker Joburg aan in het Park Station, midden in de stad recht onder Hillbrow. Kennelijk het gevaarlijkste stuk van de stad. De bus rijdt het station binnen door hoge hekken met vuistdikke tralies. Het lijkt wel een grote gevangenis. Wij hadden contact gehad met onze zeer hartelijke home exchangers Lynne en Leon en zij hadden ons gezegd dat zij zelf ook niet met de auto naar Hgillbrow durfden te rijden als het donker was. Zij hadden beloofd een betrouwbare taxi te sturen die ons dan vanuit het station naar hun huis zou brengen in Noord Joburg. We moeten beloven niet het station te verlaten. Bij de bus staat inderdaad een vriendelijke zwarte taxichauffeuse met een bord ”lars en Marijke”. Dat is prima! We brengen onze bagage naar haar ruime nieuwe mercedes en koersen in volle vaart door het centrum naar het Noorden. Het duurt meer dan een half uur om bij Lynne te komen. Ze wonen in Fourways. We draaien sundownclose in door een slagboom. Daar wonen 16 families. Lynne en Leon wachten ons al op en begroeten ons hartelijk.Ze wonen in een heel comfortabel huis met zwembadje en drie badkamers. Wij krijgen een mooie slaapkamer met douche en extra badkamer. We kletsen uitgebreid maar om elf uur zijn we toch moe na de lange reis.
.
6-2-2009.
We moeten weer vroeg op want we moeten onze huurauto gaan halen. Dat is niet vlakbij zoals de juffrouw marijke had verzekerd maar helemaal in Standton, nu het zakencentrum en het chique centrum van Joburg.
Eerst een prima ontbijt gekregen van Lynn en gezellig gepraat. Ze weet dat ik psychiater ben en zegt dat ze graag iets zou willen organiseren hier om een verhaal of workshop te houden. Zij kent vele mensen uit het vak. Ze werkt namelijk voor een reclame bureau met vooral klanten uit de farmaceutische hoek. Leon is accountant en nheeft een eigen bedrijf. Wij vertellen over onze reis naar Zambia en naar Namibié. Het klikt meteen prima tussen ons vieren.
Leon is zo aardig om ons er helemaal heen te rijden en weer terug. Hij moet daarvoor wat afspraken afzeggen, maar hij doet het met veel plezier voor ons. We krijgen een Toyota Corolla mee en volgen Leon terug naar huis. Het is redelijk druk maar toch niet de files die we verwacht hadden.
We krijgen dan de sleutels mee voor het huis in Sodwana Bay en een rhinogold kaart voor de parken en geld voor de werkster daar. We nemen hartelijk afscheid en vertrekken om elf uur. We hopen om 6 uur in Sodwana te zijn. Volgens Leon is het ongeveer 7 uur rijden.
Marijke crosst vol overgave dwars door Joburg heen richting Durban.en uiteindelijk afslag Piet Retief.
De weg is eerst heel goed en vierbaans maar na enige tijd wordt het twee baans. We zien wel dat er aan verlenging van de vierbaansweg wordt gewerkt.
We moeten door een heleboel dorpen, onder andere Amsterdam en Leiden, wat erg ophoudt. Tenslotte stoppen we in Ermelo, een mooi stadje met een keurig winkelcentrum. We kopen er heerlijke pasteitjes en tanken er.
Het is ons nu al duidelijk: Sodwana Bay zit er vandaag niet meer in!!En ja, op weg naar Piet Retief is de weg overal opgebroken . We denken te overnachten in Piet Retief; doen daar prima inkopen maar het is pas half vier , dus verder maar weer door het prachtige landschap daar; Zululand, vol bergen, meren, akkers, bomen vee. We kopen de heerlijkste bananen langs de weg als we weer eens voor een wegopbreking moeten wachten. En overal die reusachtige kolenwagens! Het is hier echt mijngebied!! Uiteindelijk stoppen we in wereldstad Pongola. Daar zou een fraaie en betaalbare countrylodge zijn volgens de Lonely Planet. En ditmaal hebben ze gelijk. De lodge is erg mooi, midden in het dorp. Met een prachtige binnentuin vol grote bomen en bloemen en met een zwembad. We krijgen een prima kamer en eten in het romantische restaurant, uitstekend en met prima wijn en zeer charmante bediening..
Op de kamer zie ik nog het staartje van Everton Liverpool 1-0 voor de FA cup en dan slapen.

7-2-2009.
Vroeg weer op en dan naar Sodwana Bay. Nog een 250km. Nog altijd prachtig golvend landschap met farms die in soort tropische oases staan.
Bij het dorp Hluhluwe (spreek uit tsjoetsjoewee) moeten we afdraaien naar Sodwana. Het is een levendig dorpje met groot benzinestation en winkels. Het internet café is dicht vandaag. Het is vandaag en morgen de laatste registratie dag voor de verkiezingen. We rijden naar Mbazwana, een echt rommelig afrikaans dorp met een winkelcentrumpje en een tankstation en een markt. Dan door over een asfaltweg naar Sodwana Bay. Maar we zien een bordje staan met daarop: golf driving range en besluiten er langs te rijden. Helaas nogal lastig zonder onze vertrouwde 4x4!! De range is dicht ; weer terug hobbelen en dan verder naar de lodge. Die vinden we links van de weg: kan niet missen. Vlakbij een bar en een koffieshop(met koffie). En verderop nog een café tje en een internet plek. We moeten door een indrukwekkende poort waar een zeer vriendelijk wachter ons ontvangt. Hij heeft wat weinig tanden in de mond maar des te meer goed humeur. We zeggen dat we in een huis logeren en kunnen binnen. We rijden over een pad met veel diepe sleuven (om het water af te voeren) en hobbels. Eerst langs de lodge, die niet erg chique is, dan langs allerlei huisjes die bij de lodge horen en tenslotte komen we boven aan terecht bij een gebied met grotere huizen. Daar vinden we ons huis: een grote geheel van hout gebouwde villa die op hoge houten palen staat. Met vier slaapkamers en badkamers en een grote open keuken en living en een reusachtig terras. Thuly, de hulp, is er al. We geven haar haar loon van Lynn en zij zegt elke dag te komen werken voor drie uur. Toe maar. Het huis blinkt natuurlijk. Wij kiezen een kamer aan het terras en gaan dan naar het strand. Met de auto moet dat want het ligt ongeveer 5km verderop.
Even langs ons zwembad lopen wat onderaan een plankenpad ligt, dan even naar de lodge die een duikschool heeft.
De weg naar het strand is niet best; veel gaten maar toch goed berijdbaar. We parkeren de auto bij een opgang over de duinen. Twee ijverige parkeerwachtertjes snellen toe. Wij wandelen over de duin en zien het prachtige strand van de Indische Oceaan. Enorme golven rollen aan. We gaan toch zwemmen, om de beurt. Het kost heel wat moeite om door de branding heen te komen. Het water is heerlijk, ongeveer 30 graden. Marijke snorkelt wat maar ziet niet veel toch is hier een groot koraalrif vanaf de kust tot 3 mijl in zee, en verder nog.
We wandelen nog langs het strand en keren terug Bij de uitgang van het Park(toegang met goldcard mogelijk) kopen we een ananas op een stokje, zoals een grote zuurstok. Maar dan heerlijk sappig en zoet. Heerlijk. Voor 70 cent de twee(10 rand).
Een jongetje vraagt bof hij mee mag rijden naar sodwana. Dat is goed; hij vermenigvuldigt zich onmiddellijk tot vier.. We zetten de jongens af bij een liquor store waar wij biertjes koepen. We geven ook de jongelui er elk eentje. Zij blij.
Thuis eten, borrelen en naar bed. Lange dag!

8-2-2009.
Vroeg naar Umkhuze park. Dat zou een vogelparadijs zijn, ten zuiden van Sodwana Bay; richting Hluhluwe.
Over de fraaie asfaltweg terug dus tot de afslag bij Muzi marsh. Dan nog een half uur over een zeer slechte weg vol potholes. Veel mensen op de weg en koeien en geiten. Veel dorpjes langs de weg met ronde hutten die fraai geschilderd zijn in vrolijke kleuren. En weer enorm veel barretjes overal. Ze drinken wat af hier!. Bij de ingang van het hek blijkt dat we via een nieuwe gate, Ophansi Gate, binnen kunnen. Hoeven nu niet helemaal om te rijden. We draaien al snel naar het zuiden naar een groot meer. Het park is erg verzorgd met asfalt en gravelwegen.Prachtige dichte begroeiing met veel paraplu acacia’s. ook veel Fever trees. De boeren dachten dat ze koorts kregen van die bomen, maar het was natuurlijk de malaria. We zien impala’s, giraffes, vevet apen, maar geen neushoorns hoewel het park daarom bekend is. We stoppen bij het meer op een schitterende picnic/kampeerplaats. Het meer zit vol met nijlpaarden en pelikanen. De pink backed en Yellow billed pelican. We rijden verder naar andere speciale dier spotting plaatsen. Veel vogels. Dan naar het hoofdkamp met een snackbar. Er zouden luipaarden gezien zijn bij de andere gate aan de westkant. Wij er heen. Inderdaad zien we zeer vlak naast de weg een drietal jonge cheetahs liggen die een zojuist gevangen impala aan het opeten zijn. Ze ten rustig door hoewel wij op nog geen drie meter staan. Soms blazen ze wat als een poes. Een cheetah blijkt mank te lopen met zijn linker achterpoot. We denken dat de moeder dood is en ze nu zelf moeten jagen hoewel ze nog iets te jong lijken.
Wee rijden naar de gate en vertellen het verhaal De gate wachter , een jongen van 23, heeft nog nooit een cheetah gezien en vraagt of hij even mee mag kijken. Dat doen we. Hij is enthousiast. De beesten liggen nog te luieren op dezelfde plek.
We brengen hem terug en rijden naar het hoofdkamp. Daar vertel ik aan de hoofd ranger dat een cheetah mank is. Ze gaan proberen hem te vangen en te helpen, anders is hij ten dode opgeschreven.
We maken nog een wandeling en gaan dan zwemmen in het zwembad daar. Heerlijk.
Dan weer naar huis en eten.

9-2-2009
Vroeg op want Marijke wil snel naar de duikschool om een tocht op zee af te spreken om te snorkelen. Duiken hebben we toch maar laten schieten. Dom wellicht maar je kan niet alles doen.
We zijn er om half acht: we kunnen om 8 uur vanaf het strand mee vertrekken met een vijftal duikers en een andere snorkelaar.
We spoeden ons naar het strand en treffen daar de mensen aan met veel staf. Twee nederlandse juppies die gaan duiken en een engelse dame die snorkelt. Dan haar man en nog twee Duitse mensen. We krijgen uitgebreid les hoe we ons moeten vasthouden als de boot door de branding gaat vliegen. Dat blijkt geen makkie te zijn. De branding is reusachtig wild en de rubberboot redelijk maar niet erg groot. Alweer is Afrika niet voor Sissies.
De boot wordt door een tractor in het water geduwd. Dan mogen de dames erin . De mannen moeten verder duwen tot ze tot halverwege de borst in het water staan. Dan moeten ook die erin springen. Het lukt me met moeite. Dan koers naar volle zee, maar niet rechtstreeks. We moeten een cirkelvormig patroon varen om voldoende snelheid te krijgen en door de branding te komen. De boot moet tussen twee golven door schieten. Als dat mislukt worden we omgeslagen. Het lukt. Na twee mijl varen op zee stoppen we. Eerst de duikers overboord, dan de snorkelaars. Marijke snorkelt meteen een eind eg. Ik heb er moeite mee en besluit al snel om weer in de boot te klauteren en lekker in de zon te gaan zitten, wat kletsen met de stuurman die voortdurend de boot moet terugvaren naar de snorkelaars en ook moet opletten of er geen duiker opduikt. Hij heeft vier kinderen van 23,17,12 en 6 en is nog nooit buiten Zuid Afrika geweest. Hij is een fanaat duiker zelf en geeft ook lessen.
Vanuit de boot zie ik scholen helblauwe en gele vissen voorbij zwemmen. Ook enkele grote zwarte. Marijke moet hard zwemmen tegen de stroom in om de uitgeworpen boei niet uit het oog te verliezen. Als ze na een uur
Weer in de boot stapt heeft ze wel genoten maar niet veel meer gezien dan ik. Dat valt tegen. Wel veel kleine gelly fishes. Ook de duikers komen terug en we varen naar de kust We zien nog een paar grote dolfijnen vlakbij de boot zwemmen. We moeten met veel vaart terug varen om de boot ver op het strand te krijgen. Dat gaat hard met 200PK. Weer terug in de lodge gaan we naar de receptie en spreken een tocht met een gids af naar de Mushi Marshes. Hij heet Jabulani en zal om twee uur bij de poort staan. Dat klopt precies.
Weer helemaal naar Muzi. We rijden rond het meer en zien een aantal nieuwe vogels, o.a. de yellow breasted Canary en de yellowthroated Longclaw. Om vijf uur zijn we weer in Mbazwana waar we proberen te internetten. Dat lukt niet. Volgens onze gids moeten we goed oppassen in het dorp omdat er veel illegale Mozambiekanen zijn die gevaarlijk kunnen zijn. Hij is erg ontevreden over de slappe aanpak van de illegale immigratie in Zuid Afrika. Maar dat is aan het veranderen zegt hij, gisteren heeft de politie in Joburg nog zeven overvallers van een geld transport doodgeschoten. Dat wordt de nieuwe aanpak; geen pardon meer en schieten om dood te schieten. De gids gaat op COPE stemmen, de afscheidingspartij van het ANC, zegt hij want het ANC heef te weinig gedaan met name aan de misdaad bestrijding en voor de veiligheid van de burgers. Hij vertelt ook nog dat er gisteren bij Muzi een man door een Hippo is omgebracht.
Wij kopen op het marktje nog wat heerlijke bananen en wandelen even rond. Geen gevaarlijke mensen gezien, wel vriendelijke. Marijke koopt nog een hemelsblauwe parasol bij een Chinese winkel. Nog even een fles Amarula likeur gekocht ook. Thuis even zwemmen in ons zwembad en dan eten en naar bed. Morgen moeten we om zeven uur bij het strand zijn om met Jabulani een wandeling door het bos te maken.

10-01-2009.
Half zes worden we gewekt door het infantiele getrompetter van de Trumpetter Hornbills. Ze zitten vlak voor onze neus in een grote boom. Even later vliegen ook twee Crowned Hornbills voorbij. Ontbijten en dan naar Jabulani. Hij is er weer op tijd en we gaan naar de prachtige trail vlakbij het strand. Meteen al spot Jabulani een yellow rumped tinkerbird voor ons.. Hij is meer donkergroen dan zwart op de rug maar dat is het licht. Hij roept doo-doo-doo. Het pad voert werkelijk door heel dicht bos. De bomen vormen een tunnel om ons heen.We horen veel vogels maar het is lastig ze te zien. Wel horen én zien we de Livingstone Lourie: lijkt op de Knyssna Loerie, maar iets hogere kuif. Ook prachtig rood en blauw als hij vliegt.. We moeten oppassen voor de vele spinnen die over het pad hangen. De gele orbi-spin bouwt reusachtige webben, gelukkig wel een twee meter boven de grond.Ze zijn behoorlijk giftig. Verder veel Kite spiders die ook heel giftig zijn.Lange kleurrijke spinnen. We klimmen eerst en dalen dan af naar een meer. Overal ligt zeer verse hippo poep, maar we zien ze niet. Het wordt heter en heter. De tocht duurt twee en een half uur en is best zwaar. We zien de black en de green monkey orange boom. En ook veel Samango en Vervet apen.
Na de tocht gaan we naar het Mi Casa café. Een gezellig barretje annex restaurantje waar je ook kan internetten. Er is redelijke capucinno en prima smoothies. De bar jongen vraagt honderd uit over Nederland. Hij zegt dat het hier vanaf oktober tot half januari en van april tot juni ongelooflijk druk is. Nu zijn we de enigen.
Thuis even rusten en dan wandelen rond het meer voor ons huis. Daartoe halen we een sleutel om het hek te openen. We kunnen over een lang plankier tot aan het meer komen maar eromheen lopen gaat niet omdat alles onder water staat. Er is veel regen gevallen. We wandelen dus wat hogerop door echt heel dicht oerwoud. We zien nog twee fisheagles met drie jongen en de white eared barbet. Ook weer de livingstone lourie.
Na de wandeling zwemmen in ons zwembad wat weer helemaal voor ons is. We spotten een grey sunbird en de sombre bullbull zingt vrolijk in de boom. Paradijs. Dan rest ons nog de zware taak van borrelen en eten op ons terras met zicht op de Fish Eagles.

11-02-2009.
De hele nacht gietregen en ook de hele dag!! Iedereen hier blij; wij niet. Daarom maar thuis gebleven en mijn poëzie album voor de Es Goë afgemaakt en per internet verzonden.
Omdat het toch droog wordt even naar het strand bij eb. We wandelen nu over de koraalriffen en zien koraal van alle kleuren: rrod, geel, blauw, grijs,, oranje, beige. Overal kleine plasjes water met visjes.
Na de wandeling gaat Marijke naar de … Pedicure. Een Engelse vrouw die haar veel vertelt over het leven hier.
Helaas zien we op de weg naar huis ook een zwaar auto ongeluk. Twee auto’s totall loss en drie doden, waaronder een klein kindje..
En dat op een rustig en recht weggetje. Te hard rijden was de reden hoorden we. Afschuwelijk.

12-02-2009.
Naar het Noorden, bij de grens van Mozambique ligt het park waar we vandaag heen rijden: Ndumo. Er zou daar groot wild zitten en vooral veel vogels. Eerst 45km over prima weg dan 50k over hopeloos slechte gravel/asfaltwegen vol potholes en met veel plassen. We doen daar 90 minuten over. Het regent weer de hele dag maar echt last hebben we er niet van. We rijden langs veel dorpjes en nemen nog een oude man mee die naar de kerk gaat.
De parkwachter is uiterst vriendelijk; we blijken de eerste gasten te zijn; overigens zien we de hele dag geen andere auto’s. In het centrum staan een paar mooie rondavels die je kunt huren. Ook die zijn leeg. Het park is middelgroot, heel dicht begroeid met zeer diverse bomen en struiken. Je rijdt echt door een soort oerwoud, over gravel en zandwegen. We zien heel veel Impala’s, Samago apen, giraffes en wilde beesten. Verder een rode duiker en wharthogs. En erg veel Nyala’s die erg mooi zijn met hun witte strepen en gele poten. We hadden die elders nog niet gezien.En eindelijk zien we ook de crested guinea fowl en een golden breasted Bunting. Ook scarlet breasted sunbirds en veel Hoepoe’s. We wandelen naar enkele spotting plaatsen door het woud. Dat kan hier hoewel er ook leeuwen en ander groot wild zou zitten. We zien wel verse neushoorn poep maar geen neushoorn.
Om vier uur rijden we weer terug naar huis . We eten de vrucht van de green monkey orange tree; heerlijk, citroenachtig en een beetje passievrucht achtig van smaak.En de vrucht van de Merula: soort lychee smaak.
De tochten door de dieren parken zijn bijna voorbij; morgen nog naar St. Lucia park en dan zuidwaarts naar Stanger en uiteindelijk helemaal langs de kust naar Cape Town. Al met al bijna 2000 km.
We slapen de laatste nacht in ons fraaie houten huis en bedanken Lynne en Leon hartelijk en laten een fles wijn achter.

13-02-2009.
Al een maand zonder de kinderen op stap!! Een zonnige dag. De Hornbills trompetteren weer luid. Via Hluhluwe naar St. Lucia. Onderweg wil Marijke een ananas laten schoonmaken zoals bij het strand maar de dames begrijpen het niet en hebben ook geen mes.
Wij gaan eerst naar False Bay ( niet dat bij Kaapstad) wat aan een grote lagune ligt. Prachtige natuur met schitterende kampeerplaatsen aan de Lagune. We wandelen een deel van een trail , half langs het water , Half in de bosrand. Geen dieren gezien maar de natuur is mooi.
Dan naar St Lucia zelf, een heel levendig plaatsje met het park vlakbij.We stoppen op een parkeerplaats achter de duinen en eten koude pastasalade en spareribs van gisteravond. Er zitten veel madagscar bee eaters in de bomen en ook een red crested barbet.

Het park waar we nu moeten betalen omdat we de gold card in Sodwana moesten laten, is weer anders dan de andere parken. Afwisselend dichte begroeiing en heuvels en weidse vlakten met gras en struikjes. We rijden twee ur rond over een paar mooie trails en zien veel dieren. Boven op een hoge helling kijken we uoit over de vlaktes verderop en zien daar tientallen buffels lopen. Verder veel dichterbij zien we Hippo’s, waterbok, bushbok, Nyala’ s, zebra’ s, een common duiker , gnoe’ s, en zowaar ook een zwarte neushoorn familie: vader moeder en een jong. Een prachtige afsluiting van onze vele wildsafari’s!!!
Om drie uur vertrekken we uit St Lucia naar Stanger, 150km verderop aan de kust. Eerst tweebaans maar vanaf Empangeni een grote vierbaans weg. We besluiten 20km voor Stanger de weg af te gaan en rijden naar Zinkwazi Beach om te kijken of daar een slaapplek is te vinden. Het wordt niet in de lonely planet vernoemd. Toch blijkt het een heel mooi plaatsje te zijn geheel (bijna) bewoond door blanken; prachtige huizen op een heuvelachtige strook langs de Indische Oceaan. Zowaar is er ook een mooie Lodge, de Lagoonlodge. Maar die blijkt helemaal vol te zijn. Zij verwijzen ons echter naar een bed and breakfast in het dorp, in de Palmdrive. Het is een leuk huis op een heuvel top in een ruime fraaie wijk. Er is plaats en de eigenaars zijn vreselijk vriendelijk. We krijgen thee en ze vertellen over zichzelf.
Ze zijn Engelsen maar komen oorspronkelijk uit Zimbabwe. Daar hebben ze lange tijd een safari lodge gehad met olifanten die ze tam hadden gemaakt en waarop je safari tochten door het oerwoud kon maken. Pete en Jill vertellen enthousiast over hun ervaringen daar en hoe verknocht ze waren aan hun olifanten.Ze hadden een vrouwtjes olifant die de leiding had over drie jongere mannetjes.
In 1992 zijn ze uit Zimbabwe weg gemoeten onder druk van Mugabe. Ze zijn toen naar Zuid Afrika gegaan en hebben vanuit daar de safari’s gedaan. In 1995 zijn ze weer terug gegaan maar in 2001 zijn ze weer , nu overhaast, mjoeten vertrekken van Mugabe. Ze hebben toen al hun bezittingen moeten achterlaten en die zijn aan vriendjes van Mugabe gegeven. Omdat ze wel nog wat geld hadden staan in Zuid Afrika hebben ze dit huis kunnen financieren waar ze nu een B en B hebben met drie kamers. Ook doen ze safari’s in het Hluhluwe park. Verder zijn ze druk bezig met hulpprojecten het belangrijkste is een bomen project. Ze hebben veel kleine acacia plantjes verzameld en de bedoeling is om bij elk huisje in de township hier vlakbij een acacia te planten Er zijn er inmiddels al 400 geplant. Het project wordt gesteund, moreel dan, door de regering en ze laten vol trots kranten artikelen zien over het project. In de tuin staan inderdaad honderden potjes met kleine boompjes.
Na al deze verhalen gaan we op hun aanraden naar een klein barretje direct aan de Indische Oceaan. Het is een echt sportvissers barretyje met veel vistrofee”en en netten en dergelijke. De eigenaars zijn blank en hij ziet eruit als een zeebonk met baard en Staartje. De inrichting is sober maar er is een schitterend teraasje aan de zee/boven de zee. De golven rollen wild aan en links begint de Lagoon. We drinken een wijntje en vinden dit een plek om te kopen en te ontwikkelen!! Wat een locatie!!
Na de borrel aan zee gaan we naar de Lodge even verderop om te eten. Het is er inderdaad heel vol. Er is een enorme binnentuin met grote bomen en bruggetjes over waterpartijen. Marijke eet een prawn curry en ik een superverse Dorade. Prima.
Dan slapen bij onze Zimbabwianen.

14-02-2009.
Vroeg op en ontbijten op het terras. Het is een heerlijke zonnige dag. Warm maar niet te warm door de Indische Oceaan die vlakbij ligt. Er is nog een Duitse gast, een chiropracter, die al een maand alleen op stap is. Zijn vrouw werkt in Hamburg en komt later. Hij is een fanatiek golfer en trekt van baan naar baan.
We hebben afgesproken om te golfen op Prince Grant om negen uur, maar na een tocht door de suikerrietvelden komen we al om 8 uur aan. De vrouwelijke caddymaster is zeer vriendelijk en zegt dat we het beste meteen kunnen vertrekken, voor een vierbal Japanners uit.
Dat doen we. De baan is werkelijk schitterend , aan zee met veel uitzicht op de zee. Er staan wel huizen langs de baan maar die staan hoger op de heuvels en storen helemaal niet. De fairways en greens zijn fabelachtig goed. De baan is prachtig geaccentueerd met hoog gelegen tee offs en greens.Marijke begon prima, ik de eerste twee holes iets minder maar daarna speelde ik prima. We rijden met onze golfcard door oerwoudachtige paadjes. We zien niemand voor ons behalve een vierbal op hole vijf die ons meteen doorlaat.en de Japanners achter ons blijven ver uit zicht. De greens zijn wel erg lastig. Met valse hellinkjes. We spelen allebei net in de buffer. Een super golf dag.
Daarna lunchen op het prachtige terras van het eveneens prachtige clubhuis waar allerlei apen op en in klimmen.
We vertrekken om een uur naar Hibberdene, ten Zuiden van Durban.
De weg is almaar vierbaans en voert langs de oceaan. Durban rijden we met 100km per uur door en er is weinig verkeer. Om vier uur komen we in Hibberdene aan. Dat is een heel ander plaatsje dan we hadden gedacht en begrepen uit de Lonely planet. Het is erg vervallen en morsig, wel prachtig aan de Oceaan gelegen. Het hotelletje, the beach hotel, is lastig te vinden maar na vragen in een kroeg vol dronken blanken vinden we het. Het ligt inderdaad pal op het strand maar is vervallen. We rijden een hek door en bij de recepteie zien we een gezette dame die samen met een andere dame zit thee te drinken. Voor haar staat een half afgeschilderd schilderij waar ze mee bezig is. Overal tubetjes verf. Zij wijst ons onze kamer die met twee enorme ramen uitkijkt op de woelige zee. De kamer is groot en heel hoog. Wel netjes maar duidelijk wat verwaarloosd. We pakken uit en gaan een strand wandeling maken. Aan het strand staan veel wat verwaarloosde huizenblokken. Op het strand staan veel mannen en vrouwen te vissen. Allemaal duidelijk van Indische komaf. Kennelijk is heel Hiberdene een kleurlingen stad met daartussen een aan tal blanken van wat lagere sociale stand. Zwarte mensen zien we niet. Weer in het hotel zien we dat overal aan de muren schilderijen van mevrouw hangen. Niet echt slecht. De eetzaal is enorm maar er zijn verder geen gasten. Aan het hotel vast zit een kroegje wat ook van hen is. Wij drinken daar een drankje, gedeeltelijk buiten op het terrasje aan zee. Binnen kijken een twintigtal sjofele blanke mannen en vrouwen naar een rugbywedstrijd tusse twee Zuid Afrikaanse top teams. Ik kijk mee. Prachtige wedstrijd.
We eten wat restjes op onze kamer omdat in het hele dorp geen redelijk eettentje te vinden is.
Merkwaardig: dertig kilometer voor Hiberdene nog allemaal zeer luxe badplaatsen en hier dit verval.
Wel iets voor projectontwikkelaars want de locatie is prachtig.
We slapen prima.

15-02-09.
Geen ontbijt; De eigenaar van het hotel is net op als wij willen vertrekken. Hij komt in onderbroek en smoezelig T shirt zijn huisje uit en wij betalen voor de drankjes in het kroegje. Niet duur. De lucht is grijs Marijke rijdt en mist zowaar de enige afslag die er is richting Kokstad. Zonder het te weten rijden we zo dertig kilometer de verkeerde kant op en zijn daarom zo gelukkig Margate en Southbroom toch te zien. Heel wat aardiger dan Hiberdene. In Southbroom keren we om en vinden heel eenvoudig de afslag naar Kokstad; uurtje vertraging maar we zijn op reis dus dat maakt nets uit. We gaan nu de bergen in naar Harding; daar ga ik rijden. Prachtig landschap met hoge bergen en diepe dalen; overal verspreid huisjes, we rijden in de dicht bevolkte Transkei, het gebied waar Mandela en Mbeki vandaan komen.We stijgen almaar en komen zelfs in de wolken terecht! Geen 20meter zicht. Kokstad laten we rechts liggen en we koersen naar Mtatha wat een grote stad moet zijn. Dat klopt, maar wel een van de meest vieze en lelijke steden die we hebben gezien. Overal ligt rotzooi zomaar weggegooid verder veel modder en het wemelt van de mensen, allemaal zwarte bevolking. Aan de westkant een paar nieuwere maar ook lelijke gebouwen. Het is weer erg schokkend te zien hoe de bevolking hier zijn directe leefomgeving bevuilt en verwaarloost. Iedereen gooit alles neer waar hij of zij staat, zonder enige gêne daarover. En niemand die er ooit iets van zegt. Dat went maar niet. We rijden verder door de bergen; het regent nu dat het giet. En het is moeilijk om zicht te houden. In deze stromende regen bereiken we het plaatsje Dutywa. Daar is het extreem druk. Overal politiewagens met zwaailichten aan en op een enorm veld zien we wel 50.000 mensen of meer staan. Een sportevenement? Politieke bijeenkomst? Wij rijden stapvoets door de menigte. Later horen we op de TV dat daar een heel grote verkiezingsbijeenkomst was van het ANC, met Mandela zelf erbij en Zuma en alle andere kopstukken!! En ook twee koningen van stammen in de buurt. In Dutywa is overigens Mbeki geboren. Mandela was er om Zuma te steunen en het ANC tegen de nieuwe COPE van Mbeki. Het ANC is bang de tweederde meerderheid te verliezen wat zou betekenen dat ze geen grondwetswijzingen meer kunnen doen zonder steun van een andere partij.
De grootste oppositie partij is overigens de Democratische Alliantie van mevrouw Zille en van Allan Winde, die wij uit Knyssna kennen.
Na een dus lange en natte en drukke rit bereiken we uiteindelijk om 4 uur Oost Londen en crossen meteen naar de golfbaan waar we morgen zullen spelen. Oost Londen is een verademing na Mtatha! Schoon en met veel mooie huizen. De bevolking is ook overwegend zwart maar er zijn ook nogal wat blanken.Echter ook het “zwarte”gedeelte van de stad is redelijk opgeruimd. Goed bestuur kan dus veel betekenen voor het leefmilieu. Oost londen is bekend als de sportstad van Zuid Afrika. Gisteren was er een surfmarathon met 2500! Deelnemers uit de hele wereld en vorig weekeinde ook de grand prix junioren voor motoren. Drie weken geleden was er het Open Afrikaanse Kampioenschap golf op de baan waar wij gaan spelen. De baan ligt richting surfers gebied in Nahoon. Het is dit maal geen Golf Estate maar gewoon een club zoals Toxandria in nederland. Dus ook geen huizen rond de baan. Het clubhuis is groot maar niet erg gezellig. Overal hangen wel foto’s van de winnaars van de Zuid Afrikaanse opens die er verspeeld zij: Ernie Else (3x winnaar), Gary Player, Retief goossens enz. Heel prominent hangen twee groete foto’s boven de trap , geflankeerd door de foto’s van de winnaars van het open. Het zijn de foto’s van de clubkampioene en clubkampioen van 2008 van deze club!!
We gaan nu op zoek naar een slaapplek niet te ver van de baan omdat we morgen al om 7.30 uur afslaan.
Dat is geen probleem want in de mooie wijk bij de baan vinden we vele B and B’s. We kiezen er een uit met de naam Arum Chine. Gedreven door een blank echtpaar, zij Engelse hij Zuid Afrikaan van origine. Het bestaat 3 jaar en heeft 7 kamers en een zwembad. Hij drijft verder een makelaarsbedrijf. Wij wisselen gegevens uit ook over onze B en B in Antwerpen.
Dan de stad in en borrelen bij de Bucaneers een café aan het strand. Opvallend is hoe weinig café s en restaurantjes er aan de enorm lange boulevaard van Oost Londen liggen. Behalve de bucaneers nog één complexje met twee restaurants. Later horen wij van de B en b eigenaars dat de burgemeester verboden heeft om uitspanningen langs de boulevard en het strand te bouwen. Jammer want de sfeer is nu doods en de hele Esplanada langs de zee is leeg. Er staan wel grote hotels maar die staan ver van het strand en er tussen ligt de autoweg die enorm breed is. Lelijk allemaal en een gemiste kans lijkt me.
Wij gaan eten in het enige restaurant aan de zee, La Terazza. Het ligt boven het water en je ziet de zee aan komen golven vanaf je tafeltje tot onder de plek waar je zit. Lijkt erg op Tug in Swakopmund. Ernaast is een bassin met een piertje en met zeehonden..
Hert restaurant is ook op een of andere manier niet gezellig. Er staat een jukebox waar de bedienende dame een munt ingooit als we binnen zijn. Ze draait voor ons Italiaanse muziek.. We bestellen een visplateau met tiger Shrimps, calamari, specialiteit van de zaak, en butterfish. Alleen de gefrituurde butterfish is heerlijk. De rest teveel gebakken en te vet. Maar wel erg romantisch zo boven op het water van de indische Oceaan.
Na het eten naar bed, morgen weer vroeg op.


16-02-09.
Maandag vandaag. Je zou de dagen vergeten hier.
We zijn al om 7 uur op de baan. De lucht is donker en de wolken zien er dreigend uit. De caddy master zegt dat we kunnen afslaan als we willen. We zijn de eerste spelers vandaag. Om tien over zeven sla ik de eerste bal naar de prachtige omhooglopende fairway van de eerste hole, richting enkele Impala’s die op de fairway aan het vechten zijn om een vrouwtje wat er ongeïnteresseerd bij staat te kijken. Mijn bal valt ver op de fairway tussen een groepje Ibissen die net zoals bij on s op Toxandria de kraaien, op zoek zijn naar larven onder het gras. Later zal de golfpro met wie we een lang gesprekhebbenons vertellen dat het voor destaf een signaalis om debaan te besproeien met gif tegen die larven. Hij kan niet geloven dat het in Molenschot verboden is om allerlei ongedierte met gif te verdrijven. Hoe kan je dan een baan in conditie houden?? En de greens? Wij vertellen dat onze greens ook hopeloos slecht zijn en dat de tee off hier in East Londen beter is dan onze greens.
Wij maken een foto van de Impala’s die niet weglopen als wij naar ze toe lopen..
De holes hier zijn werkelijk fantastisch. Veel glooing en schitterende bomen overal. De greens zijn razendsnel maar doen precies wat je verwacht. Een echte kampioensbaan en het ontbreken van huizen langs de fairways is weer eens heerlijk. En we zijn de enige spelers. Zeker later want helaas begint het op hole drie al te miezeren en op hole zes te stortregenen. Het baanpersoneel, altijd bezig met verbeteren van de greens enz. gaat schuilen onder een grote boom samen met ons.
Na negen holes moeten we ons verkleden, zo nat zijn we. De tweede negen holes is het droger. Ik scoor toch 35 stbf punten. Marijke minder , gebroken door de regen. Maar toch een top golf ervaring.
Na de golf een douche om weer op te warmen en dan naar Grahamstown, 150km verder noord west waarts.
De regen stopt en we arriveren in Grahamstown samen met de zon. Het is een levendig en echt fraai oud Engels plaatsje. Het is een grote Universiteitsstad, the university of Rhodes. Er staan nog goed onderhouden oud Engelse huizen van rond 1850 met balkons op de begane grond met bewerkte ijzeren pilaren en hekjes die de beschutting tegen de zon dragen. Ons hotel is een oude pleisterplaats voor mensen die met de koetsen kwamen. Ook de stallen voor de paarden zijn nu omgebouwd tot leuke kamers. Wij slapen aan de binnen tuin in een van de kamers in de (stallen) galerij. We maken een wandeling naar het centrum en door het hele dorp. Er zijn veel café tjes vol met druk pratende studenten, zwart en blank door elkaar.Verder veel B en B'’. Een aantal mooie kerken en een museum met een oud Observatory waar we morgen heen gaan. Er is ook een aardig nieuw winkelcentrum aan de andere kant van het centrum. Na een paar uur voelen we ons al vertrouwd in Grahamstown en ook alsof we een 100 jaar zijn teruggestapt in de tijd.
Om 6 uur zijn we weer terug en drinken we een wijntje in het pub-achtige barretje van het Hotel. Daarna eten we een prima diner in het restaurant.

17-02-2009.
Op tijd op en naar het Observatory museum. Het is een klein museum in een mooi oud Engels huis in het centrum. Een vriendelijke zwarte man staat ons enthousiast te woord en geeft ons ook een gids mee die ons eerst naar het Observatorium boven in het huis zal brengen en dat ons zal demonstreren. Het is een grote koepel boven in het dak met een camera obscura systeem waarmee je de hele stad en zijn omgeving haarfijn kan afbeelden /projecteren op grote schaal. Het is prachtig, je ziet de mensen op straat alsof ze levensgroot voor je staan. Het maakte de eigenaar het mogelijk om zijn familie en derden van verre al dichtbij te kunnen waarnemen. Het beeld kan 360 graden draaien. De gids vertelt welke gebouwen we allemaal kunnen zien.
Na deze boeiende ervaring bezoeken we het museum wat de geschiedenis van Grahamstown en zijn belangrijkste bewoners weergeeft.
Dan op weg naar Knyssna, 500km over een prima weg door schitterende natuur, soms door de bergen soms langs de kust.
We passeren zonder oponthoud Port Elisabeth, Jeffreys Bay, Stormriver. In Knyssna gaan we eerst naar Simola Golf Estate om een tee off voor morgen om 8 uur te regelen.. Dan proberen we taart te kopen voor de Winde familie bij Gabriella. Maar zij is gesloten. We kopen eten bij Woolworth die hier in Zuid Afrika een prima food afdeling heeft. Om vijf uur zijn we bij David en Inx Winde. Zij wachten al op ons. Een gezellig weerzien op hun prachtig gelegen terras. Ons huisje is al helemaal klaar! Er is wel zojuist een bosbrand van flink kaliber ontstaan ongeveer een kilometer ten zuiden van hun huis. We zien de vlammen hoog oplaaien en het vuur optrekken langs de bergwand naar de top waar een paar huizen staan. De brand weer is met groot materiaal uitgerukt, o.a. met een helicopter die water uit de baai haalt en op het vuur stort. De brand weer kan namelijk hele stukken berg niet bereiken..
Om 20.00 uur stopt de heli ; het vuur is onder controle al brandt het nog de hele nacht door. De volgende morgen is het echter zo goed als uit.
De Winde’s hebben pasta voor ons gemaakt en David vertelt weer vele verhalen onder het genot van een wijntje.

18-02-09.
Wij zijn al om 7 uur op de baan. Er is nog niemand in het kantoor maar een caddy zegt dat we een karretje kunnen nemen en vertrekken en later betalen. Dat doen we zodat we als eerste ( bijna) afslaan en geen mensen voor ons hebben. Er valt een enkele druppel maar al snel wordt het mooi weer. De baan is prachtig maar erg moeilijk. Veel veel bunkers en de greens razendsnel en geaccentueerd. Marijke begint goed ik redelijk. Na 9 holes besluiten we de ( verplichte ) lunch uit te stellen en passeren we de enige flight voor ons (een driebal). De uitzichten op de rivier zijn spectaculair. Na 3 uur en 15 minuten zijn we klaar. Ik haalde 34 stbfpt Marijke 23.
Dan de lunch genomen op het leuke teraasje bij de negende hole. We hadden gewoon weg kunnen gaan want toen ik ging betalen vertelde de Caddy master dat ze ons als niet gekomen hadden genoteerd. Maar dat is natuurlijk niet beschaafd.
Dan naar Knyssna en naar het stuk grond van John en Audrey. Dat is erg begroeid geraakt maar nog altijd erg fraai. Naast hen is een huis gebouwd. Thuis vogels kijken: twee Knyssna Louries, amathyst sunbird, cape sugarbird en olive thrush. Allemaal vlak voor onze neus in de tuin van de Winde’s.Wij hebben beloofd te kokn voor de Winde’s: mozzarella tomaat basilicum, en een combi van Kudu fileten struisvogel steak. Taart van Gabriella na. We drinken een bijna zwarte Cabernet Sauvignon. Weer veel praten over de politieke en sociale toestand in Zuid Afrika. Overal staan ij hopen op een overwinning zelfs in de west cape voor de DA.
David spreekt nogmaals zijn verwondering en ook verdriet uit over de manier waarop de zwarte bevolking met zijn woonomgeving omgaat. Alle rommel gewoon op straat gooien enz. Er is wel een campagne om dit te verminderen maar zonder veel resultaat. Ze ervaren kennelijk hun land nog steeds niet als zijnde van henzelf. Een gevolg van de lange onderdrukking wellicht. Ook het gebrek aan initiatief bij de meeste zwarte mensen stoort Winde. Zoon Allen probeert hier wel met alle macht verandering in te brengen maar ook dat gaat moeizaam. Verder klaagt David over de vreselijke corruptie van de regeringsmensen en de vreemde uitspraken van de ANC leiders. Zuma, die dit jaar voor de zesde keer is getrouwd en daarnaast nog vele sexuele relaties heeft, heeft in september voor de TV gezegd dat hij niet bang is aids te krijgen omdat hij zich na de sex altijd doucht. Dat heeft de anti aids campagne geen goed gedaan. Denial en niet toekomst gericht denken is toch nog sterk aanwezig.

19-02-2009; donderdag.
Op weg naar Paarl, 450km. Weer een prima weg door schitterend landschap; eerst langs de zee dan de bergen in. De streek wordt helaas wel steeds minder “Afrikaans”en meer en meer Westers/ blank. Veel luxe wat natuurlijk voor alle inwoners wel een verbetering is. Ook veel minder rommel en viezigheid.
Paarl is een langgerekte stad met veel prachtige oude “Nederlandse”huizen. Weer veel overdekte terrassen met ijzer smeedwerk. Paarl ligt in een breed dal tussen hoge bergen: de Drakensbergen en Simonsberg. Veel huizen zijn fraai tegen de heuvels opgebouwd en hebben een schitterend uitzicht. Overal ook wijngaarden tegen de heuvels op met grote Estates zoals Laborie, Rheeboksvlei, Landkroon, Seidelberg.
Wij gaan naar de tourist info en zoeken een B en B. We wilden eerst op een wijngaard slapen maar de meeste kamers daar zijn of in huizen die te groot zijn voor twee of zijn te duur.. We besluiten te gaan slapen in de B en b Ambiance Suites. Hoog tegen de heuvel op maar dicht bij het centrum.Uitzicht op de ernaast gelegen wijngaard en met een zwembad. Ook uitzicht op de grote bergen aan de andere kant van de vallei. De eigenaar is een vriendelijke oudere man met een jongere vrouw. Hij toont ons vol enthousiasme de kamer met terras en uitzicht. We gaan in de zon zitten en zwemmen. Al snel komt een southern lesser double collard sunbird ons gezelschap houden samen met de cape robin chat.
Dan de stad in, inkopen doen en op weg naar Laborie estate waar we eerst nog een wandeling maken en het Anglo-Boer oorlogsmonument bezoeken met vele foto’s van de gevallenen .Het monument is schitterend en indrukwekkend. Apart staande ijzeren beelden en plaquettes met tafrelen.. Ik vraag me af waarom de Nederlandse regering zich in het geheel niets gelegen heeft laten liggen aan de schandelijke oorlogsdaden van de Engelsen die zich ook beestachtig hebben gedragen in deze door hen begonnen oorlog. Maar later realiseer ik mij dat deze oorlog plaatsvond toen Nederland bezet was door de fransen en napoleon. Duidelijk is toch weer dat de vrede met Frankrijk en Engeland nog maar van korte duur is!! Maar ook dat Nederland vreselijk verzwakt is na de 18 de eeuw.
We drinken een wijntje op het terras van de estate en gaan dan binnen eten in een kleine maar zeer smaakvolle eetzaal. Er zijn nog twee tafels bezet, een door een Nederlandse man uit Voorburg, die vlakbij Adriaan woont en die zijn nicht in Zuid afrika bezoekt. We maken foto’s van elkaar.
Het eten is prima en fraai opgediend op borden maar wel wat zwaar te verteren.

20-02-2009.
Vandaag vroeg op: golfen op Bosch en Meer, de oudtse golfclub van Paarl. We hebben gekozen voor deze baan omdat de andere baan te druk is. Die is wel chiquer en ook nog mooier want daar is dit jaar de South African Open gespeeld, met Tiger Woods, Ernie Els etc. Maar dat is iets voor een volgende keer. Het zou de 6 de mooie baan zijn van Zuid Afrika. Maar we gaan zelf tien dagen naar de Tweede mooiste baan: Arabella.
Dus naar Bosch en Meer, eenbaan binnen in een wooncomplex. Het is erg druk ook daar maar we worden aangesproken door de Caddy master . Als we zeggen dat we hebben ingeschreven over een uurtje, zegt hij dat we nu al kunnen afslaan. We moeten dan later betalen. Hij kan wel een betere prijs regelen. We krijgen onze cart en slaan af. De baan is vrij lastig omdat de fairways nogal smal zijn. Met name de eerste negen holes zijn nog wel redelijk gemakkelijk maar de tweede negen zijnecht moeilijk met een aantal prachtige en ruime holes. Veel up and down en mooie waterpartijen. Plezierig om te spelen maar minder fraai dan Price, east Londen en Simola.
De caddy master wacht ons op bij de tiende hole en we krijgen de golfcart gratis. Zeer vriendelijk.
Marijke is eindelijk weer in vorm en scoort op deze lastige en voor ons weer nieuwe baan, 33 stfpt. Niet genoeg om te winnen want ik scoor er 36. Ik verdien dus een fraai shirt van de Club.
We drinken wat en gaan dan wijnproeven voor het restaurant van Bieke en Marcel in Antwerpen. We hebben beloofd op zoek te aan naar goede en goed geprijsde witte en rode wijn in Zuid Afrika die ze kunnen gaan verkopen als huiswijn of als speciale wijnen. We gaan eerst naar Rhebokkloof. De ontvangst is niet groots. De man die ons de wijnen laat proeven is niet goed geïnformeerd en ook niet erg geïnteresseerd. Het is wel een heel mooi Estate en we besluiten er die avond te gaan dineren. De geproefde wijnen zijn ook matig.
Daarna rijden we buitenom naar Landskroon een oud Estate dat al meer dan driehonderd jaar door de familie Villiers wordt bewoond. Zij maken wijnen die nogal eens prijzen winnen. De ontvangst op het zeer charmante kasteeltje is zeer vriendelijk. Een blank meisje helpt ons en verontschuldigt zich omdat zij niet de vaste verkoop kracht is en dus niet zoveel weet als de ander. Maar ze laat ons prima wijnen proeven en komt met allerlei relevante gegevens op papier aanzetten We proeven de Chinon Blanc die erg goed is en de Off dry blanc. Verder een licht rosé gekleurde witte wijn van 100% pinotage. Dan ook nog een blended rode wijn: Paul Hugo, genoemd naar een zoon van de familie. Ook deze is zacht en gemakkelijk drinkbaar. Lijkt ons een prima huiswijn evenals de off dry en de chinon blanc. We krijgen de info over de verkoper in België, maar we kunnen de wijnen ook vanaf daar afnemen en moeten dan de vervoerskosten natuurlijk betalen en de taxen Marijke koopt nog een fraai zwart golfshirt van Landskroon. . We zullen het resultaat van onze zoektocht aan Bieke voorleggen.
Na terugkomst in België hebben we dat ook gedaan en de uitermate vriendelijke en goed geïnformeerde en enthousiaste verkoper van deze wijnen in België, heeft ons alles in Café Baba laten proeven. Bieke heeft inderdaad de Paul Hugo en de Chinon Blanc gekozen als huiswijnen. Ook de off dry zit in hun pakket. Ga ze dus proeven in Café Baba op de hoek van de Baron d’Hanislaan in Antwerpen!!

Hierna gaan we het Taalmonument bezoeken wat vlakbij ligt. Dit is schitterend gelegen boven op een berg vlak onder de “Paarl”bergtop. Het monument bestaat uit een aantal grote betonnen pilaren die hoog de hemel insteken. Het is een symbolische weergave van de zeven talen die in het Afrikaans verweven zijn: o.a.Duits, Xosha, Swahili, Frans en natuurlijk Nederlands. Zelf heb ik toch het idee dat het voor het grootste gedeelte uit het oud Nederlands is voortgekomen gezien het gemak waarmee je als Nederlander de krant en boeken kan lezen in het Afrikaans. Ik zie er geen spat Frans in.
Op 10 oktober 1975 werd het Afrikaanse Taalmonument in Paarl plechtig aan het publiek voorgesteld. Nu 32 jaar later komen nog steeds mensen een kijkje nemen naar dit bouwwerk dat symbool staat voor de Afrikaanse taal en niet is weg te denken uit het dagdagelijkse beeld van Paarl. Maandelijks zijn dat er gemiddeld 4.000 bezoekers, de inwoners van Paarl niet meegerekend.

Het idee achter het Afrikaanse Taalmonument, een taalmuseum en een taalbeursfonds dateert reeds van 1942 door de oprichting van het Afrikaanse Taalcomité. Datzelfde comité is meteen begonnen met het inzamelen van geld om de ideëen financieel te ondersteunen.

In 1965 werd een wedstrijd uitgeschreven voor het beste ontwerp waaraan 12 architecten deelnamen. De opdracht, het uitbeelden van de culturele en staatskundige opbloei van het Afrikaans. De uitlijning moest strak zijn en van ver zichtbaar. Uiteindelijk kreeg architect Jan van Wijk de opdracht. Wanneer je bij het Taalmonument, vlak bij Paarlberg staat merk je meteen op dat het monument in lijn is met de omgeving. Zo zijn er als het ware mini-Taalmnumentjes te vinden in de tuin van graniet en fynbos. Het ontwerp is uiteindelijk geinspireerd op het werk van twee beroemde Zuid Afrikaanse schrijvers. In 1914 heeft CJ Langenhoven het groeipotentiaal van de Afrikaanse taal vergeleken met een parabool. Deze veronderstelling liet echter niet uitschijnen dat de Afrikaanse taal groeide maar mee evolueerde met de bevolkingsgroei. Schrijver NP van Wyk beschreef in zijn boek “Vernuwing in die Prosa” Afrikaans als een brug tussen talen van West Europa en Afrika. Hij gaf tevens erkenning aan de belangrijke invloed van de Maleisische taal en cultuur op het Afrikaans.

Het taalmonument vertegenwoordigt dus de groei en evolutie van het Afrikaans en geeft erkenning aan de uiteenlopende wortels die verspreid liggen over 3 continenten.

Symboliek van het Taalmonument:

1. Links onderaan het monument (als u de trap opgaat) staan 3 zuilen die de West Europese invloed reprecenteren. De hoogste van de drie zuilen is 13.5 meter hoog.

2. Eens boven op het plateau zie je drie kleine halfronde boulders die de invloed van de Afrikaanse taal en cultuur weerspiegelen

3. Daar waar de curven van West Europa en Afrika samenvloeien wordt een brug gevormd wat de basis is voor de snelstijgende boog die het Afrikaans uitbeeld

4. De trappenzaal en muur langs de zaal staan synoniem voor de Maleisische invloed.

5. De hoofdzuil stelt de Afrikaanse taal op zich voor en de snelheid waarmee deze groeit. De uitgang van de zuil eindigt op een opening en symboliseert hiermee de groei van de taal De lengte is 57 meter en ernaast staat ook nog de republiekszuil van 26 meter.

6. Onderaan in de zuil loopt een bron waaruit water naar boven spruit. Deze bron symboliseert de energie en zuiverheid van de Afrikaanse taal

Alle beton dat gebruikt is werd gemixed met granietsteen en werd vooraf in speciaal ontworpen bekistingen vervaardigd. De granietsteen is afkomstig uit de omgeving. Zand werd gebruikt om het betonnen mengsel zachter te doen kleuren en het monument één te maken met de natuurlijke omgeving. Om er zeker van te zijn dat de 57 meter hoge Afrikaanse zuil sterke winden kon weerstaan werd deze eerst hierop getest in een windtunnel in Stellenbosch. De test was succesvol en de zuil kon winden doorstaan van meer dan 160km/u.

De bouw van het monument heeft 2 jaar in beslag genomen. Het Taalmonument kan dagelijks bezocht worden behalve op Kerst- en Paasdag. Toegang kost 10 rand. Bezoekers kunnen niet alleen genieten van het monument maar ook van schitterende vergezichten over Paarlberg, de Bergrivier Vallei en het Banghoek gebergte waaronder Simonsberg. Bij helder weer kan je van hieruit ook de Tafelberg zien liggen (55km verwijderd).

Het Afrikaans is één van de elf officiële talen van Zuid-Afrika en werd officieel erkend in 1925. Echter kan men stellen dat Afrikaans veel langer bestaat. Sinds de komst van de Nederlanders in de Kaap (1652) werd de taal vanuit het Nederlands beetje bij beetje opgebouwd en pas officieel verving het het Nederlands in 1925. Hoewel het de grootste taal is van Namibië, is het Engels daar de officiële taal. In Zuid-Afrika spreken ongeveer 6.5 miljoen inwoners Afrikaans. Het Afrikaanse Taalmonument is het enige monument in de wereld dat gewijd is aan een taal.

Terwijl we over het geheel verlaten complex wandelen over een stenen trap omhoog in het parkje erbij, stap ik bijna op een wel drie of veir meter grote slang. Hij sist en kruipt tenslotte langzaam onder een grote steen een hol in. Het bleek een grote Cobra, en niet die driver!, te zijn; giftig!! De tweede keer dat mij dat overkomt: de eerste keer in Mexico. Maar toen was de wegschuifelende slang niet giftig. Slangen liggen ’s avonds graag op de warme stenen van trappen enz. Opassen dus!
Na de tocht even opfrissen en eten bij Rhebokskloof. We borrelen weer buiten en eten binnen. Er is nog een gezelschap van zes jonge dames aanwezig. Een van hen gaat morgen trouwen. Ik geef haar mijn kaarthje en een bon voor drie gratis gesprekken als dat nodig mocht blijken in de toekomst. Ze komt uit Afrika maar woont in Nieuw Zeeland. Ze is blij en we maken foto’s voor hen.
Het eten is prima en de gérant zeer goed en behulpzaam. Hij weet alles van de wijnen van het Estate en vertelt er uitgebreid over.. Wij vertellen dat we teleurgesteld waren in de kwaliteit van de geproefde wijnen. Hij trekt zich dat bijna persoonlijk aan en komt met een rode wijn uit 2005, cabernet sauvignon om te proeven. Deze wijn is heerlijk. Zacht, vol, veel rode vruchten, een mooie neus en stevige afdronk. Wij kopen er twee om mee te nemen, één voor Jeremy in Arabella.
Ik eet een trio carpaccio van Wharthog, krokodil en springbok, Marijke een Gravad Lax. Prima . Daarna beiden een trio van Impala, Kudu en Springbok. Werkelijk heel zacht en goed gebakken; mooi rood van binnen en toch warm. Fraai opgemaakt op het bord.
We drinken er een rode blend bij die zacht is en goed bij het eten past.
Tot slot een toetje met nog warme cjocolade taart, merula ijs en sausje van zwarte vruchten. Het ijs is speciaal.
De kok komt nog even langs . Hij is opgeleid in Israel en Engeland.
Een fantastische avond.

21-02-2009. Zaterdag.
We staan vroeg op omdat we naar het Paarl mountain reserve willen gaan waar ook een Botanische tuin is met veel vogels. Daarna willen we naar de Birds Sanctuary die in het waterzuiveringscomplex van Paarl ligt.
Het miezeert als we vertrekken. De botanische tuin is schitterend; heel wild en tegen de berghelling aan. Overal kleine stroompjes en watervalletjes en veel vogels.Snel klaart het weer ook op en we zien de double collard sunbird maar ook de felgekleurde orange breasted sunbird.En enorm veel cape sugar birds. We genieten! En wandelen zeker twee uur. Dan naar het waterzuiveringsgebied. Een rare plek; er wordt veel gebouwd aan de installaties. Maar bij binnenkomst stuiten we meteen op een romantisch meertje met veel riet en struiken. Daar zien we de purple moorhen, de black crowned heron,veel eenden en ook een groot soort otters die vooral buiten het water wonen. Verder nog allerlei eenden en meeuwen. De birdfinder had alweer gelijk. Wat een boek!
Vervolgens naar Fransch hoek over een fraaie weg. We passeren de golf Estate van Paarl. In Fransch hoek zoeken we het huisje waar we in 2003 hebben gelogeerd en zoeaar rijden we er “op de tast”zomaar naar toe. De eigenaresse van de B en b herkent ons zowaar!! Ze vindt het heel jammer dat ze zelf vol zit, maar belt een buurman waar we wel terecht kunnen in een huisje op de heuvels bove Fransch hoek met uitzicht op de wijngaarden op de andere hellingen. We openen een flesje Chenin Blanc van Landskroon en zijn zeer tevreden.
Vanavond eten in de stad. Helaas blijkt het restaurant van La Couronne vol te zijn. Ook het nu bekendste en beste restaurant van Fransch hoek, Le Quartier Français , met een Nederlandse vrouwelijke chef, Jose Janse, is vol en zelfs tot eind maart vol. Dit restaurant staat in de restaurant gids van 2007 waarin de beste restaurants van de wereld zijn geklassificeerd, op de 38 ste plaats; ons Oud Sluis staat op 18 en El Bully op 1. De librije wordt niet genoemd. Dus zeker drie sterren niveau. Jammer.
Dan blijven nog over volgens de lonely planet en onze gastheer: Reuben of Topsy.
Wij kiezen voor Topsy, een restaurant iets achteraf de hoofdstraat. Het serveert eleke dag nieuwe dagschotels en geeft een authentiek Afrikaans eten.
Het restaurant oogt een beetje alternatief en bio.Met een grote open keuken waarin je de kok kan zien ploeteren.
Er is één zwarte matrone die bedient en die wat nors overkomt eerst.Later is ze toch heel vriendelijk. In de keuken staat een jeugdige roodharige vrouw, de Chef. Veel keus is er niet. 5 starters, 4 hoofdgerechten en vier toetjes.. Ik begin met een specialiteit van het huis en de streek: Pickeled Fish.Deze is prima, inderdaad iets anders dan normaal. Marijke eet alleen hoofdgerecht: bluefin tonijn, mooi kort gebakken en zacht.en ik eet een Warthog schouder. Dat eet je ook niet elke dag. Marijke drinkt een glas Chardonnaye en ik een rode blend. Als we eten komt er een oudere dame in een rolstoel binnen rijden. Zij begroet de andere gasten uitbundig en rijdt de keuken in.Ze is gekleed in een wild gebloemde broek en blouse.Het blijkt de eigenaresse te zijn die binnenkort geopereerd gaat worden en een nieuwe knie zal krijegn. Ze komt bij ons langs en vraagt hoe het is; slecht antwoord ik kordaat. Ze schrikt. Waarom? Omdat het pas goed wordt als u gezellig komt kletsen en vertellen over dit restaurant. Dat laat ze zich geen twee keer zeggen en ze praat zeker een half uur honderd uit.
Ze heeft dit restaurant samen met haar man 30 jaar geleden geopend. Hij is 25 jaar geleden door een medische fout overleden(antibiotica allergie!) en zij heeft het restaurant voortgezet. Mevrouw is nu 75 jaar en heeft kookopleidingen gevolgd in Frankrijk, Australié en hier in Zuid Afrika. Zij heeft later zelf opleiding gegeven en vele stagiaires gehad in de keuken. De huidige kok is een oud stagiaire. Zij is bekend geworden om haar Afrikaanse kookkunst en kent veel grote chefs. Zij kent ook Jose Janse en laat ons het tijdschrift zien met wereldranglijst. Zij zal haar bellen en vragen of we er toch een dezer dagen terecht kunnen. Ze vertelt ook nog dat zij dit weekeinde naar haar huis in Kaapstad gaat om daar op de 26 ste voor een gezelschap van 50 man te koken (met hulp natuurlijk). Zij moet het menu maken. Daar komt een zeer select chef- gezelschap met onder andere ook Adriá van El Bully, die zij goed kent. Wij vertellen dan ons El bully verhaal. Zij vindt het onwaarschijnlijk leuk. Ze zal hem vragen of hij zich dat nog herinnert; dat wij als enige gasten in El Bully hebben gegeten omdat het nog dicht was. Een zeer geanimeerd gesprek dus met een bijzondere vrouw.
We eten nog een toetje met huisgemaakt ijs en gaan naar onze cottage.

22-02-2009.
Niet te vroeg op Internetten bij Hotel Protea in de stad. Dan wijnproeven en lunchen bij Dieu Donné. Dat ligt bop de heuvel boven het centrum van Franschhoek met een enorm terras met onwaarschijnlijk mooi uitzicht over de bergen e
n wijngaarden en het stadje. We proeven de wijnen en alweer is de bediening daarbij zwak. Een weinig geïnspireerde zwarte dame die ook weinig kennis heeft schenkt wat verveeld de glaasjes in. De wijnen zijn niet groots. Alleen de noble late harvest is goed.
Het restaurant is echter weergaloos. En helemaal vol. Wij hebben op het terras geboekt. De zwarte dame die ons nu bedient is uiterst vriendelijk en charmant. De luxe is wel wat overdreven. En geen zwarte gasten, helaas.
Deze hele wijnstreek is lijkt het wel vooral bewoond door blanke mensen. Al zal veel van het personeel op de wijngaarden wel zwart zijn. De zwarte mensen die je hier ziet zien er wel veel en veel rijker en ontwikkelder uit dan elders in Zuid Afrika.
Wij noteren weer braaf welke lunch hapjes er zijn (voor Bieke en haar restaurant).
Ik neem een trio van garnalen, oester in een loempia-tje en salade van squid.. Bijzonder mooi. Marijke neemt een grote squid salade. Dat is wel erg veel.Ik eet nog een potje met krokodil-curry. Ook prima.De krokodil smaakt dan minder vissig. Marijke eet pork belly!!: een heerlijke combi van buikspek vlees en doorbakken buikspek. En toch niet zwaar!Een specialiteit hier. Dan heerlijke espresso.
We fotograferen de speciale parasols op het grote terras die aan elkaar geritst kunnen worden, voor Bieke en Marcel.
Een feest lunch!!
Dan over de zeer steile passen naar Arabella.We passeren Elgin, waar ze de beste Zuid Afrikaanse witte wijn van 2007 maken volgens de gidsen. Een Sauvignon blanc/ Semillon combi(80/20%) van het Estate Oak Valley.
We willen proeven maar het is gesloten. De portier zegt desgevraagd dat het open is van maandag tot en met vrijdag van 9 tot 14.00 uur. Even verderop zien we een groot reclamebord waarop staat dat het open is vanmaandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur en zaterdag van 8.30 tot 15.00 uur…. Geef mij zo’ n portier!!! Haha.
Wij verbazen ons er niet meer echt over. Laatst vroegen we een bediende bij een benzine pomp in een stadje of er ergens internet was. Nee dat is er niet, zei hij, vriendelijk. Naast het benzinestation zagen we toen bij toeval een groot bord met: internet caf’e hier!!! En toch lijkt het geen onvriendelijkheid want de man was verder zeer hartelijk en ik had hem ook een goede fooi gegeven. Wat het wel is???Hetzelfde hebben we ook vele malen gehad bij het naar de weg vragen. “ ik zou het niet weten” terwijl de persoon daar waarschijnlijk al zijn hele leven woont. Helaas leidt dat ertoe dat je altijd op zoek moet naar een blanke of “ gekleurde” medemens om om info te vragen. Wellicht heeft de zwarte bevolking echt zo weinig interesse in de directe omgeving als die niet echt van hem/haarzelf is??
Arabella is eenvoudig te vinden. We rijden wel eerst nog door een gebied waar bosbranden woeden. Afschuwelijk. Een heel dal was vol rook.
Arabella ligt richting Kleinmond. Het is een erg Amerikaans aandoend Estate met fraaie huizen rond een superfraaie golfbaan. Het lijkt zeer op de Crosby in Rancho Santa Fe waar Irene en Gough wonen.
De golfbaan is wel zeer ecologisch verantwoord opgezet, evenals het hele Estate.
Het ligt langs een grote lagune die op zee uitkomt.
We rijden eerst naar het Hotel. Dat is mooi gebouwd met veel hout en glas en een zestal etages hoog met schitterend uitzicht op de golf. Een aantal restaurants erin en een groot congrescentrum. Verder een flink aantal kamers en een zeer groot en fraai aangelegd zwenmbad met watervalpartij erin.

De golfbaan zou de tweede mooiste van Zuid Afrika zijn en op de wereldranglijst bij de eerste honderd staan op de vijfde plaats!! Ik zal het eerst moeten zien, al spelende, om het te geloven. Hij ligt wel schitterend aan het water en met veel glooiing ook. Wel staan er huizen langs de fairways, maar die zijn zo gebouwd dat ze eigenlijk niet opvallen.
Het huis van Jeremy waar we gaan logeren via Home Exchange, ligt aan hole nummer 13. Het is prachtig, met twee slaapkamers en twee badkamers beneden en een boven. En met eigen zwembad in de tuin aan de hole. Toe maar. We gaan in de tuin zitten en Christine , de manager, komt snel om de sleutels te brengen. We hebben ook onze eigen golfcart met het huisnummer erop.
We trekken weer een heerlijk wijntje open en maken een heerlijk eten thuis.

23-2-2009.
We hebben de vrienden van Jeremy gebeld, Trevor en zijn vrouw Gwen.
Trevor is 72 jaar en lid van de golfclub hier. Hij speelt hcp 16 en is een gepensioneerde reporter/eind redacteur van een krant. Wij hebben afgesproken met Trevor te golfen maar vandaag is de baan vol!. We gaan dus op Kleinmond spelen, 10km verderop, aan zee. Het is een 9 holes baan maar wel ruim opgezet en zeker niet eenvoudig. Ook erg lang. Het stormt daarbij ook nog eens. We spelen toch alletwee goed. Na golfen gaan we naar de pinguins kijken die in Betty’s Bay wonen, vlakbij. We zien daar ook veel aalscholversoorten. De Bank Cormorant onder andere. Vervolgens naar de botanical garden van Betty’s Bay. Die is werkelijk fantastisch mooi. Heel wild met veel bijzondere vogels. We wandelen van twee to vijf uur ook door de bergen. De luipaardskloof in. Veel klimmen en omhoog naar een waterval. Ik zie zelfs de Swee Waxbill!! Mannetje en vrouwtje. Marijke mist de vogels helaas.
Weer op Arabella eten we thuis lam. Dat is bijzonder goed van kwaliteitbhier in Zuid afrika.
Morgen komen Jeremy zijn vrouw en zijn zoon. We gaan dan met jeremy en Trevor golfen, voor het eerst op Arabella.Ik lees het boekje over het parcours en huiver bij voorbaat. Een echte cahampions baan en lang en lastig. En dan vaak ook nog veel wind.

24-02-2009.
Jeremy komt om 12 uur aan met zoon en vrouw. Hij is 66 maar ziet er jonger uit. Het is zijn tweede vrouw. Zij werkt als directeur/eigenaresse van drie kindercrêches, twee in Joburg en één in Cape Town, met totaal 200 kinderen. Jeremy, zo horen we later van trevor, is gepensioneerd. Hij was Admiraal van de Zuid Afrikaanse marine. Voorheen was hij kapiyein op een onderzeeër. Jeremy en zijn vrouw hebben beiden 4 kinderen uit een vorug huwelijk. Drie wonen in Cape Town, een in Engeland, een in Canada, twee in Joburg en de aanwezige zoon Angus van 26 jaar woont in Sydney en is nu op vakantie hier. Jeremy vertelt dat veel kinderen van blanke ouders toch wegtrekken omdat er weinig carrière mogelijkheden zijn. Er is sprake van veel positieve discriminatie van de zwarte bevolking door de overheid. Niet zo vreemd natuurlijk na de lange periode van apartheid. Veel blanke kinderen volgen overigens een universitaire opleiding in Engeland of Amerika en zijn populaire werknemers daar. Ze hoeven niet altijd aanwezig te zijn voor de crêches omdat ze goed personeel hebben. Ze reizen daarom veel ook via home exchange. Ze hebben ook een boot (motorjacht) in Frankrijk en gaan daar elk jaar drie maanden mee varen door de rivieren van Frankrijk. De boot ligt nu in Nancy.
We gaan golfen met Jeremy en ontmoeten Trevor: hij blijkt 72 te zijn en ex editor van een krant en vroeger sportjournalist. Hij vertelt jarenlang met het nationale cricketteam opgetrokken te zijn en ook veel met hen gegolfd te hebben. Zelf had hij voorheen hcp 11.
De baan is schitterend maar erg moeilijk, met oneindig veel bunkers en zeer snelle en ge-unduleerde greens die niet te lezen zijn. Gelukkig weet Trevor welke kant je op moet putten!!Toch liggen wij regelmatig na een put verder af van de hole dan ervoor.. En de holes zijn lang! ëÉn par vier die ook nog eens omhoog loopt is 431m lang en dan staat de valg ook nog eens dertig meter verder achterop de green, zodat de hole meer dan 450m is! De par vijfs zijn rond de 500m maar erg moeilijk. Soms met een bunker voor de hele green langs en veel water en fijnbosch langs de holes. Totale lengte van de golden tee’s waarvan ik speel , is 6090 meter. Maar de par drie holes zijn relatief kort, van 130 tot 170m. Marijke en ik verliezen van de oude heren (die overigens van de zilveren tees afslaan wat 600 meter korter is). Na de wedstrijd wat drinken op de club en dan moet Jeremy weer naar Cape Town waar hij ook een huis heeft, in Noordhoek.
Trevor blijkt een heel aardige man te zijn en we spreken af om overmorgen weer met hem en een andere man te spelen.

25-02-2009.
Vandaag alweer golfen, nu op Hermanus golfbaan. 8.20 uur. Dus 6 uur op, wat hier nooit moeite kost. We rijden tussen de wijngaarden door naar de kust bij Hermanus. Een deel van de weg door een wolk!!De lucht van de zee moet een berg over en condenseert dan. Maar in Hermanus schijnt volop de zon. De baan ligt langs een berghelling gedrapeerd en heeft 27 holes. We spelen met een ander echtpaar: een oudere Engelsman met zijn jongere vrouw. Hij is 80(!) jaar maar speelt nog fantastisch. Zij is 65. Zij hebben gisteren een huis gekocht hier vlakbij, je kan het dak zien vanaf de baan. Wat een onderneming op die leeftijd! Maar de man is nog reuze fit! Hij speelt simpel hcp 18, van de gewone tee’s! Vroeger speelde hij ver onder de tien.
De baan is veel mooier dan we dachten met spectaculair snelle en lastige greens. Veel vals plat. De eerste 9 holes zijn nog wel te doen, ik haal 18 en marijke 14 punten. Maar de volgende negen langs de bergen zijn heel moeilijk. En erg lang. Uiteindelijk halen Marijke en ik elk 30punten.Marijke wint omdat haar tweede negen beter waren. Dus krijgt ze een shirtje van Hermanus!!Hemelsblauw.
We drinken een glas Rockshandy met onze partners en gaan dan de plaats bekijken. Het blijkt een heel fraaie badplaats te zijn met veel terrsjes en mooie winkeltjes.Alles is erg schoon! En toch niet te toeristisch.Langs de zee ligt een boulevard met een wandelpad. De zee ligt een stuk lager dan de boulevard en de kust is wild en grillig.
We vragen waar we verse vis kunnen kopen en worden naar de nieuwe haven gestuurd een eindje verderop. Je moet betalen(2rand) om de haven binnen te mogen rijden. We vinden de grote viswinkel die onderdeel is van een enorme visafslag en visgroothandel. De meeste vis wordt geëxporteerd, met name naar Japan.
Ze hebben veel verse vis en ook een 50 tal zeer actieve kreeften Wij wilen er twee kopen maar de enige andere klant is voor ons en koopt ze alle vijftig!! Per stuk van ongeveer 400 gram voor 75 rand. Niet duur dus, anderhalve euro per 100 gram. De man zegt dat hij een leraar is op de kokschool en deze avond moeten de leerlingen kreeft leren maken. Nou ja!! Wij rijden langs het haventje waar zojuist allerlei kleine vissersbootjes aankomen. Ze worden uit het water getrokken met autootjes en gaan dan op een trailertje naar de visafslag.
Wij zien een bootje vol met kreeften!! De visser zegt dat hij er meer dan 500 heeft!! We vragen of we er een paar kunnen kopen maar hij zegt dat hij dat niet mag op straffe van grote boete. Alle vis moet naar het visconcern dat hier een monopolie heeft. De kreeften worden volgens de visser, vandaag eerst in slaap gebracht en vliegen dan vanavond nog , levend, naar Japan. Daar worden ze weer wakker en vers en levendig verkocht!.De viswinkel heeeft pas over drie dagen weer kreeft voor de mensen hier.
Bij het zeer romantische haventje is ook een klein visrestaurantje. We gaan er heen en ik eet oesters uit de regio en marijke tiger prawns. Daarna eten we de speciliteit : gefrituurde inktvis. Maar wat voor inktvis! Zacht en mals en niet vet!! Zalig. De oesters zijn ook erg goed. Voller van smaak en steviger dan in frankrijk.
Als we weggaan en naar d auto lopen, horen we iemand operaliederen zingen!! We kijken rond en zien een jongetje van een jaar of twaalf staan, tussen twee containers in. Hij zingt uit volle borst “La Donna è Mobile”!!! en daarna nog wat andere liederen en ook O sole mio. Prachtig!! En zonder muziek toch heel vast van toon. Hij vertelt dat zijn vader ook zingt en zijn broer ook. Hij wil later operazanger worden. Ongelooflijk. Hij vraagt niet om geld maar we geven hem toch wat omdat het zo bijzonder was.
We komen dan langs de beste wijnwinkel van de West Kaap, in hermanus; Wine Village. Een belevenis! Alle (bijna) wijnen van Zuid Afrika zijn er te koop.En voor heel redelijke prijzen. Je zou zo en aantal kratten naar Nederland/belgié laten sturen; wat ze ook verzorgen. We kopen 6 flesjes Noble late Harvest van 350cl om mee te nemen en 6 flesjes wit om in Zuid afrika op te drinken.Ook een fles oak Valley Sauvignon blanc/semillon 2007 die in het Plattnerboek geroemd wordt als een van de beste wijnen van Zuid Afrika. Thuis in ons super huisje eten we op het terras de gekochte geelvin tonijn en squid kopjes. De eerste was prima de hoofdjes wat minder. De Oak Valley wijn was goed maar niet echt super. Wij vonden de Chenin Blanc van Spier beter. Maar wie zijn wij.


26-02-2009.
Om 7.10!! golfen met Trevor. Vroeg omdat er om 11 uur een wedstrijd begint van Bell’s Whiskey en een golfblad. We slaan af tussen de grote reclameborden. Lekker gespeeld; ik 33 stfpt. Daarna lui in de tuin gezeten en gestudeerd. Vanavond komen trevor en zijn vrouw eten. Zij is een tengere vrouw die heel heftig rheuma heeft aan handen en voeten. Zij is van beroep tuinarchitecte en werkt nog altijd in de eigen tuin maar met veel moeite gezien haar handicap. Ze vertellen veel over Zuid afrika en hun leven en werk. Trevor was vroeger tegen de apartheid en heeft nogal wat problemen gehad omdat hij probeerde kritische artikelen te schrijven en later te plaatsen als hoofdredacteur. Hij werkte toen voor een links blad in port Elisabeth en later in joburg. Als laatset voor een financieel dagblad in Joburg. Zijn dochter is ook journaliste nu voor een financieel dagblad.
Heel boeiende en aardige mensen. Ze waren verbaasd en aangenaam verrast over het goede eten wat we gemaakt hadden. Het was ook goed gelukt. (vier gangen).

27-02-2009.
Golfen, alweer, op de 9 holes baan van Caledon. Echt helemaal achteraf op het land. In een dorp wat helemaal in het landbouwgebied ligt en een reusachtige graansilo heeft. Het baantje is verder leeg!!Een sjofele man vraagt of hij mag caddy-en maar dat willen we niet. Lange holes weer ; de baan minder goed onderhouden maar toch erg boeiend . Veel klimmen. Ik sla de beste drive uit mijn leven op een zeer lange par vier, recht, ver. En we zien de bal vallen en vooruitrollen op de fairway. Maar we vinden de bal niet meer!!nu was er een klein geultje (met blauwe paaltjes gelukkig) dus daarin zal hij wel verdwenen zijn. We spelen goed; ik win met 18-15 over 9 holes.
Na het spelen rijden we een rondje via Stanford en hermanus waar we weer vis halen: een hele cape salmon van een kg. Die gaat op de barbecue en is heerlijk.
Ook nog even naar Benguela winery and resort geweest naast Arabella. Gedaan of we een huis wilden kopen. We hebben plots en huizen bekeken en wijn geproefd. De wijngaard is pas drie jaar geleden geplant en heeft nu al redelijk goede tot goede wijnen!! We krijgen een fles mee om af te geven bij iemand die nu op Arabella logeert en die een huis gaat kopen op Benguela. Dat ligt eigenlijk tegenover Arabella aan de andere kant van de lagoon. Ook een fles voor onszelf meegekregen die we later aan Jeremy geven.

28-02-2009.
We spelen een wedstrijd op Arabella met Trevor en een Duitse gastspeler.Het is een soortJuppie van 38 jaar, Ralph, die in Duitsland investeerders zoekt voor een Amerikaans vastgoedbedrijf. Dit handelt in grote projecten zoals het General Motors building. Ralph is met een vrouw van Turkse komaf gehuwd die tandarts is. Hij heeft een dochter van drie en een tweeling van 18mnd. Hij is voor 5 dagen naar Zuid Afrika gekomen om te golfen. Hij is al vele malen hier geweest. Goed golfen kan hij niet, hij speelt heel wisselend. Soort Adriaan. Hij slaat hier op deze lastige baan veel ballen kwijt. Het is wel een gezellige prater en leuk om mee te spelen. Trevor speelt goed. Wij heel slecht. Maar een mooie dag. Na de wedstrijd gaan we onze fles wijn afleveren bij Mr. Lewan, een Engelsman met vrouw uit Bath. Ze zitten in een huis op Arabella dat van vrienden is. Ze willen een huis bouwen op Benguela. We drinken rosé en praten over de Engelse politiek en de crisis.
We worden nog gebeld door Quartier Français in Fransch hoek dat we daar morgen kunnen eten. Topsy heeft het toch voor elkaar gekregen?

1-3-2009.
Op naar Fransch hoek via de Lowrey pas omdat daar vele bijzondere vogels zijn te zien. Helaas is daar een grote bosbrand aan de gang en we lopen na enige tijd vast in een verkoold landschap. Dan maar naar Stellenbosch wat gezellig druk is. Ook erg schoon met veel mooie oudere gebouwen en veel restaurantjes en barretjes en dure winkels. In Fransch hoek op zoek naar een B en B niet te ver van het restaurant. We vinden een leuk huis op drie minuten lopen. We wandelen door het dorp en drinken wat op een binnen plaats waar manchester united – tottenham op staat op de TV. Er zitten veel mensen te kijken. Onze chef kok, Margot Janse, komt ook aanlopen en kletst met een aantal mensen. We gaan nog even in de zon zitten in de tuin van onze B en b en gaan dan naar de “Tasting Room”van QF.Het is nog wat leeg als we aankomen maar na een half uur is het helemaal vol.Er zitten meer Hollanders in de ruimte! Komen af op de beroemde landgenote denk ik. De inrichting is modern en sober. Veel schilderijen van één kunstenaar aan de muren. De bediening is kleurling of zwart, alleen de gérant is blank. Er is een degustation menu van 8 gangen met bijpassende wijnen per gerecht. Het zijn allemaal echt proefhapjes, niet te veel en alles bij elkaar prima in balans zonder te zwaar te worden.
Alle gerechten heel speciaal op de borden gebracht, vergelijkbaar met Oud Sluis. Wel zijn bij twee gerechten de sausjes mijns inziens te overheersend. Zo aten we een overheerlijk zeer zacht gepocheerd kreeftestaartje met een heftige limoensaus die de kreeft deed verdwijnen. De wijnen waren excellent gekozen en bijzonder. Het niveau ongeveer twee sterren in de Michelin vinden wij. Maar dus wel fantastisch genieten. Na 4 uur aan tafel wandelen we naar ons huis terug.
We moeten morgen om half acht weer op Arabella zijn, dus om 5 uur op.

2-3-2009; maandag.
We vertrekken als het nog donker is en moeten in donker over de passen rijden en later door de rook van de bosbranden. We spelen een wedstrijd met een Duitse consultant IT, Dieter, die een huis heeft op Arabella.
Hij komt uit Hamburg. Aardige en gezellige man die helaas niet zijn golf dag heeft. Na de wedstrijd een biertje en dan lunchen bij Trevor en Gwen. Zij wonen in een mooi huis met grote tuin aan de tweede hole van Arabella.We lunchen heerlijk op het terras en ze hebben zich vreselijk uitgesloofd! Weer veel verhalen over Zuid Afrika gehoord.
Daarna even internetten in het Hotel waar een congres gaande is van de socialistische commissie voor sustainable energy.
Thuis alles inpakken; de fantastische tijd op Arabella zit er weer op. Morgen naar Cape Town waar we Audrey en John Ellenwood zullen weerzien. Zij komen laat aan met het vliegtuig uit Amsterdam.

3-3-2009.
We nemen de prachtige route via Betty’s Bay langs de kust naar Gordons Bay. Deze weg is aangelegd door Italianen die na de tweede wereld oorlog naar Zuid Afrika zijn gekomen. Veel ex krijgsgevangenen uit Ethiopië.
De weg is schitterend aangelegd met een muur langs de ravijn kant. Regelmatig zijn er stopplaatsen gemaakt aan de zee kant. Gordons Bay waar we later met Aud en John en de 9 studenten uit Ohio zullen logeren, is heel aardig. Het kijkt uit over False Bay waar veel witte haaien leven. Ook zijn er in het seizoen veel walvissen te zien.
We rijden door naar Somerset en dan naar Cape town.
John heeft een appartement gehuurd voor ons vieren vlakbij het Waterfront. We vinden het redelijk snel: ingang Bluff. Er is veel security. Overigens moet iedereen door een soort ingang om in het hele Waterfront gebied te komen.
Ons appartement is heel mooi met uitzicht op de haven, op loopafstand van het hele Waterfront gebeuren.
We wandelen daarheen en genieten vijf uur lang van het dynamische leven daar. Overal straat acteurs en muziekgroepjes. Een oude haven met oude vissersboten en een jachthaven. Zeehonden in het water en veel publiek . Gelukkig dit maal in tegenstelling tot 2003 ook veel zwarte mensen. Duidelijk dat de toename van rijkdom ook veel zwarte mensen betreft. Wel veel blanke toeristen natuurlijk en Japanners . Het uitzicht op de Tafelberg en Chapman’s peak is weer weergaloos. Het is zonnig en warm. Thuis nog even op ons mooie terras gezeten. We gaan eten in Panama Jacks waar we in 2003 ook een keer gegeten hebben. De weg erheen is heel moeilijk te vinden eerst maar het lukt. Het ligt nog altijd ver weg van alle drukte midden in een havencomplex.
Het restaurant is niets veranderd. Lange houten tafels, vlaggen aan het plafond. Een zeer groot bassin vol kreeften en abalone’s en reuze garnalen achterin. De prijs van een Abalone is hoog:1100 Rand voor een slak van 1 kg. We kiezen voor deep sea kreeft, die op 0ngeveer 100m diepte leeft veel compacter vlees heeft. Het is een groot dier van 1 kg, genoeg voor twee personen. We eten hem steamed. Vooraf neem ik oesters die ook prima zijn. Je kunt ook een oystershot krijgen. Ik besluit dat ook te proberen. Marijke waarschuwt mij dat het wel eens heel heftig zou kunnen zijn. De zeer aardige vrouw die ons bedient beaamt het. Het is een oester in een glas wodka met veel tabasco erin. Als fervent drager van Tabasco dassen moet ik dat wel aankunnen. Mooi niet dus.
Je hoort glas met oester ineens weg te tikken. Ik neem het zekere voor het onzekere en neem een kleine slok en vlieg meteen in brand. Mijn lippen verschroeien! Ik eet de oester op en moet de rest van de drank in een bloempot gooien. Afrika is not for Sissies!!! De charmante waitress had het zien gebeuren en brengt een groot glas ijswater. De kreeft was heerlijk. En ons samenzijn weer zeer “sensual”zoals dat tegenwoordig heet. Het is de afsluiting van zes weken samen met Marijke!! De rest van ons verblijf zijn we met een groep. We hebben een taxi naar het vliegveld gestuurd om Audrey en John op te halen van het vliegveld. Toen we weer thuis waren belde de chauffeur dat hij ze niet kon vinden. 3x. Het vliegveld is toch erg klein.
Om 12 uur komen ze aan in ons appartement. Zij hadden ons gezocht en geen chauffeur met een bord gezien!! Ongelofelijk.
Hartelijk weerzien natuurlijk!!Audrey heeft 20 paar hoge witte sokken voor me meegebracht en een polo.En een jasje voor marijke. Om twee uur naar bed. Zijn we ontwend! Haha.

4-03-2009.
Wat later opstaan. De hele dag met John en Audrey door het Waterfront gewandeld en veel zaken gedaan met hun bank omdat de credit card van John niet werkte. Hij had deze Zuid Afrikaanse Card meer dan twee maanden niet gebruikt en dan wordt hij geblokkeerd.Het kostte een paar dagen om hem weer te activeren.
S’Avonds in een restaurant op het Waterfront gegeten. Een echte tourist trap. Slecht eten! Verpeste springbok.
Daarna maar bij het Cape Grace Hotel op het terras aan het water een heerlijk toetje gegeten.
Met Audrey overleg gehad wat mijn taak moet zijn bij de begeleiding van de studenten die morgen aankomen uit Ohio.

5-3- 2009.

We rijden ’s morgens naar Gordons Bay om ons appartement te zoeken waar we met de studenten gaan logeren voor een week. Na lang zoeken vinden we La Bella Appartementen, ver van zee helaas. Maar wel dichtbij een Pick and Pay. We hebben drie appartementen. Wij delen een Appartement met John en Audrey om de ISSOOH kosten te drukken. We hebben een heel groot balkon met een open haard erop waar we kunnen barbecuen.
Dan naar Stellenbosch waar we met John en Audrey gaan golfen op de Stellenbosch Country Club. De baan is aardig, maar de tweede negen holes wat saai. Het is erg heet en drukkend, ook door de bosbranden dichtbij die zorgen voor een gesluierde lucht. Eindelijk versla ik John eens een keer!91 tegen 97 strokes. Nog niet groots natuurlijk, maar een nieuwe baan is altijd lastig.
Na het spelen terug naar Gordon’s Bay en eten in een heel gezellig visrestaurantje, The Tavern, in The Old harbour. Helaas is de vis ondanks ons uitdrukkelijk verzoek, toch iets te veel doorbakken.
John en Audrey gaan de studenten ophalen die om 10 uur moeten aankomen. Helaas hebben ze in Amsterdam drie uur moeten wachten!! Zodat ze pas om 01.00 uur aankomen en om 02.00 uur in het Appartement zijn, kapot allemaal natuurlijk van de lange lange reis.
We heten ze welkom en ze ploffen moe in bed.

6-3-2009.

Kennis gemaakt met de studenten. Cindy, Samantha, Sarah, Sarah 2,Grant, Jeremy, Megan, Ashley en Wendy.
Sam en Ashley zijn vorig jaar ook met Audrey naar Zuid Afrika geweest, de anderen zijn voor het eerst op studie reis. Jeremy is de actiefste en meest praatgrage en wordt al snel benoemd tot officiële wijnschenker van Marijke.
Cindy is ook open en gaat in augustus trouwen. Samantha, die even als Ashley rookt, is al getrouwd. Sarah Maurizi heeft een Italiaanse vader maar spreekt geen woord Italiaans. Megan komt de komende dagen ook los en vertelt uitgebreid over haar relatie met haar ouders.
We doen de eerste dag inkopen en gaan naar het strand en naar Spier Estate waar behalve wijn ook een Cheetah opvangcentrum is en een roofvogel centrum. We zien er veel adelaars en valken en sperwers uit Zuid Afrika van zeer nabij. Dan retour om de prachtige zonsondergang boven de baai te zien. En barbecuen op ons balkon. Er wordt druk gesproken over de eerste indrukken van de studenten en over hun doelstellingen voor de drie weken.

7-3-2009.
Naar Cape Town en bezoek aan Robben eiland. We zien de cel van Mandela die daar 18 jaar heeft vastgezeten en krijgen uitleg van een ex gedetineerde over de gevangenis en zijn vele politieke gevangenen. De politieke gevangenen waren eerst gewoon samen met echte criminelen opgesloten maar omdat de criminelen sterk politiek werden beïnvloed door de politieke gevangenen, werden de groepen gescheiden. De politieke gevangenen die allemaal daar zaten omdat ze tegen het apartheidsregime streden, hebben het al die jaren mentaal kunnen uithouden omdat ze elke dag weer plannen maakten voor de toekomst van Zuid Afrika na de apartheid en intense politieke discussies hielden. Opvallend was dat ook binnen de gevangenis er een verschillende behandeling was voor kleurlingen en zwarten waarbij de kleurlingen meer privileges kregen. Het is echter nooit gelukt om de gevangenen tegen elkaar op te zetten en geweld kwam nauwelijks voor.Behalve Mandela hebben daar met hem ook Mbeki, Motlanthe en Zuma vast gezeten. Alle vier de presidenten dus!
Het was een indringend bezoek en de studenten werden er stil van. De middag hebben de studenten door Cape Town gewandeld en natuurlijk de beelden van de Nobel prijs winnaars bekeken (o.a. Tutu, Mandela,de Clerc).
Gegeten in een restaurantje in Gordons Bay.

8-3-2009. Zondag.
Audrey had een show bezoek geregeld in de Barnyard, een bekend theater in zowel Joburg als Cape Town. Er was een Zuid Amerikaanse Muziek show(!!!??).
Eerst echter Stellenbosch bezocht en de bezienswaardigheden bekeken.
Het idee van de Barnyard is prima. Iedereen zit aan lange tafels in het grote theater en eet zelfmeegebracht eten. De drankjes moet je daar kopen. De show was heel aardig en de hoofdrolspeler, Pedro Sanchez die op zoek was naar zijn geliefde “Lola”wees later op de middag Audrey aan als zijn “Lola”. De studenten hadden dikke pret natuurlijk omdat Audrey het podium op moest en dansen.
We zagen nog een volledig dronken blanke man die in een auto stapte en weg reed. We wilden de politie waarschuwen maar de man had zichzelf al klem gezet omdat hij met zijn auto onder de slagboom van het parkeerterrein was gereden. Zo dronken was hij. Dronkenschap en alcoholisme is een groot probleem in Zuid Afrika.
Thuis s’avonds struisvogel op de barbecue gemaakt. Een aantal meisjes durft dat nauwelijks te eten en dan alleen nog zeer doorbakken. De eetcultuur van de gemiddelde Amerikaan is bedroevend. Tijdens de avond komt iedereen los. De confrontatie met en interesse in het echte Afrika en de zwarte bevolking is nog maar gering. Ik vertel over de culturen in Namibië om hun multiculturele belangstelling aan te wakkeren.

9-3-2009.
Onze laatste dag in Afrika! De bijna drie maanden zijn werkelijk omgevlogen.
We gaan weer naar Cape Town, nu om het West Kaap Parlement te bezoeken. Allan Winde, tweede man van de Democratische Alliantie zal ons een inleiding geven en rondleiden.
Eerst bezoeken we het museum van the Sixth Quarter. Veel indrukwekkende info dus voor de studenten. We ontmoeten er nog mensen uit Nieuw Zeeland die een en ander over hun land vertellen. Mij valt weer op hoe weinig de Amerikaanse jongeren, toch een studentengroep, weten van de geschiedenis van de rest van de wereld.
We kopen nog een nieuwe pan omdat we een pan aardappelen de hele dag op het vuur hadden laten staan gisteren. Die waren totaal verkoold en het hele aanrecht van marmer was gloeiend heet geworden en het appartement stonk enorm.
Marijke en ik gaan nog even internetten (vlucht confirmeren) en door het centrum wandelen wat verbeterd is omdat het nu auto vrij is. Geen onveilig aandoende atmosfeer. Dan naar het Parlement.
Het kost moeite om een parkeerplaats te vinden omdat we binnen niet mogen staan. Dat had Allan moeten regelen. Dan door de strenge security. Ook dat is geen sine cure. Veel geroep en gescheld tussen de security en de mevrouw die ons komt ophalen. We moeten allemaal onze namen opschrijven met de paspoortnummers.
Uiteindelijk komen we bij Allan Winde die ons zeer hartelijk ontvangt. Hij heeft een klein geschenkje voor de studenten en voor ons allemaal een exemplaar van de grondwet van Zuid Afrika. Hij legt uit hoe het politieke systeem werkt. Het lijkt sterk op dat van Engeland en is dus heel verschillend van dat van de USA. Hij zegt ook dat hij verwacht en hoopt dat de DA de grootste partij in de West Kaap Provincie zal worden bij de verkiezingen dit jaar. Zille, de vrouwelijke leidster van de DA is nu al burgemeester van Kaapstad maar zal bij een overwinning die functie neerleggen en presidente van de west kaap worden. Dan gaan we naar de zaal van de kamer. Hij legt uit waar zijn stoel is en waar de partijen zitten. We maken een foto bij de stoel van de voorzitter.
Dan nog een vragen rondje en naar huis. Afscheids diner en morgen om 5 uur weg om naar het vliegveld te gaan.

10-3-2009.
Een voorspoedige tocht naar het vliegveld. Ook daar geen problemen en de vlucht naar Londen verloopt ook al prettig. Veel beter om overdag te vliegen! Van Londen naar Brussel en met de reeds bestelde taxi naar Antwerpen. De chauffeur is er met zijn vriendin. Het is zijn privé auto.
Gelukkig regent het zodat we ons al snel thuis voelen. Om elf uur zijn we thuis na een tocht van dus 18 uur. Nog even een bolleke drinken in de Nieuwe Linde en dan naar bed.
Geen gelegenheid gehad de blog bij te houden, dus dat wordt hard werken. Gelukkig heb ik wel drie schriften vol geschreven over de reis. Wel regelmatig bijgehouden! ( bijna elke dag). Het blog is af op 16 mei !!Alleen nog wat foto’s toevoegen.
Een prima combi van vakantie en werken en we zijn weer meer verslaafd geraakt aan Zuidelijk Afrika!!
Volgend jaar terug of dan naar een andere plek? Hangt af van de mogelijkheid om iets nuttigs te doen naast het opdoen van nieuwe culturele ervaringen