Het ISSOOH , op reis en aan het werk in Zuidelijk Afrika

foto: Ricky Snyders, Audrey en John Ellenwood en Lars Brok in Pretoria

Morgen vertrekken Marijke Goud en Lars brok voor het ISSOOH naar Zuidelijk Afrika!
We gaan eerst naar professor Snyders (Ricky) in Pretoria. Daar zullen we Professor Audrey Ellenwood en haar man, John, ontmoeten. De bedoeling is om in pretoria/Johannesburg een workshop te geven maar het blijkt dat er nu vacantie is op de universiteit en de belangstelling voor onze inbreng dus aan de lage kant.
Uiteraard gaan we veel overleg plegen met Ricky over de ontwikkelingen in Zuid Afrika, zowel politiek gezien als ook familiaal en gezinstherapeutisch gezien. Audrey heeft al een aantal malen in Zuid afrika les gegeven en Ricky is vele malen naar Ohio gekomen om les te geven over transculturele aspecten van gezinsbehandeling.
Wij gaan vanaf 2 januari met Audrey en John naar de kaapstreek, richting Knyssna eerst, om daar rond te trekken en uit te zoeken welke werkzaamheden we daar in de toekomst kunnen verrichten op het gebied van onderwijs en transculturele family therapy. Audrey heeft bij Knyssna een stuk grond gekocht en zal daar een deel van het jaar gaan wonen en werken.
Vanaf 11 januari gaan wij met Audrey naar Lesotho en aangrenzende gebied toe. Om de cultuur daar te leren kennen en te genieten van de natuur.
Op 18 januari reizen Marijke en ik naar Namibië om daar rond te trekken en de cultuur daar te leren kennen en ook om met Gudrun Kober te overleggen Zij is een bij Andolfi opgeleide gezins therapeute in Windhoek die ik vanuit Elba ken toen ik daar mede de opleiding met Andolfi gaf. Met name zullen we overleggen over eventuele acties die we volgende jaren kunnen ondernemen voor het ISSOOH in Namibié op het gebied van onderwijs. Wij verwachten van haar veel te leren over de situatie van families in het huidige Namibië.
De 25ste vertrekken we per bus naar Botswana om meer te weten te komen over de cultuur in het gebied van de Kalahari, de Okavanga delta en de Chobe rivier. We gaan dan ook enkele dagen op safari. Vanuit noord Botswana, kasane, gaan we via Zimbabwe bij de Victoria watervallen de brug over naar Zambia. Vanuit Livingstone nemen we de bus naar Lusaka . Daar gaan we vijf weken ongevbeer werken in een opvangcentrum voor weeskinderen, Chihawasha. Via Mary Hotvedt, bekend gezinstherapeute uit Tucson en oud voorzitster van de AAMFT en haar man Bob, psychiater zijn we daar terecht gekomen. Zij hebben al een jaar ongeveer daar gewerkt. Het kindertehuis heeft een school, een kliniekje en een aantal huizen waar de kinderen begeleid wonen. De leeftijden zijn van 5 tot 18 jaar. Voor extra info zie zambiachildrensfund.org .
Wij hopen jullie regelmatig op de hoogte te houden van onze ervaringen, avonturen en opgedane kennis.
De bedoeling is dat deze reis gaat leiden tot een sterkere inzet van het ISSOOH, ook via ons zelf,in Afrika de komende jaren. Het past wat dat betreft duidelijk in de opzet die we op de conferentie in Oaxaca met de Andolfi systeemtherapeuten hebben afgesproken.
Meer gezicht geven aan de derde wereld op het gebied van systemische aanpak met name gericht op het verbeteren van de positie van families en vooral ook de kinderen in de
meest achtergestelde en arme delen van de wereld.
Tot spoedig!!

28-12 tot 2-1-200



foto: nieuwjaarsfeest in Pretoria

Iedereen die dit leest een fantastisch 2008 toegewenst! En hopelijk met veel generositeit voor de minder bedeelde groepen in de wereld. En speciaal dan natuurlijk voor de kinderen in Chihawasha in Lusaka! Geef ze een grootmoeder extra en schoenen om op te voetballen bijvoorbeeld! haha!
Wij zijn de 28ste in Pretoria aangekomen en hartelijk onthaald door Ricky en Heide Snyders Later op de dag kwamen John en Audrey aan uit Toledo, Ohio.
Deze eerste dagen in Zuidelijk Afrika hebben we veel gepraat over de toestand in het land hier. Dit ook naar aanleiding van de aanklachten tegen Zuma, hoofd van het ANC. Hij zou zich aan corruptie schuldig hebben gemaakt. Volgens ricjy is het echter veel ingewikkelder. Zuma is van de Zulu stam en dehuidige president van de Xosa stam. De strijd om het presidentschap gaat daarom niet alleen onm de programma' s van Mbeki en Zuma, en de anderen, maar wordt sterk gekleurd door stammen belangen. Volgens Ricky is dit het dreigende gevaar voor Zuid Afrika: het weer opleven van de oude stammen tegenstellingen. De strijd tegen de gemeenschappelijke vijand is gewonnen en de eerste jaren was er door toedoen van de grote verzoenende kracht van Mandela een eenheid in het land. Nu komen toch de gevolgen van de lange traumatisering boven drijven. Daarbij komt dat de grote ongelijkheid in het land, economisch en sociaal gezien, nog altijd levensgroot aanwezig is.Overal zie je nog vooral zwarte mensen langs de kant van de weg hangen op zoek naar werk. En in winkels zijn het vooral de zwarte mensen die helpen en de witte die geholpen worden. In de grote malls kopen nog altijd vooral blanke mensen. Wel is overal zichtbaar dat er enorme vooruitgang wordt geboekt. Er zijn reusachtige aantallen sociale huisvesting huisjes gebouwd. Maar ook de meer rijkere -klasse huizen schieten als paddestoelen uit de grond.
Maar het is niet gemakkelijk om als minder bedeelde almaar te moeten wachten tot het water van de welvaart ook jouw huisje bereikt. het vergt veel doorzettingsvermogen en veel vertrouwen. Juist dat is natuurlijk erg aangetast in de periode van apartheid en ook daarvoor. En vergeet niet dat de slachtoffers van de apartheid die jaren gevangen hebben gezeten of jaren zijn vernederd, nog altijd leven!Als je hier bent lijkt het land al jaren vrij en open maar het is nog maar kort geleden dat wij in Holland in demonstraties liepen tegen de apartheid. Zelf wilde ik vroeger in Zuid Afrika gaan werken na mijn studie maar de situatie was zo verslechterd dat dat niet ethisch haalbaar was. En de moed om er naar toe te gaan en me mede te verzetten tegen de sociale orde had ik ook niet. Dat zou ook nogal hoogmoedig zijn geweest.
Opvallend hier wel is de nogal sterke veramerikanisering van grote delen van het land, met name wat betreft winkels enz. Eenzelfde eenheidsworst gebeuren als overal in de wereld helaas. Lopende in de mall hier zie ik het verschil nauwelijks met het ronddolen in de mall in Sylvania , om maar een plek te noemen; of in San Diego.



foto: Beelden in Mall in Pretoria



Het enige verschil is dat de werkers in de winkels en de restaurantjes allemaal donker gekleurd zijn en extreem vriendelijk. Wij zijn al snel bijzonder aangetrokken geraakt tot de zwarte bevolking maar uiteraard hebben we nog maar zeer oppervlakkig contact met dat deel van de bevolking hier omdat we vooral optrekken met Ricky en de anderen hier. Heel boeiend is dat we almaar heen en weer gaan tussen Engels en nederlands praten. Ricky spreekt namelijk Zuid Afrikaans en hij kan ons en wij hem als we beiden niet te snel praten,goed verstaan.
Even terug naar de time line:
Ik heb de eerste een roman gekocht in het Afrikaner en een wetenschappelijk (groot woord) werkje over het probleem van de criminaliteit in Zuid Afrika.
Het laatste boekwerkje,a country at war with itself,door Antony Altbeker een man die 13 jaar in het criminal justice system heeft gewerkt, heb ik al uit. Het brengt naar voren de zeer complexe oorzaken van het enorme geweldsprobleem alhier. Volgens de schrijver is de mate waarin de Zuid Afrikaners geweld gebruiken veel groter dan waar ter wereld, al is het lastig om met sommige landen een vergelijking te maken.Maar er worden hier jaarlijks ongeveer 19.000 mensen vermoord!Dat betekent 41 per 100.000 inwoners. vergelijk nederland:ongeveer 2 per 100.000.
Het zijn vooral jonge mannen die omkomen maar ook veel vrouwen. Daarnaast is er een enorm aantal berovingen met (grof) geweld: 198.000 in 2006.
De oorzaak ligt in een complex netwerk van factoren: als psychiater denk je natuurlijk eerst aan de invoed van de oude traumatische ervaringen(en de huidige!!)die veel woede moet hebben opgeslagen in de mensen.verder de nog altijd vaak hopeloze toekomstverwachtingen, de grote verschillen in inkomen, het ervaren van winkels vol dure producten en tegelijk het ervaren van de eigen lege portemonnaie, juist dat verschil met een steeds groter wordende middenklasse groep is heftig! Volgens het boek is ook de demografie van Zuid Afrika een oorzaak: de helft van de bevolking is jonger dan 27 jaar! En de ouderen kunnen onvoldoende waarden en normen doorgeven. verder is de huidige generatie nog opgegroeid in een sociale structuur die ouders van kinderen scheidde.En als belangrijkste geeft het boek aan het langzaam in de cultuur opgenomen zijn van geweld als " normaal" gedrag. te grote groepen zien dat als een oplossing voor problemen en dat trekt anderen weer over de streep.De oplossing is niet simpel. En wat boeiend is , is dat wij in nederland vrezen voor eenzelfde afglijden naar een maatschappij waar geweld weer een te prominente rol in gaat nemen. Wij kunnen niet blij genoeg zijn met onze poldermodel mentaliteit , ons vermogen tot onderhandelen en compromissen sluiten! Laten we dat nooit vergeten en er niet smalend over doen!Een " slap" compromis is beter dan een hard standpunt en vele doden daaromheen gedrapeerd.
Zelf hebben we nog weinig ervaren van enig geweld maar we houden ons nog ver van de plaatsen waar het kan optreden. Dat gaat starks veranderen.
We hebben eergisteren the Cradle of Humankind bezocht, een plek waar een hominide is gevonden van 3,5 miljoen jaar geleden. We hebben de grot(60 meter onder de grond) bezocht waar het skelet nog altijd ligt: men is het al 10 jaar aan het uitgraven!!
Marijke wil dat ik ga ontbijten dus hier een stop.
Wanneer ik weer terug ben, wie zal het zeggen. Vandaag vliegen we naar George.
Ha nog even tijd voor de vlucht: Maputeng was de naam van de cradle of humankind alhier. het is een van de musea en opgravingen waar je van alles leert over de wereld, het ontstaan van de mens enz. De orthodoxe christenen uit amerika zouden huiveren bij zoveel wetenschappelijk bewijs van hun ongelijk!Het museum is nieuw en zeer luxe;een ondergrondse tocht in een soort bootje brengt je in de expositie ruimte; deze tunnel onder de grond had voor mijniet gehoeven maar voor kinderen is het natuurlijk prachtig.Je moet af en toe je weer even upgraden wat betreft de kennis over de wereld en de mens, ;ikzelf ben nogal vergeetachtig wat betreft feiten.indrukwekkend is het elke keer weer , te zien hoeveel wij weten over onze oorsprong; te ervaren hoeveel creatieve geesten er zijn geweest en hoeveel volharding en ijver.Het skelet van Little Foot is tien jaar geleden bij toeval gevonden. het was een man die in een grot gevallen is zo' n 10 meter diep en daar gestorven is , van honger waarschijnlijk of aan zijn verwondingen. hij lag daar 3,5 miljoen jaar tot hij gevonden werd. Onze gids, een zeer charmante zwarte jongeman, wist veel te vertellen over de evolutie van de mens en vermaakte ons met grapjes en het uit doen van het licht op 60 meter diepte

'sAvonds zijn we door Ricky en heide meegenomen naar een heuse oudejaarsshow: those were the days: een show met liedjes uit de jaren zestig!! Erg toepasselijk Een voortreffelijke band speelde er met een enorm zware zwarte dame die zong en grappen maakte en een blanke supergitarist met kaal hoofd, verder nog een zwarte zangeres en een zwarte zanger en en twee blanke zangers. vreemd dat je hier meer dan in Holland gaat letten op zwart of blank! het was een zeer feestelijke avond met dansen enz. Om een uur was het afgelopen. Thuis zijn we nog naar de overburen gelopen omdat daar veel feestgedruis vandaan kwam. Dwz Marijke John en ik. het was een feest bij zwarte (!) mensen, Zulu's, en er was geen enkele witte persoon! Wij wandelden zomaar binnen en werden zeer hartelijk ontvangen. We hebben lang gedanst op de afrikaanse muziek en wij waren allemaal erg populair! De witte wijn werd voor marijke ontkurkt en John hield een korte toespraak om iedereen namens ons een goed nieuwjaar te wensen.
Bij ons vertrek weden we hartelijk uitgezwaaid.Gastvrijheid troef!!
Gisteren een rustdag en zwemmen in het zwembad op 1 januari! Niet in de noordzee gelukkig.
Nu op naar Knyssna. tot daar.

11-01-2008
Wij zijn terug in Pretoria na 9 dagen Knyssna en omgeving. Vandaag naar het wildpark Pilanusberg.
Helaas nog geen tijd voor uitgebreid verslag over Knyssna. Dat volgt spoedig.
Veel gezien aan natuurschoon, enkele malen golf gespeeld en veel over de situatie in Zuid Afrika gesproken met onze gastheer en zijn zonen. Een van hen zit in het Parlement van Zuid Afrika. Hierover dus later meer.

18-1-2008. Terug van het Drakensgebergte.
Dadelijk naar Windhoek.

Knyssna was een fantastische ervaring. Vliegreis voorspoedig, regen bij aankomst zoals altijd.Met gehuurde auto van Gearge naar Knyssna. Schitterende natuur route langs de kust voor groot deel.



foto: de lagune bij Knyssna

Wij logeren bij verre familie van John. De familie Winde. Zij wonen hoog op een berghelling . Het huis kijkt uit op de lagune waaraan Knyssna ligt. Een schitterend uitzicht: bomen, wat huizen ertussen en de glanzende lagune waarin mosselbanken en oesterbanken. Knyssna pretendeert zeer goede oesters vort te brengen. Zowel gekweekte als wilde. Uiteraard hebben wij ze gegeten: wat klein, de smaak minder zilt dan de Marennes oesters, kortom voor een inwoner van de Charente maritieme geen must.Opvallend is dat de oesterschelpen veel dikker zijn dan bij ons. Ik had nogal wat moeite met het openen van de wilde oesters omdat de neusjes behoorlijk aan stukjes rots waren vastgekoekt.



foto: East and West Head te Knyssna

Onze gastheer en gastvrouw, Dave en Inxe, hebben op veel plekken gewoond. oorspronkelijk van Engelse komaf maar Dave is wel in Zuid Afrika geboren maar heeft enige tijd in Engeland gewoond. Zij hebben jaren geleden de hele berghelling gekocht waar wij nu op zitten. Zij hebben daar allerlei prachtige planten en bomen geplant. Beiden zijn eco enthusiasten. Zij hebben naast hun huis een tweede huis staan waarin marijke en ik logeerden. Zeer zeer comfortabel!


Foto: Een (zeldzame)black oystercatcher bij Knyssna

Hun kinderen wonen allemaal op dezelfde helling in afzonderlijke huizen. Twee dochters, Karen en Shona en een zoon, Allen met hun echtgenoten en kinderen. Een hechte familie dus. De klienkinderen en kinderen komen regelmatig langswippen. Al snel zijn wij geheel opgenomen in de familie. De derde dag is er een grote familie avond met allerlei eten. Een zalmgerecht(geen zalm maar de vis heet Knyssna zalm), inktvis gerecht. De inktvis is hier extreem zacht als hij gefrituurd is. garnalen gerecht, door mij klaargemaakt, lamspotje enz. enz.
Wij hadden onze Guacamole volgens mexicaans recept gemaakt. Dat was een voltreffer. Iedereen wilde het recept en zelfs de kleinkinderen aten zich er rond aan.
Tijdens de avond vertelde Dave uitgebreide verhalen over Zuid Afrika zoals dat de laatste 35 jaar zich had ontwikkeld. Opvallend is dat zij allemaal zeiden tegen de apartheid te zijn.De zoon Allen heeft indertijd een eigen onafhankelijke politieke partij opgezet, gericht op de belangen van de stad en omgeving. Na de afschaffing van de apartheid is hij gekozen in de gemeenteraad en provinciale raad. Nu is zijn partij opgegaan in de democratische partij die een onafhankelijke sociaal democratische koers vaart. Hij zit nu in het parlement in Kaapstad en woont daar nu merendeel van de tijd met zijn gezin. Hij komt in de vakantietijd terug naar Knyssna. Zijn vrouw is erg ge"interesseerd in spirituele zaken en geeft les.
Ik heb lang met Allen gepraat over zijn visie op de ontwikkelingen in ZA nu. Hij zag als grote problemen: het veel te grote verschil tussen arm en rijk, alcoholisme bij veel mannen van de zwarte bevolking en natuurlijk Aids en het criminaliteitsprobleem. De ontwikkelingen rond de keus van Zuma als hoofd van het ANC zag hij minder zwaar in al was ook hij wel bewust van enige strijd tussen de verschillende etnische groepen. Echter hij vertelde dat dit toch niet als verontrustend moest worden gezien. De samnewerking tussen de verschillende groepen is nog groot. het proces tegen Zuma zag hij als lastig maar wel gerechtvaardigd. Volgens hem is er een behoorlijke kans dat Zuma na korte tijd zal aftreden en dat er een derde man komt die president zal worden. Ik ben helaas de naam vergeten maar het is een veel gematigder man. de grote kracht van Zuma is zijn sterke verbondenheid met het volk. Hij wil echt iets doen aan educatie( scholing vrij voor iedereen)en betere verdeling van het geld. De criminaliteit is inderdaad een enorm probleem. Gewelddadigheid zit nu erg in de ZA' se cultuur en het opsporingsapparaat is slecht. Alle politiemensen zijn na de apartheid periode ontslagen ivm het hebben van te vuile handen. De nadruk lag op preventie middels verminderen van armoede en verbetern van huisvesting enz. Maar dat verloopt(te ) traag natuurlijk en het is lastig om de armen ervan te overtuigen dat grote sprongen niet mogelijk zijn.
Ik vertelde dat wij naar Zambia zouden gaan. Hij vertelde dat hij een man kende daar die hij heel hoog achtte: Waza Kaunda de zoon van Kenneth Kaoenda, de eerste president van het vrije Zambia. Dezelfde man die Koos Stiekema kende en die Koos ook zo hoog achtte!!!Allen heeft mij het nummer gegeven van een medewerker van hem in Zambia. Wij gaan hem zeker proberen te ontmoeten.





foto: afdaling naar zee bij Audrey's grond

Naast alle verhalen van de Winde Familie hebben we veel rondgereden en natuurlijk het stuk grond van John en Audrey elke dag bezocht.



Foto: afslag op Oubaai, bij George.

Een prachtige plek direct aan de kust. Uitzicht fabelachtig!!Wij hebben ook gegolfd op Simola, Oubaai en Pezula.

Wat een banen!! Simola zeker de mooiste . Maar erg erg moeilijk en lang!! 6350 meter en vaak omhoog.



Foto: de mooiste baan van Knyssna en omgeving, Simola

Pezula nog lastiger, ook lang en aan alle kanten fijnbos waar je je bal niet mag zoeken. Behandelen als lateral water. pffff
Daar ontmoetten we een jongen(Wilson achternaam) die gaat hockeyen bij KZ in het eerste komend siezoen.
Verder veel het dorp in geweest op zoek naar de dochter van Jan uit Antwerpen.Wij dachten dat ze in bakkerij werkte. hebben alle bakkers bezocht: oa een Italiaanse vrouw. uiteindelijk bleek jesaja in een winkel met Oosterse spullen te werken. Ze was enthusiast ons te zien.



foto: Jesaja, de dochter van Jan met Marijke en Lars in haar winkel



Natuurlijk weer veel vogels gespot: ons totaal staat nu op meer dan 50 verschillende soorten.Ook Featherbed bezocht, een natuurgebied direct aan de kust.



foto: ingang van het natuurgebied Featherbed.


helaas moeten we nu weer vliegen. wordt vervolgd.

16-2-2008.
Het is duidelijk: een blog maken gaat nog wel maar het bijhouden in Afrika is andere koek.Zuid Afrika heeft nog wel genoeg internet cafees maar Namibia al helemaal niet, zeker niet als je zoals wij echt diep het land ingaan. Ook Botswana was communicatie arm en in Zimbabwe hebben we voor een korte email verbinding twee uur achter een compu moeten zitten in een duister internet cafeetje met een overigens zeer aardige eigenaar. Bloggen is dan niet haalbaar. Nu zitten we in ons kindergebeuren in Zambia waar we wel internet hebben als er tenminste stroom is.
de info zal dus wel wat gedateerd zijn maar komt er nu aan. eerst even off line op deze compu alles opschrijven en dan de komende dagen jullie toezenden op de blog.
Tot snel dus. We leven in ieder geval nog en de malaria hebben we nog van het lijf weten te houden, zelfs in het meest malaria belaste gebied van de wereld.
Tot snel.

Hoera hier dan verder verhalen.Nog over de Zuid Afrika periode! Hier komt het eerste stuk.

11-1-2008 tot 16-1-08
Pilanesberg en Drakensberg.
11-01-2008
Na Knyssna terug naar Pretoria waar we weer zeer gastvrij zijn onthaald door Ricky en Heide! Zij hadden een tocht van 4 dagen naar Pilanusberg, een wildpark ten noord westen van Pretoria voor ons georganiseerd, samen met hen.Helaas was Heide op haar stuitje gevallen en had dat gebroken zodat ze moeizaam kon zitten.
Ditmaal was het weer zeer bijzonder; Aardig huisje bij de ingang van het park met een groot gemeenschappelijk zwembad waar we tweemaal per dag in zwommen.Ook lars!!. En elke dag zeer vroeg op om beesten te spotten. Tot wanhoop van Audrey (John was al terug naar de States) en Ricky en Heide waren wij zeer op de vliegende fauna gericht. Maar we konden hen overtuigen dat het de rijvreugde en spotkans bijzonder vergroot omdat je altijd iets bijzonders ziet en minder gefocussed bent op het grote wild wat nu eenmaal niet altijd langs komt huppelen.We hebben heel veel prachtige vogels, zoals de pygmee kingfisher, de European bee eater (nooit in europa gezien) enz.enz. gezien.Inmiddels hebben we een goed vogelboek voor Zuidelijk Afrika gekocht en noteren we daarin welke vogels we goed gezien hebben. Marijke en ik moeten ze allebei hebben gezien of een van ons samen met iemand die er verstand van heeft.
Overigens hebben we ook heel veel groot wild gezien en vaak van angstig dichtbij. Zo redden we op een vroege morgen, vlak nadat we de pygmee kingfischer hadden gespot, tegen een kudde olifanten op die op de weg wandelden en ons niet wilde doorlaten. Een heuse kudde van zo’ n dertig kanjers, met vele jonkies erbij.
De moeders waren niet erg blij met onze komst en flapperden boosaardig met de oren en trompetterden heftig. Dat klinkt toch heel wat bedreigender als ze vlak naast en voor je staan.
Een kwartieertje later stuitten we op vijf witte neushoorns, vader moeder en drie kinderen, die ook weer op de weg lagen en niet van wijken wilden weten.




foto: witte neushoorn familie op het pad

Voor de geinteresseerden: witte neushoorns zijn niet wit . Het is een verkeerde vertaling van “Wide”. Zij hebben namelijk een brede bek in tegenstelling tot de zwarte neushoorn die een puntige bek/lip heeft.
Wachten dus en foto’ s maken en hopen dat ze goed geslapen hadden.
Het was wel onze dag want even later als hoogtepunt de ontmoeting met twee jeugdige leeuwen die, ook al weer op de weg, liepen te spelen en een half uur vlak voor onze auto op en neer dansten en stoeiden.




foto: jonge leeuwen voor de auto in Pilanesberg

Leeuwen zie je niet erg vaak in dit park.Zeker in het natte seizoen niet als het gras erg hoog is.
De natuur is prachtig in het park, Bergen met daartussen golvende vlakten met een aantal grote en kleinere meren waar de dieren komen drinken en de nijlpaarden in rond waden. En regelmatig zie je grotere kuddes Gnoes,Zebra’s en Impala’ s langs trekken. De Impala’s zijn overigens vreselijk talrijk overal in Afrika.Prachtige antiloopjes die voortdurend met hun huid trillen en sierlijke sprongen maken waarbij ze hun achterlijf hoog de lucht ingooien. Heel anders dan de , eveneens talrijke, springbokken die echt een paar meter in de lucht springen vanuit stand.
De Giraffes lopen toch meestal alleen met elkaar in kleine kuddes te eten. Evenals de Kudu’s. Hartebeesten en Tessebees, ook antilopen;die blijven ook veelal bij de eigen sort al trekken ze soms met de zebra’s en gnoes mee. Elk soort eet zijn eigen begroeiing en concurreert dus niet om het gras.Sterker nog ze hebben elkaar nodig om de grassen die zee ten vrij te maken. We hebben ze allemaal in grote getale gezien daar.




foto: zebra's en gnoe's in grote getale.

Maar helaas nog altijd geen Buffel die ons pad kruiste. Dus nog maar drie van de big five gezien. Leeuw, neushoorn (zwart en wit), Olifant. Geen luipaard ,geen buffel.
Na het toeren zwemmen in het fraaie bad.





foto: zwembad met Ricky en Audrey.

De avonden aten we in het restaurant ter plekke. De bediening deed meer aan een vijfsterren hotel denken dan aan een camping achtig geburen. Het eten was prima maar zoals altijd erg ruim bemeten. We zijn dan ook sterk in gewicht toegenomen!
Met elkaar natuurlijk veel pret en ook de nodige politieke discussies, zonder teveel strijd.
Audrey snurkte heftig en trok zich onze grapjes daarover zeer aan. In haar wens ons niet tot last te zijn (ze sliep met ons op de kamer) sloop ze de tweede nacht met haar kussen naar beneden. Uiteraard werden we wakker en werd ze gesommeerd haar bed weer op te zoeken.
Terug in Pretoria een nacht bij Ricky slapen en eten met zijn familie en vrienden uit de stad die oorspronkelijk uit Oostenrijk kwamen. Weer veel local stories . de vrienden maakten zich wel zorgen om de huidige gang van zaken in het land. Met name de grote tekorten aan stroom opwekkende installaties baarde de man zorgen (hij is CEO van een grote fabriek).De vorige regering heft alle adviezen om vooral ook extra centrals aan te leggen naast zich neer gelegd. De prioriteit was bouwen van sociale woningen voor de mensen in de slums. Heel terecht natuurlijk, maar in die huizen is ook electriciteit aangelegd en de mensen gebruiken dat ook. Dat betekent een enorme toename van het stroomverbruik. En ook de economie is aangetrokken met veel investeringen van buiten. Ook daarvoor is veel extra energie nodig. En dan de vele vele projectontwikkelingen met grote huizen.Daar gaan allemaal mensen wonen die veel stroom verbruiken. Maar de nodige uitbreiding van het sroom net is er niet gekomen. De angst is nu dat vele grote bedrijven weggaan omdat ze zonder stroom niet kunnen werken. En de chaos is ook groot als de stroom weer uitvalt in de stad.
Mevrouw had een prachtig verhaal (wel wat triest,) over haar werkster.
Deze vertelde haar dat er regelmatig een man tegen haar sprak in de keuken. Ook ging vaak de telefoon en als ze opnam was er niemand of soms schreeuwde iemand scheldwoorden tegen haar. Er was echter geen sprake van dat er iemand in de keuken was. Nu had deze werkster( een zwarte mevrouw) zojuist een familieconflict achter de rug en meende ze dat iemand een geest tegen haar had opgezet. De zaak liep hoog op. Ze durfde de keuken niet meer in en werd ten slotte naar de dokter gestuurd. Die nam haar op in een psychiatrische inrichting. Diagnose: psychotische decompensatie mede nalv familieconflicten. De familie hield het echter op zwarte magie evenals de patiente. Mevrouw die nu zelf meer in de keuken werkte, hoorde daar opeens ook een stem die tegen haar sprak. En af en toe ging de telefoon , maar als ze opnam was er niemand . Ze dacht zelf ook gek geworden te zijn maar had de tegenwoordigheid van geest om bij de keuken (waar de deuren altijd open stonden) te gaan rondkijken, ook bij de buren. Daar vond ze een sprekende papegaai!!
Ze is toen de dokter van de werkster, die nog altijd was opgenomen en trouw pillen slikte, gaan bezoeken en heeft het verhaal verteld. Dat droeg bij tot een spoedig ontslag van de patiente.!!! Deze werkt nu weer bij het gezin, maar blijft stiekem geloven, ondanks het feit dat ze de papegaai zelf heeft gezien en gehoord (hij sprak volt hele zinnen en deed de telefoon na alsof het echt was, niet te onderscheiden!) date r zwarte magie in het spel was. De oude is ze niet meer geworden. Zie hoe complex de menselijke geest werkt! Gezinstherapie was hier toch nodig geweest!!

De volgende dag zijn wij met Audrey naar het Drakensgebergte gebied vertrokken. 5 uur rijden naar het Zuiden. Snelweg, soms twee baans, en een kort bezoekje aan een van de toch wel erg armetierige grotendeels door zwarte mensen bewoonde dorpen onderweg om te tanken en een krant te kopen. Het plaatselijke nieuws uit “ Worden” ,het dorpje, was weinig vrolijk: berichten over allerlei moorden en geweld vormden de hoofdmoot, met verder de gebruikelijke verslagen van de cricketwedstrijden van het nationale team.
Verder naar Harrismith waar we de grote weg verlieten en langs de Sterkfonteindam afdaalden naar het Royal Natal National Park. Het uitzicht bij de dam was fabelachtig.



foto: Sterkfonteindam (dam is "meer"!!)

Uitgestrekte meren omzoomd door Bergen. En vreselijk groen!! Volop regen! En vreselijk leeg dat wil zeggen geen enkele bewoning vele vele kilometers. Wat is dat land toch dun bevolkt en vruchtbaar. Er is veel national park gebied, maar heel veel grond ligt maar te liggen en te wachten op een kranige friese of noordhollandse boer. Maar dat verhaal kennen ze daar al en was ook niet zo’ n success… Het blijft voor een Europeaan en Hollander toch vreemd: zoveel tekort aan voedsel (voorheen export land van voedsel nu import land!) en zo weinig grond in bewerking.



foto: zicht op Hlanathy resort

Wij zijn gaan slapen in een uiterst charmant resort , Hlalanathi Berg resort, waar zowaar een negen holes golf course bij hoorde! Onverwachte vreugde !!Ons huisje keek uit over een dal met rivier en enkele holes. Zoals al alle eerdere keren dat we ergens aankwamen (Pretoria, Knyssna,Pretoria opnieuw) werden we bij aankomst verrast met een enorme stortbui. Mijn faam als regenmaker werd weer veel eer aangedaan!! De golfbaan was de volgende dag zelfs gesloten vanwege de wateroverlast!
Maar daarom niet getreurd want ons doel was wandelen! We trokken naar het park, zagen onderweg een grote hoeveelheid cattle egrets met cattle, en zagen kort na binnenrijden van het park een zwarte dame langs de weg staan bij een bordje: San Paintings. Een gids dus. Wij stoppen en met haar opstap, de berg op.



Foto: Nonkukuleko, onze gids

Ze heette Nonkukuleko, wat Zulu is voor “freedom”. Eeen fraaie naam. Ze vertelde over haar dorp wat even buiten het park lag; een dorp met alleen maar zulu inwoners.Ze voerde ons over een steil pad naar oude muurtekeningen van het San volk. De tekeningen zijn tussen de 25.000 en drieduizend jaar oud. Tekeningen van dieren maar ook mensen hier.Voor het procede en verder achtergronden verwijs ik naar het internet. Wel indrukwekkend daar te staan tegen de berg geplakt op een oude heilige plaats. Kukuleko wist veel te vertellen en maakte een uiters slimme indruk.
Op de terugweg vertelde Kukuleko dat zee en zoon had van 6; een ander kind was afgelopen augustus overleden. In twee dagen. Hij was drie. Ik vroeg waaraan. Een infectie? Zij vertelde dat hij aan Bad Muthi was gestorven. Wat dat dan wel was? Er is Good Muthi en Bad Muthi, vertelde ze. Dat zijn geode en kwade geesten. Die kunnen of gewoon verschijnen of opgeroepen worden. Haar kind was bezet met bad muthi door toedoen van een dorpsgenote van haar. Zij was/is verliefd op haar huidige vriend, met wie ze samen het overleden kind had.deze vrouw had een zwarte magier ingeschakeld om het kind van haar en haar vriend te doden. Ze was stiekem op bezoek gekomen toen Ku aan het werk was en de oppas had haar niet als gevaarlijk ingeschat. Toen is het kind snel gestorven.Ze geloofde dit absoluut. De bedoeling was om door de ddod van het kind de vriend lost e weken van Kukuleko.de vriend reageerde gelukkig anders zei ze. Hij ontstak in woede en wilde de andere vrouw ombrengen maar zijn moeder en de moeder van Ku hebben hem daarvan weerhouden. Ku was er zelf blij om al kon ik de ambivalentie proeven in haar woorden.Dit sort bijgeloof left dus nog zeer sterk in de Zulu dorpen.
We spraken af dat zij ons verder zou gidsen. Ze stelde voor om naar haar dorp te gaan en om met een Sangoma te praten. Dit nadat wij hadden gezegd dat ik psy was en marijke phy. Het leek ons erg boeiend temeer daar het eenbezoek betrof aan een Sangoma (medicijnvrouw)die niet vaak blanken zag,
De middag dus daarheen met Ku. Hierover verder volgende keer!


Hier gaan we weer:


Op naar de Sangoma dus; zij woont in een klein rond hutje in het dorp Masisi(wat kannibalen betekent). Hier wonen ongeveer 10.000 zulu’s, allemaal in ronde hutten. De mannen bouwen de hut van gebakken modderstenen en de vrouwen bepleisteren de buiten wanden daarna prachtig.
Er zijn enkele lagere scholen en een middelbare school. Onze gids nonkukuleku vertelt dat we onze schoenen moeten uitdoen. Dan naar binnen, de vrouwen moeten links gaan zitten, naast de Sangoma, de mannen (ik dus) rechts. Het blijkt dat de vrouwen op de grond zitten en ik op een krukje.



Foto: De Sangoma

In de hut hangen een aantal lappen . de Sangoma is een wat gezette vrouw die kleurrijk is aangekleed. Zij zit naast enkele speciale attributen. Ze verwelkomt ons hartelijk. Ze vertelt ons wat een Sangoma is en hoe die wordt gekozen en opgeleid. Haar grootmoeder had al gezegd dat ze Sangoma zou worden. Ze had al snel een heldere blik voor zorgen van anderen en wilde graag anderen helpen. Ze is toen in de leer gegaan op 14 jarige leeftijd bij een andere Sangoma. Zijzelf was speciaal geroepen door de geest van het water. Zij kan met die geest communiceren als ze in speciale toestand(trance?) is.. Deze watergeest, een witte vrouw met een vissestaart hebben we begrepen, heeft haar bepaalde stoffen laten kopen . Deze hangen in de hut. Het zijn gekleurde lappen en ook een vlag met portret van een Afrikaanse held.Tijdens het gesprek kijkt de Sangoma enkele malen wat starend voor zich uit. Zij vertelt desgevraagd dat zij getrouwd is. Maar als je met een Sangoma trouwt betekent dat dat je ondergeschikt bent en dat je maar eenmaal per een of twee maanden met haar sex mag hebben. Ze lacht hartelijk als zed at zegt. Zelf denk ik dat enige hysterische trekjes haar niet vreemd zijn , zeker gezien het genoegen dat ze schept in het uitwijden over de sexuele kanten.
Na de uitvoerige uitleg vertelt onze gids dat wij ook een soort Sangoma’s zijn: psychiater en Physiotherapeut. De Sangoma veert dan op en vraagt mij of ik haar kan adviseren. Hoe kan ze mensen met Aids helpen? Heb ik een medicijn wat het kan genezen?? Ik vertel dat wij geen beter emedicijnen hebben dan in Afrika aanwezig zijn. Date en mentale verandering rond sexueel gedrag het belangrijkste is. Met name zal zij zich kunnen inzetten met haar invloed voor een sterker worden van de vrouwen ten aanzien van de mannen. Meer opkomen voor eigen rechten. Zij glimt van genoegen als ik dat zeg. Zij zegt dat zij al helpt als vrouwen komen klagen omdat hun mannen door andere vrouwen via een witchdokter zijn betoverd. Deze mannen vinden dan hun eigen vrouw lelijk en lopen weg. Zij kan de vrouwen dan betoveren zodat hun mannen hen weer aantrekkelijk vinden. Zij vindt het een prima idée dat zij de vrouwen meer moet steunen om zich niet door de mannen te laten overheersen.
Zij dankt ons zeer en wij haar. Ik geef haar als aandenken een katoenen beursje met Mexicaans- indiaanse tekens dat ik uit Mexico heb meegebracht. Het is door kinderen gemaakt.Ik leg het haar uit en zij is helemaal opgetogen. Ze herkent de tekens vanuit een droom die ze heeft gehad.

Wij brengen onze gids terug en gaan naar ons resort. Aldaar besluiten we de golfbaan op te gaan. Dat was geen sine cure!! 3000 meter over 9 holes en de meeste omhoog lopend. De grond was nog kletsnat . de clubs(gehuurd) zeer matig. En we besloten ze te dragen!!dom!! Ik begon met een par maar al snel sloeg de vermoeidheid toe!!De baan bleek daarbij ook nog geniepig qua aanleg!. Na zes holes hadden Marijke en Audrey het gezien! Ik ploeterde door tot negen holes en stortte toen ook ineen. Maar we hadden wel op de Amphitheatre Golf Club gespeeld!! Wie kan ons dat nazeggen??

De volgende dag hadden we afgesproken met de gids een wandeling te gaan maken naar de Gorge. Een wandeling van 5 uur langs de bergwand. Volgens de gids. Het werden er 7.
De wandeling was werkelijk de mooiste maar ook de zwaarste die marijke en ik hebben gemaakt. We lopen langzaam maar zeker omhoog langs de bergkant, door soms bosrijke stukken soms meer open stukken.



foto: uitzicht bij de wandeling,Drakensbergen

De uitzichten zijn adembenemend: over de onder ons gelegen rivier en naar de Bergen in de verte. We moeten een aantal malen door de rivier waden, soms over snel stromende stukken, van steen op steen springend. Ik dacht dat we met pensioen waren maar kennelijk zijn we nog in onze jonge jaren.
Uiteindelijk komen we bij de Gorge, een grote kloof waaruit de rivier te voorschijn komt na via een waterval van heel hoog naar beneden gestort te zijn. Overigens zijn overal watervallen die van grote hoogte neersproeien. De heenweg nam bijna 4 uur in beslag, de terugweg gaat vlotter omdat we afdalen.Je begrijpt dat we kapot waren toen we uiteindelijk aankwamen. Foto met de gids, haar thuis brengen en adres opschrijven.
Thuis uitpuffen en eten in een nabijgelegen internet café’ annex restaurant.



Foto: de pizza toren van binnen

Ze hadden daar een hoge toren gebouwd als pizza oven De pizza’ s waren werkelijk heerlijk! En we hebben onze familie weer even kunnen schrijven.
De reis terug de volgende dag, naar Pretoria liep wat uit. Ik dacht dat terug over dezelfde saaie snelweg niet leuk zou zijn en stipperlde een andere route uit, ook over een blauwe(snel)weg . Deze ging langs Ladysmith, Amersfoort naar Middelburg( komt bekend voor?). Helaas bleek dat ze aan deze weg aan het werken waren.



foto:dame die ons aanraadt andere weg te nemen

We moesten telkens een kwartier wachten omdat er maar een baan beschikbaar was. Ik zeg baan maar bedoel hobbelig zandpad. In Ladysmith wat CD’ s gekocht en ontbeten. In de CD winkel draaiden ze de laatste plaat van BZN. Wij vroegen naar de CD van Red Envie. Daar hadden ze nog niet van gehoord. Uiteraard hebben we ze op het hart gedrukt zeer scherp uit te kijken naar de release van red envie!!
Amersfoort was werkelijk heel heel treurig. Vies,stoffig de naam niet waardig.



Foto: black label is een bier merk!

We stopten nog bij een ex motel waar we koffie dronken in een sort manege zonder paarden maar met schattige albino herdertjes. Het meisje, een blanke, achter de bar had kennelijk jaren geen vreemdelingen gezien en praatte ons de oren van het hoofd. Ze vertelde dat exact op deze plek de grote veldslag van de boeren tegen de engelsen had plaatsgevonden. Een oud vrouwtje had plotseling op een zondag een schittering gezien en wat rookpluimen en ging de boeren die in de kerk zaten waarschuwen dat die vuile britten op gods rustdag kwamen vechten. Zo kwam het dat de boeren gewaarschuwd waren. Ze legden een hinderlaag. De Britten waren verder zo vriendelijk om helmen met zilveren ornamenten te dragen vlak op het voorhoofd. Dat schitterde ook prachtig en was een prima doelwit voor de boeren. Zij versloegen de britten dramatisch.



foto: het motel waar de slag plaats vond.

Na meer dan 12 uur voortploeteren hebben we uiteindelijk Pretoria bereikt waar Ricky ons oppikte.
We hebben gegeten en de nacht daar doorgebracht. De volgende dag heft Heide ons, samen met Audrey, naar het vliegveld gebracht, op naar Windhoek.Afscheid nemen van Audrey die echter 25 februari al weer terugkomt naar Pretorie met een groep leerlingen. Ze zal dan ook het huweliksfest van Kaj, Rick en Heide' s zoon bijwonen!
We zijn nu op de 18de januari aangeland.

Windhoek, Ricky, Audrey, John en marijke hadden gezegd dat mijn regenmaak kwaliteiten pas echt geloofd zouden worden als het daar bij aankomst ook zou gaan regenen. Het was al bewolkt toen we gingen landen. Zoals afgesproken stond een vriendelijke neger met een bord “ Group Brok” ons op te wachten. De autoverhuur maatschappij bleek dust e bestaan. Hij bracht ons volt naar Windhoek alwaar de 4x4 Nissan met tent op het dak al bijna klaar stond. Mijn penfriend Sunnet was er niet, dus stond een verkeerde auto klaar, een 4 persoons, die duurder was natuurlijk. Na wat bellen werd de twee persoons auto klaargemaakt. Een indrukwekkende wagen. Ons werd uitgelegd hoe de 4x4 werkte en dat je de wielen moest locken als je echt in deep sand terecht was gekomen, of liever nog ervoor natuurlijk.
Marijke, als linksrijdster, zoefde soepel met het gevaarte weg het spitsuur van Windhoek in. Veel spits was er echter niet. Windhoek is saai te noemen en zeker verdient he took het label lelijk. Twee grote straten naast elkaar waaraan alle banken supermarkets enz liggen. Jaap de Voogd is hier nooit langs geweest, waarschijnlijk een andere architect ook niet. Maar het was wel overzichtelijk.
Bij de autoverhuur hadden we de vriendin van Gudrun Kober gebeld die ons de sleutels van Gudruns huis zou geven. Wij mochten namelijk in haar huis logeren. Zelf zat ze op de trouwerij van haar jongere zus in Kaapstad. Maar alvorens naar gerhild te rijden eerst op zoek naar Tenna Express. Die zou ons als alles klopte nameljk de 25ste naar Maun rijden. Helaas blonk Tenna, en dan Crystel, niet uit door snel antwoorden op mails.
Tenna bleek gehuisvest in het huppeldepup Brock haus. Een kantoorgebouw met een shabby supermarket eronder. Het was even zoeken op de eerste verdieping. Maar daar stond een bord: Tenna express, voor een krakkemikkige en gesloten deur. Kloppen, maar eerst niets. Toen ik wegliep, droevig uiteraard, ging de deur open en stapten twee zeer vriendelijke en charmante meisjes de deur uit. Lars Brok? (I presume) vroegen ze vol verwachting. Ze hadden de hele dag op me gewacht. Ik mee het kale, verwaarloosde en verveloze kamertje in. Een wankel bureautje en verder een stoel. Aan de muur echter een papier van 50 bij 50 cm met daarop in grote vette letters:
“ "Lars and Marijke Brok
From Windhoek to Maun
25 january”
Veelbelovender kon het niet!! Ik moest 350 $us betalen voor de trip voor ons beiden. Mede passagiers hadden ze niet weten te vinden. Helaas alleen cash. Dus volgende morgen terugkomen om 8 uur.
Verheugd naar marijke die de auto bewaakte.En naar Gerhild. Zij woont ,even als Gudrun, in de wijk Klein Windhoek.
Ik ga nu weer even in de zon zitten(het weer in Zambia is heerlijk, nooit te warm, regelmatig(om de dag )een zware maar korte regenbui tegen het stof. Je denkt dat de sloten voor je huis en ook in het huis soms, nooit meer zullen verdwijnen maar na een uurtje is het weggezakt in de prachtige rode aarde!
Tot straks maar weer!
Het is nu 18 februari, dus ik ben precies een maand achter met de blog. Maar tijd is slechts een metafoor!!

18-1-08/ 20-2-08 reis door Namibia eerste helft.
Na de Tenna experience op naar Gerhild. Marijke crosst simple van Independence street naar de Sam Nujoma Avenue en omhoog klein Windhoek in. Even misrijden maar toch gevonden. Gerhild woont in een groot huis met diverse appartementen. Meters hoge hekken eromheen met electrisc hde draad erover. Diefstal is normaal hier. Gerhild vertelt later dat zaar buurvrouw van de week nog op straat voor haar huis was overvallen. Al erg Zuid Afrikaans hier dus. Gerhild is bibliothekaresse wat het grote aantal boeken binnen al verraadt. Ze is al vele jaren vriendin van Gudrun. Na een drankje (sap want Gerhild drinkt geen alcohol) rijdt ze voor on suit in de oudste volkwagen bus die ik ooit zich heb zien voortbewegen. Maar het gaat vooruit!
Gudrun woont op een groot erf (weer achter een hoog hek ) met twee huizen erop.Zij woont in het achterste huis.
Bij aankomst rennen drie honden blaffend op ons af. Ze bijten dus niet en snakken naar contact.
Haar huis is ruim en fraai met een leuke binnentuin met zwembadje. Vol Bougainvilles. (niet het bad).


foto gudrun

Wij hebben een bed in haar studeerkamer. Afscheid genomen van Gerhild en afgesproken met haar en Gudrun te gaan eten op de 25ste.
We pakken alles uit en kijken wat we moeten meenemen op onze reis door Namibie. De rest laten we bij Gudrun achter.
Daarna uit eten: volgens de lonely planet zijn er twee toprestaurants in Windhoek. Wij kiezen voor Luigi and the Fisch. Een Italiaan dus die vooral visgerechten serveert. Het is een gezellig restaurant, veel tafeltjes buiten onder parasols en een aantal binnen in een grote ruimte. Helaas is het buiten vol. Ik neem de oesters uit Swakopmund omdat die de beste ter wereld zouden zijn. Ze waren medium groot en heel stevig, iets te ,vond ik. Ook duidelijk anders van smaak dan onze heerlijke Marennes oesters. Maar toch een geode keus. Daarna een prima zeebaars. Marijke at grote garnalen die lekker waren maar toch niet wat je verwacht van Mozambicaanse jongens.


Tijdens het eten begon het … te regenen, regenen! Iedereen naar binnen. Lars was there.
Volgende dag vroeg op . Naar Tenna, Crystal wachtte al op me. Betalen inkopen doen voor de reis en op weg naar Sossusvlei.
Tot aan Rehoboth asfaltweg. Daar gestopt, twee Ray Ban zonnebrillen gekocht voor 4 euro elk, koffie gedronken in een zojuist geopend koffie barretje , muffintjes erbij. Rehoboth is zo groot omdat ere en meer en thermen in de nabijheid liggen.
Vandaar de grote weg af en de gravelwegen op. Richting Solitair. De naam zegt het al…De weg is uiteraard droog en stoffig. Achter je dwarrelt dan ook een grote wolk stof op. Tegenliggers zo eens per twee uur. Door rivierbeddingen, de 4x4 aan om vooruit te komen, over twee passen heen (2000m). kudu’s gezien langs de weg (slechts twee, dus dat voortdurend oversteken ervan valt mee), veel koe zonder doe op de weg, met ezels en geiten . En af en toe mensen.. de dorpjes die we passeren zijn zeer pittoresque, dat betekent hutjes, kralen met vee, kindertjes met geiten en veel veel stof. Toch is alles redelijk groen bij tijden. De rivieren wel droog.
In Solitair is een camping en een benzine station. We tanken en rijden door naar Sesriem, een camping bij de ingang van het sossusvlei park.
We moeten daar 60 euro!!! Betalen om ons tentje te mogen opzetten! Volgens de lonely planet was het 20 dollar!!het is voor de zoveelste keer duidelijk dat de lonely planet van Zuidelijk Afrika niet van vandaag is! Uitgave 2007 , mijn neus zal je bedoelen. Later zal blijken dat niet alleen de prijzen info nooit klopt maar ook andere info van oude datum is. Wij zullen het schrijven aan ze.
We krijgen een fraaie plek op de bijna lege camping met het zwembad op 20 meter, onder een grote acacia. Uitzicht op de Bergen achter ons, de duinen voor ons. Zeer romantisch. Het opzetten van de daktent kost ons slechts 10 minuten, zonder ruzie! Heerlijk zwemmen , een biertje erbij.

Camping Sesriem

En dan tijd om de wijn te ontkurken (koel! We hebben een ijskast in de auto die zelfs kan vriezen!) en de barbecue, ik bedoel de braai , te gaan verzorgen. T-bone steak, sla, olijven. Het leven is goed. De zon zakt langzaam achter de Bergen en kleurt de duinen rood. Fantastisch! Een jakhals met zijn vriendje kijkt over de rand van onze plek begerig naar de bones.
Later komt een guard van het park langs, een zwarte jonge man, die vertelt over zijn leven, de enorme kennis van de bushmen wat betreft de natuur, het park. Hij is op zoek naar twee verdwenen neushoorns die onlangs in het park zijn losgelaten. Een mannetje zou overigens een vrouwtje en een jong hebben gedood pas geleden. We horen het verhaal de 25ste uitgebreid van Gudrun die goed op de hoogte is omdat haar broer hoofd is van het park daar.De guard geniet van onze rode Zuid Afrikaanse wijn.
Niet te laat slapen, even de maan zien, nog. Morgen heel vroeg op om naar de Duinen te rijden en daar de zonsopgang te zien(uur!! Rijden).
Vijf uur uit de veren, tent afbreken en zoef.. Eerst nog 60 km asfaltweg. Halverwege is de eerste goed bereikbare duin. Oranje rood zand. De zon stijgt boven de Bergen. De duinen kleuren langzaam goud en dan diep rood. Wij lopen een beetje rond. Niemand te zien, wel twee nieuwe vogelsoorten.
Dan verder naar de vlei. Laatste 6 km gaat door rul zand enz. 4x4 aan, locks erop. Marijke rijdt. Tweemaal zitten we vast maar met veel heen en weer gerij kunnen we toch loskomen. Uiteindelijk bij de grote Duinen en een leeg meer aangeland. We wandelen rond en zien Oryxen, steenbokken, vlakbij. Verderop zien we mensen heel hoog over de top van een duin lopen. Dat is de tocht die ook wij gaan afleggen, als we het niet afleggen natuurlijk tegen deze heftige natuur. Het uitzicht wordt mooier en mooier naarmate we stijgen in het rulle zand. De kam waar we over lopen is tamelijk smal en hoogtevrees slaat even toe. We staan toch op zo'n 150 tot 200 meter denk ik. Het blijkt dat de duinen eindeloos doorgaan.Je kan net zover over de kammen dwalen als je wilt. Maar na een reuze duin hebben wij het wel even gehad.



Lars boven op de Duin, Sossusvlei

Wij dalen af naar het meer. Daar lopen we overheen, als jezus. In het meer zien we prachtige bee- eaters, de swallow tailed en de European, en andere vogeltjes. Wij gelukkig dus.
Terug bij de auto , picknick maken onder een oude boom. De dasmuizen om ons heen.
Het is pas 10 uur en al een dag achter de rug. Na het ontbijt terug naar de camping en door naar Walvisbaai: dat is het plan. Echter halverwege de camping begint de auto te stinken . Wij bekijken nogmaals de 4x4, controleren of we de locks er wel goed vanaf hebben gehaald. Niets mis mee. Langzaam doorgereden(wat anders in de middle of nowhere?). We halen juist de camping waar ook een garage is. De motor rrokt nu vervaarlijk. Het blijkt dat ede linker “deft?” van de 4x4 is gebroken. Dus de lock was blijven zitten of zoiets. In ieder geval paniek. Gelukkig bleek dat we gewoon op de 2 wheele drive konden rijden naar Walvisbaai. Gebeld met het verhuur bedrijf.Rijden maar,de wijde natuur in.
De reis naar Walvisbaai was zeer bijzonder: door woestijn en woestijn, heet, heet, lelijk ,lelijk maar wel uniek. We zagen voortdurend heuse fata morgana’ s. Dachten echt dat we door een meer gingen rijden. Maar als je in de buurt kwam, weg water. Tooen we vlakbij de zee waren dachten we de zee te zien, maar ook dat was een fata.Het vreemde is dat je op een foto ook de fata morgana ziet.


Een Fata Morgana

Walvisbaai bleek weinig inspirerend. In de planet stond dat je moest gaan kamperen op de Spawning Ground in het centrum. De manager daar, Wayne “ knows exactly how to create a great vibe, and tourists often check in for one night and check out days later”. Dat leek ons wel wat. Echter de Spawning Ground was al lang lang exit. Ze waren er nieuwe huizen aan het bouwen. Dus oude info opnieuw!.
We besloten maar door te rijden naar Swakopmund en daar de auto te laten maken. We hadden een adres en naam van een garage gekregen van de verhuurders.
In Swakopmund gelogeerd op het Alte brücke rest camp. Een zeer verzorgde camping waar je ook huisjes kon huren. Elke kampplaats met eigen badkamer en buitenkeuken met braai. Fraai maar saai. Toch gedaan . tentje weer opzetten en aan de wandel langs het strand. Helaas weer miezerregen. Swakopmund is wel een booming plaats aan het worden. Soort zandvoort. Veel appartementen (redelijk mooi) langs de kade, aantal goede restaurants, bars, het centrum inderdaad Duits aandoend. Goede winkels veel banken(voor geld).
We zijn gaan eten in restaurant Tug, wat in een boot zit gevestigd is. Heel fraai! We hadden een plaatsje aan het raam hoog recht boven de zee. Romantisch dus weer. Marijke at kreeften, ik oesters, die ditmaal wat beter smaakten dan in Windhoek, en een Botervis. Prima.




Marijke bij Tug
foto 6

Teruggewandeld naar ons tentje en vroeg naar bed. Hier in Afrika gooi je je ritme helemaal om! Op bij zonsopgang en naar bed om 9 of 10 uur!
Volgende morgen naar de Garage. Gevonden. De eigenaar een blanke man, was zeer aardig. Koffie gedronken met worstebroodje. De auto bleek niet te maken in een dag. Gebeld met verhuur: advies: doorrijden naar waar we heen wilden die dag en daar zou een nieuwe auto gebracht worden. Wij kozen voor Uis als wisselplaats, dat ligt vlak bij de Brandenberg, een schitterend gebergte. Afgesproken bij the White Lady B en B.
Bijna zou ik het vergeten: op weg van Swakopmund naar Uis passeerden we, de skeleton coast volgend over de zoutweg, het plaatsje Heintjesbaai.
Daar zou een golfbaan zijn!! Omdat we toch een dag extra hadden besloten we daar te spelen. Zoeken dus. Heintjesbaai is erg klein maar heeft een hoofdstraat en een daar dwars op staande straat die doen vermoeden dat de burgervader megalomaan is. Brede, vierbaans allee-en met bomen ertussen. Verder stelt het dorp niet veel voor. Stoffig en vies zoals de meeste Afrikaanse plaatsen.
We zagen op een hoek bijna buiten het dorp een vervallen witte muur met daarop: golfcourse.
We draaiden de, eveneens vervallen, poort binnen en kwamen op een zandvlakte, kennelijk een parkeerplaats? Auto neergezet en rondgewandeld: en ja daar stond een gebouwtje met golf erop. Geheel verlaten en wat shabby. Eromheen lopend zagen we tot onze verrassing beneden ons een green liggen , en nog meer greens en afslagen! Groen opbloeiend in een zee van zand. Dat bleek de golfbaan! Fairways van zand! Één grote bunker partij tot aan de kleine gras greens. Kennelijk was de grond niet echt rul maar stevig door het vele zout wat er in het zand zit. Vergelijkbaar met de wegen waarop je rijdt.
Het clubhuisje had een reusachtig scorebord wat grote wedstrijden deed vermoeden. Maar niemand aanwezig om ons in gelegenheid te stellen een balletje te slaan op deze bijzondere baan. Er hing een bord met daarop het bericht: to play golf go to the bar or to the bottle shop.
Wij hebben wat fraaie foto’s gemaakt en zijn op zoek gegaan naar de bar. Die bleek aan de overkant van de straat en dicht. Toen hebben we het opgegeven en zijn in een door Indiers gedreven koffieshopje in de zon een capuccino gaan drinken. Het shopje was gelegen in een lieflijk binnenplaatsje. Ze verkochten er geen weed, zoals de naam Coffeeshop deed vermoeden, maar wel veel bijbels en andere stichtelijke boeken.
Verder wat inkopen gedaan bij de spar en toen verder naar Uis.

de golf baan in Heintjesbaai

De weg van Swakopmund richting brandenberg gaat over een zoutweg. Dat rijdt heerlijk. Langs de skeleton coast. Lelijk, zand en nog eens zand. Geen detour waard. Na 100km deze weg gereden te hebben, zwaaien we af naar Uis.
Uis was eens een drukke plaats want er werd en wordt, tin gevonden. Na het instorten van de tin prijs is het dorp echter verlopen. Alleen wat hotelletjes omdat het vlakbij een mooi park ligt waarin de Brandenberg met san tekeningen van heel lang geleden. O.a. de White Lady tekening. Echter, de Lady is een man. erg modern dus.
Wij wachtten in de B en B en dronken een Windhoek Lager uit het vat. de eigenaar was een Zuid Afrikaan, blank, die gepensioneerd was , maar daarna dit hotel had gekocht. Hij vertelde de volgende maand voor de tweede keer met pensioen te gaan. Hij had het motel verkocht (met een camping erbij). Hij vertelde dat men weer tin aan het mijnen was en ook dat er andere grotere bedrijven gingen investeren in Uis.
Na lang wachten kwam de chauffeur met onze nieuwe auto om 7 uur aanrijden. Wij hadden al een tocht gemaakt richting Brandenberg en daar vlakbij een heel fraaie lodge met camping gespot. we besloten daar te gaan logeren. we tankten in uis en zwaaiden onze autobrenger uit. weOnze nieuwe auto was een stuk nieuwer en ook groter en benzine i.p.v. diesel. Met veel meer power. Voor de oude prijs. prima.Echt Hollands dus. De service van het verhuurbureau was werkelijk super evenals de prijs: 44$ per dag voor 4x4 auto met tent en toebehoren! We haalden nog juist de camping voor het donker. Daar in de lodge heerlijk buiten gegeten naast een kooi met kraai. Dan een prachtige plek op de weer bijna lege camping gezocht, echt buiten buiten tentje opzetten in het licht van de volle maan. en slapen tot zonsopgang.
opstaan en naar Twijfelfontein.

Brandenberg bij zonsondergang

Hier zijn we weer: het is nu 25-2-2008 en ik heb hele morgen aan de blog gezwoegd. Die is nu bij tot 30-1-2008!


ballon t

Goed , we zijn op weg naar twijfelfontein met onze nieuwe Nissan! Door schitterend gebied met Bergen, veel bomen, steenbokken; heerlijk geluncht onder een acacia, met olifanten shit nabij voor de couleur locale. En de hele tocht vanaf Uis tot Twijfelfontein geen bumperklevers of hinderlijke tegenliggers. Alleen een enkel dorpje waar de kinderen enthousiast zwaaiden toen ze ons zagen. Veel toeristen bezoeken Twijfelfontein kennelijk niet via deze route.
Een keer de 4x4 aan om door een rivier te waden. Verder paradijs. In twijfelfontein eerst de camping gezocht.: het Aba Huab Camp door ons uitverkozen ligt lieflijk aan de rivier. Helaas was deze droog. Maar de camping was mooi. Weinig tot geen gasten een keurig barretje ; en grote plaatsen onder schitterende bomen voor het uitzoeken. We kozen een plaatsje aan het water(zand) onder een grootse Mapony boom.


Marijke in de Mapony bij Abu Huab,Twijfelfontein

Tentje opzetten kon niet natuurlijk (zit op het dak van de auto).
Vervolgens op naar Twijfelfontein om de 6000 jaar oude rock art schilderingen(tekeningen) te bezichtigen. Deze liggen bij de bron die door Levin, een europese immigrant, twijfelfontein werd genoemd omdat hij maanden lang aan het delven was op zoek naar water en zijn vriend die regelmatig langs kwam bleef vragen of hij nu niet ging twijfelen aan zijn overtuiging dat er water in de grond moest zitten. De volharding werd beloond!! De bron bracht dagelijks een kubieke meter water boven.
Bij het uitstappen werden we blij verrast met twee nieuwe vogelsoorten die vrolijk zingend goed spotbaar op een struikje zaten!! Daarna werden we nog aangenamer verrast door het ontvangstcentrum . Dat was geheel opgebouwd uit gerecycleerde spullen en stenen voor een zeer lage kostprijs. Maar Jaap zou er trots op zijngeweest! Fraai en efficient! We hebben er foto’ s van!



San Tekeningen bij Twijfelfontein

Je moest met een gids de bergjes in. Onze gids was een te gezet en wat nors Bushman meisje (te zien aan de haardracht) wat niet meer zei dan hoogst nodig. De tocht was wel fraai veel geklim en prachtige tekeningen. Ditmaal zonder menselijke figuren. Dus anders dan in de Drakensbergen.
Na de twijfelfontein naar de Burnt Mountain: een zwarte hoop stenen die langzaam aan het afkalven is. Niet interessant voor de tourist, waarschijnlijk wel voor de geologen onder ons.
Laatste bezienswaardigheid: de Organ Pipes, een hele bergwand met basalt kolommen die er inderdaad uitzien als een aantal orgels! Onverwacht fraai.
Dit alles onder de hete zon!!


De Orgelpijpen waarnaar Marijke Lars laat dansen


We hadden nog een aantal uren te gaan alvorens het l’ heure du vin aanbrak dus tijd voor een verder uitstapje.
Zo’ n veertig kilometer verder over de gravel wegen zou een petrified Forest liggen!! Dat wil zeggen versteende boomstammen die niet van bomen ter plekke zijn maar van bomen die verderop zijn afgebroken en met een vloedgolf(!!!?) hierheen zijn gebracht.
We waagden de tocht: alweer door prachtig landachap met in de verte schitterende Bergen. Enkele tafelbergen waarmee vergeleken de tafelberg bij Cape Town maar een bijzet tafeltje is.
Eenmaal verkeerd gereden, maar omdat we de zon in de gaten hielden als ervaren reizigers, merkten we al snel dat we de verkeerde kant op gingen. De enige tegenliggers waren door ezels getrokken wagens met families erop; op weg naar of terugkomend van een marktje. Wij wilden stiekem een foto maken maar dat zagen ze meteen!! Dus stoppen die wagen en poseren! Gek op foto’s zijn ze in Afrika! Uiteraard een kleine vergoeding gegeven (vroegen ze ditmaal niet naar!).

De Ezelwagen op weg naar...


Op de grotere weg met asphalt (laatse stukje naar het woud) zagen we regelmatig langs de weg klungelig geschreven bordjes met Petrified wood/ forest. Omdat in de planet stond dat het werd aangegeven met Versteende Woud, passeerden we deze bedriegers snel!
Bij het echte park, overigens aangegeven met Petrified Forest, moesten we 3 euro de neus betalen en kregen we een wederom zwijgzame gids mee, die haar jengelend kind aan de bar afgaf alvorens met ons mee te stappen.
De bomen waren inderdaad versteend en erg groot. De langste wel 35 m lang. En er lagen er heel veel! De soort is Gymnospermae en onze coniferen stammen er van af. Het is erg vreemd met je hand een boom te betasten van meer dan 260.000.000 jaar oud!!! Heel indrukwekkend.


Een Versteende Boom van 35 m lang


Wij vroegen wat die andere bordjes met petrified wood betekenden: de gids vertelde dat hier overall petrified forest lag maar dat deze plaats de enige met zoveel bomen was. We hadden dus voor weinig andere petrified bomen kunnen bewonderen.De straf voor zoveel vooroordeel!
Terug door de hitte naar onze campplaats. Tentje opzetten en zie daar: het is half zes!!! Tijd voor een glaasje wijn, koel en droog!De atmosfeer was dermate vredig en de Mapony zo inspirerend , dat ik er een gedicht schreef.
Ik zal het schuin typen zodat de niet geïnteresseerde lezer (cultuurbarbaar) het eenvoudig kan overslaan.

Mapony


Stof waait straffe westen-
Wind door je bladeren
Mijn Mapony
Schaduw sprenkel je met
Zonnevoetjes dansen
Het ritme van de wind
Lommer , koelte strelen
Opgewaaide haren
Trekken loomte uit mijn
Lijf ,Mapony.
Honderd jaren leven,
Je wind gerichte kracht
Zoekend naar koel water
Ver in’t zand verloren
Wetend wachten; omhels
Mij Mapony,
Omvat mij, verkoel mij.
Je stammen strekken zich
Jaren lange jaren
Voorbij mijn stof




Nu hadden we onze ogen niet in onze zak gehad die dag en bij de Bergen bij Twijfelfontein een prachtige tegen de bergwand gebouwde en daarmee als het ware versmolten Lodge zien liggen.
We waren er even heen gewipt: de entrée was fabelachtig: als een soort Petra ervaring moest je tussen twee grote rotsen door lopen. Deze droegen ook nog rock art!
Het hotel had een schitterende eetzaal die uitkeek over de valley en raamloos was zodat de koele wind door de zaal blies.
Uiteraard besloten we daar te gaan eten.
Na ons glaasje dus op naar de Lodge. Het bleek dat er een grote groep Duitsers was die een zeer uitgebreid bufet ging verorberen. Wij konden voor een redelijke prijs mee bufetteren.
Kostelijke voorafjes, salads, visjes,allerlei (Kudu, Oryx ,Rund, Varken,Kip,Lam) gebraad. Kazen en vele soorten toetjes en vruchten. Een goede keus dus en Marijke was weer helemaal tevreden met haar kampeerervaring!!
Terug in ons tentje ‘s nachts tweemaal opgeschrikt door lawaai buiten; niet van gillende tieners of draaiende motoren, nee; de eerste keer hoorde ik iets bewegen vlak voor mijn neus. Omdat we hoog sliepen moest het dus een dier in de boom waaronder we stonden zijn. Een luipaard wellicht? Helaas (of gelukkig) niet. Het was een marterachtige, met grote dike staart. Het beest zat stijf van schrik toen ik de tent openritste. Later veel gedruis en gesnuif: wildebeesten? Zebra’ s?. helaas niet. Het was een grote kudde koeien die door de lege rivier kwam aansjokken en ging grazen naast onze auto.
Volgende morgen weer op bij het eerste krieken van de dag. 5 uur dus.
Tentje inklappen en richting Spitzkoppe..
Alweer door hetzelfde fraaie landschap en alweer geen verkeer. Alleen de stofwolk achter ons . We passeren enkele dorpjes met veel geiten en koeien. Ook zien we een enorme groep arenden rondcirkelen. Honderden. We dachten dat het gieren waren maar het waren arenden.
Eenmaal een grotere stad , Omaruru, gepasseerd. Daardoorheen gehobbeld langs de sloppenwijk.en door de rivier..
In de namiddag komen we aan bij de Spitzkoppe die we natuurlijk al uren lang in de verte zagen liggen. Het zijn namelijk een paar Bergen die uit het niets boven het land lijken uit te springen.

De Spitzkoppe in de verte

Van dichtbij zijn de koppen prachtig. Roodachtige steen en glad al seen biljartbal. Met grillige vormen. Eromheen ligt een steppeachtig half woestijnachtig landschap. Dat is tevens een wildpark, met zebra’s, kudu’s, springbokken, en wat ander klein wild. Ook luipaarden zeggen ze maar die zie je maar zelden.
Voor de ingang van het park staan twee vrouwen bij een souvenir tentje(erg primitief) Ze hebben twee kleine kleuters bij zich. Ze vragen of we iets willen kopen. Neen Dan vragen ze of we eten hebben. We zeggen dat we bij terugkomst morgen vroeg ons overtollige eten zullen komen afgeven. Ze zijn erg vriendelijk.

foto 15

Bij de ingang van het park zit een jonge man die ons enthousiast onthaalt en vertelt dat hij gids is. We zeggen dat we hem inhuren over een uurtje. Even verderop staat een bar/restaurantje en we besluiten daar te gaan eten om 7 uur, na de rondtocht.
Dan rijden we het park door op zoek naar een romantische plek om te kamperen. Er staat her en der een enkele tent, maar de campplaatsen liggen door het hele park verspreid, meestal op afstanden van ruim twee honderd meter van elkaar.
We vinden een werkelijk super fraaie plek, in een spelonk tussen hoge bergwanden, met enkele bomen en een terrasje onder een richel in de schaduw.
We eten een late lunch daar en verkennen het verdere terrein. Om de hoek zien we enkele prachtige vogeltjes: roze,groen, oranje. Het blijken love birds te zijn die in een spelonk huizen. Ook zien we enkele andere kleurrijke nieuwe vogels! Vreugde dus!
Terug naar onze gids. Hij rijdt mee in onze auto en we bezoeken enkele rotstekeningen, beklimmen een rots met een arcade, rijden door het wildpark en zien enig wild, (nog spannend nu omdat we nog niet in Botswana zijn geweest en dus nog niet te verwend met wild!). De gids weet veel te vertellen en is even spraakzaam als de vorige twee gidsen zwijgzaam waren.
Om zeven uur zijn we terug bij ons restaurantje. We drinken een biertje en eten rijst met heerlijke groenten saus en prima gebraden kippepootjes. We zijn uiteraard de enigen daar. De bediening kletst gezellig met ons.
Kwart voor acht naar onze campplaats: tentje uitklappen en een glaasje koele wijn drinken bij de zonsondergang. Deze kleurt onze rotsen rood, dan oranje dan goud en tenslotte zakt de zon achter de Bergen en komt de volle maan langzaam op en baadt onze rotsen in een echt zilveren licht. Romantischer kan niet! De dieren roepen in het park en s’ nachts lopen de koeien weer rond de tent. Waar die vandaan komen is een raadsel.

foto 16

Volgende morgen vroeg op, bij zonsopgang. Prachtig wederom!. We maken een wandeling en spotten vele vogels: de acacia pied barbet (bonthoutkapper) bijvoorbeeld . Dan ontbijtje. De dassieratten komen meeeten evenals talloze pale winged starlings (bleekvlerk spreeu) en andere vogels. Paradijselijk!!

foto 17

Om tien uur vertrekken we , terug naar Windhoek.
De tocht is wat saaier omdat we over de grote weg rijden en we asphalt maar niks vinden. En dan ook nog tegenliggers. Vreselijk. We passeren enkele lelijke grotere steden en draaien bij Okahandja naar het zuiden.
Het is ongelooflijk maar waar: vanaf daar tot aan Windhoek staat het land langs de weg bijna onder water. De begroeiiing is vreselijk groen en lush! Er blijkt dan ook een grote dam in de buurt te zijn (Dam is geen Dam maar een stuwmeer).
Om ongeveer vier uur komen we, zoals gepland! In Windhoek aan bij de autoverhuur. Alles is verder goed en ze brengen ons naar een winkelcentrum(op ons verzoek omdat we water willen kopen en wat eetbaars voor de lange reis morgen naar Maun). Gudrun zal ons daar na haar werk ophalen. Wij wachten in het zonnetje en later in een prettig café boven de parkeerplaats. Na de tweede wijn( de glazen zijn hier 200cc vol) worden we vrolijk en bellen Gudrun. Die was al geweest en had ons niet gevonden.
Eind goed al goed. Ze komt snel en het is uiteraard verschrikkelijk gezellig haar weer te zien.Laatste keer was in Oaxaca. We gaan naar haar huis, pakken onze spullen voor morgen in en zitten in de tuin. Gudrun neemt ons en Gerhild mee naar een Indiaas restaurant waar we heerlijk eten!
Aan tafel vertelt Gudrun over haar werk. Ze is hoofd van een instituut dat programma’s heeft voor de behandeling van posttraumatische stress bij kinderen en jongeren. Gudrun doet tot haar verdriet vooral fund raising en administratie nu. Ze wil graag meer met de groepen zelf doen. Ze vertelt ook dat veel kinderen behoorlijk problemen hebben met hechting. Dat komt omdat het bij vele Namibische families een gewoonte is om je kind op jonge leeftijd kadoo te doen aan een nicht of een tante die zich alleen voelt. Deze tante of vriendin zorgt dan een aantal jaren voor het kind maar meestal gaat het rond de twaalf jaar weer terug naar de moeder. Dat leidt tot de nodige problemen.
Ook vragen wij waarom in de townships de mensen huisjes bouwen van staal en blik en hout terwijl overal rondom de mooiste stenen voor het oprapen liggen.
Ze vertel dat het Dama volk met name vroeger zeer fraaie huizen bouwde van de stenen. Maar dat dit door de huidige generatie gezien wordt als ouderwets!
Nu is de kennis over hoe met dergelijke stenen ronde hutten te bouwen verloren gegaan. De regering probeert wel om dat weer te veranderen maar stuit op verzet van de mensen.
Cultuur is machtig dat zie je maar weer.
Gerhild vertelt over haar werk en de bibliotheek.
Om elf uur (laat vandaag!) naar bed.
Morgen komt de chauffeur om 8.30 uur.
Hij zou 7 uur komen maar de baas van Tenna vond dat te vroeg.
Half acht op, ontbijt in de fraaie tuin van Gudrun. Zij heeft een heerlijk ontbijt gemaakt. Terloops vertelt ze om een uur of acht dat de chauffeur er al om 7 uur was! Hij wacht tot half negen in de auto!! Zijn baas had de veranderde tijd niet doorgegeven.!!! Wij gaan toch anders met ons personeel en onze taxichauffeurs om dan in Afrika. Om half negen stappen we in. De chauffeur, Sydney, is geheel niet verbaasd over het wachten. Geduld is hier een zeer gewone zaak.
Uitzwaaien en dan op naar Botswana. De reis zal ongeveer 10 uur duren!
Veel bijzonderheden zijn er niet te vertellen over de tocht door de Kalahari.
Meest opvallend is dat het begint te regenen op het moment dat we de grens oversteken en dat het verder de hele dag regelmatig regent! De woestijn is groen en vol fleurige bomen. Droogte nemen we niet waar.Wel heel veel ezels, koeien en geiten op de weg die telkens tot bijna stoppen nopen.
Onze chauffeur is voorzichtig: hij heeft een jaar geleden een koe op zijn auto gehad en het er maar net levend van af weten te brengen. De stooflappen zaten om de bumper gerold zei hij.
Hij vertelt uitgebreid over zijn familie . Vooral ook hoe kostbaar het is om te trouwen. Je moet je schoonfamilie twee koeien of meer geven en dat is duur. Veel mannen kunnen daarom niet met hun lief trouwen. Dat belet de geliefden niet om kinderen te maken. Die krijgen dan echter niet de naam van de vader . eerst moet hij betalen!! Dan mag hij de kinderen pas echten. Tot dan worden ze beschouwd als kinderen van de oudste broer van de moeder.
Om half zeven rijden we Maun binnen. Een drukke stad die er echter even rommelig uitziet als andere Afrikaanse steden. Architecten schijnen weinig in trek in Afrika. Alleen banken hebben iets luxere bouwwerken. Veel water overal en veel groen. We proberen geld te halen maar de ATM blijkt stuk of leeg. Later lukt het elders wel maar niet met de mastercard. Die kennen ze niet in Botswana! Alleen VISA. Een uitdaging voor mastercard dus. Omdat Marijke bijna aan haar maximum voor de maand zit (opname mogelijkheid) zitten we dus lekker krap. Dat bespaart.
Audy Camp, waar we slapen, ziet er veel fraaier uit dan verwacht. Vrolijke bar met groot rieten dak en dito restaurant, redelijk groot zwembad, waar Marijke niet in gaat zwemmen!!, en overal keurige tenten. Wij slapen in een eenvoudig model (De vijf luxe tenten met eigen badkamer zouden vol zijn maar we zien er die avond niemand in slapen!). Wel erg netjes en met netten.

foto 18


We drinken een drankje met onze chauffeur die elders gaat slapen en zeggen hem gedag. Hij heft werkelijk heel goed en veilig gereden!! Geen pothole of ezel geraakt!
Daarna tent opzoeken , douchen fleurig aankleden en terug naar de bar. Daar raken we aan de praat met eenman die voor de regering werkt als onderzoeker van de toestand van de watervoorziening in Botswana. Hij gaat ook de grote lodges langs enz. We nemen de politieke agenda door. Hij zegt dat de regering probeert om een pijpleiding voor water aan te leggen vanuit het noorden naar de Hoofdstad Gabarone. Dat stuit echter op bezwaren vde mensen(overigens erg weinig) in het Noorden. Dus het stokt nog.
Het goed opvangen van het vele regenwater gebeurt tot onze verbazing geheel niet.
Dat zakt in de grond of/en verdampt weer snel.
Om acht uur eten . Redelijk lekker visje, marijke een minder geslaagde hamburger(eigen schuld). De wijn is hier prima, allemaal uit Zuid Afrika. Er is wel een Botswaanse wijn op de kaart te vinden maar de ober raadt drinken ervan ten sterkste af.
Dan lezen en slapen en om 8 uur pas weer op!
Om half tien moeten we op het vliegveld zijn om naar onze lodge te vliegen.
We zijn dan op de 26ste januari aangeland. We hebben de 23 ste de verjaardag van Babs niet vergeten! Gebeld, maar de voice mail! Later op de dag geen bereik meer gehad!! Gefeliciteerd Babs!!
Bereik is vanaf morgen ook weer 10 dagen niet mogelijk! Angstig thuisfront moet dus maar duimen.
De taxichauffeur is wat greedy maar het bedrag staat vast. Hij dwingt ons bijna om zijn telefoonnummer te noteren voor als we terug komen in Maun. We doen het maar om hem blij te maken.
Het vliegveldje is klein maar fijn. Ons eveneens erg kleine en fijne tuigje staat om tien uur klaar. Er kunnen vier mensen in. De vliegenier is blank en komt uit Nieuw Zeeland. Klust dit erbij in zijn vakantie. Hij ziet er wel competent uit. Achterin stappen (worden gepropt) twee charmante dames, een wat oudere, 35 denk ik, en een jongere.
De oudere blijkt onze gastvrouw te zijn, de manager van de Mapula lodge!!De ander een serveerster.
We vliegen laag boven de wildernis vanwege de… regenbuien en stormpjes die ons wel wat heen en weer schudden maar niet deren. We zien kuddes gnoes, zebra’s, olifanten, giraffen onder ons voorbij trekken. En heel veel moeras en heel veel water. Het heeft tien jaar niet zoveel geregend als dit jaar. Lars was there.
Vele wegen staan blank.
Maar wegen zijn er toch niet bij onze lodge, alleen paden door de wildernis!
Na 40 minuten landen we op een grindgestrooid weilandje.
Na kort wachten komt uit de bush een grote landrover aangereden met een vrolijke jonge man ,Dicks, achter het stuur. Hij rijdt ons vieren naar de lodge.
Dit tochtje duurt een half uur denk ik en we zien meer dieren dan al de tijd hiervoor. Het wemelt van de impala’ s natuurlijk maar ook van de zebra’s en wildebeesten. Verder giraffes,heel , heel veel zeer nieuwe vogels! Zoals de lilac breasted roller, the carmine bee eater, de European bee eater, en vele andere birds. We rijden echt door de bush en zullen dat de komende drie dagen 8 uur per dag gaan doen zo blijkt.
Bij aankomst bij de werkelijk zeer romantische en fraaie lodge staat het voltallige personeel(16 man!!) te zingen en dansen ter verwelkoming. Een wel heel mooi onthaal.Veel kussen natuurlijk(de manager).

foto 19


Meteen wordt op het schitterende terras met uitzicht over een groot meer waarin de Hippo’s tevreden knorren, een champagnecocktailtje geserveerd.
We zijn al helemaal thuis.
Dat is ook de bedoeling zegt onze manager. Onder de rieten overkapping staan prachtige houten banken van Mapony hout en andere fraaie soorten boom. De fruitetende vleermuizen hangen gezellig aan het hoge rieten plafond.Een eettafel staat al gedekt met fraai zilver en kristal voor de lichte(?) lunch die zodadelijk na het opfrissen wordt geserveerd. Het is zoals al onze vrienden die dit gedaan hebben het zeggen: paradijs: luxueus en toch landelijk en wild.
De bediening en de gidsen Mat en Dicks, zijn allemaal en vreselijk vriendelijk en beleefd zonder enige vorm van onderdanigheid.
We worden naar de kamer gebracht, ik bedoel ons eigen klein chalet dat aan het eind van de weg langs het meer ligt. Het is helemaal in de breedte gebouwd zodat de slaapkamer naast de zitkamer en die naast de badkamer ligt. Dit zorgt voor een adembenemend uitzicht vanuit elke meter.De douche is buiten onder een afdak/boom en je kijkt zo over het meer en ziet de vogels zitten en de nijlpaarden. Er is ook een ijzeren badkuip binnen en een toilet, ook met uitzicht over het meer.
Het bed is breed met een groot baldakijn met muskieten net.
Ramen zijn er niet, alles is open aan de voorkant maar afgedekt met gaas tegen de muskieten. Je kunt rolluiken laten zakken als het uitzicht je teveel wordt.

foto 20


Bij de lunch ontmoeten we de enige andere gast die er is(twee van de drie dagen). Het is een Amerikaan uit Michigan. Zakenman op reis voor zijn zaak. De zaak blijkt accenture te zijn waar hij partner is. Dus de hoogste of een van de hoogste bazen van Christopher die in Praag voor accenture werkt. We vertellen dat Chris daar werkt en hij haalt zijn laptop en tovert chris te voorschijn (zijn e mail enz). De laatste dag sturen we chris een mail die zijn baas in pretoria zal verzenden als hij weer bereik heeft. Zelf stuurt hij Chris ook een mail. In juni komt hij naar Praag zegt hij en zal zeker Chris gaan aanspreken. De wereld is klein.
Bij elke maaltijd komt de serveerster vertellen wat er gemaakt is . Zij doet dit op plechtige wijze. Stelt er soms interessante vragen bij of geeft een raadseltje op. Schattig!
Om vier uur onze eerste game drive. Wij drie gasten en een gids en een hulpgids in de grote landcruiser. Poncho’s met wol gevoerd liggen in de auto klaar. Die zijn regelmatig nodig want het giet soms hevig. Maar dat hindert zo niets.
Onze gast is vooral uit op groter wild, hoewel hij dat zoals later blijkt al in vele parken heeft gespot.
Wij vertellen hem dat wij vogelspotters zijn. Dat vindt hij eerst vreemd maar na de eerste prachtige vogels wordt ook hij enthousiast. Temeer omdat de gids alles van vogels weet en ook een verwoed spotter is. Dat helpt ons zeer bij het determineren van de birds die in grote getale voorbij komen vliegen. We zien deze dagen wel veertig nieuwe vogels als het niet meer is. We hebben ze allemaal aangekruist in ons vogelboek. Een feest dus! Ook veel veel groot wild.


foto 21

Maar het fraaiste is niet het zien van de beesten maar de atmosfeer van de bush waar je midden doorheen crosst. Om zes uur een stop . De witte wijn komt uit de koeler en de glazen worden gevuld.
Zo toeren we elke dag weer door een ander stuk en telkens spannend.
Een dag lopen we een stuk door de bush. Met een gids met geweer op scherp. We zien alleen wat impala’s en enkele giraffes van dichtbij. Maar het is toch heel wat intenser dan in de landcruiser.
De tweede dag varen we met een makoro (uitgeholde boom) over het meer. We komen redelijk (erg) dicht bij de nijlpaarden die op zich gevaarlijk zijn. We varen door riet en zien hele kleine gekleurde kikkertjes die s’ avonds een twinkelend geluid maken alsof er belletjes rinkelen. We stappen uit op een eilandje en drinken thee.en zien de visarend boven ons neerstrijken. Natuur natuur! Wat een schoonheid en rust!
De avond dat onze mede gast vertrekt is er een zang en dansshow door het personeel, tevens al voor ons vertrek twee dagen erna. Feestelijk en ontspannen!
Het eten is telkens heerlijk. Kost van het land en alles ter plekke bereid. Ook het brood en de toetjes.
De dag dat we terug gaan zien we vlak bij de lodge een grote leeuwin sluipen, een 30 meter voor ons; de gids rijdt voorzichtig achter haar aan. Ze sluipt door , duidelijk een prooi binnen bereik. Even later zien we een wrattenzwijn achter de struiken lopen, een kanjer. De leeuwin sluipt dichterbij en zit enkele minuten lijkt het wel als een veer gespannen. Dan schiet ze vooruit en stort zich op de wharthog. Omdat het gras daar lang is zien we niet wat er gebeurt al zitten we op nog geen tien meter van de leeuw af. Maar ze komt grommend terug zonder prooi. Zij heeft het beest gemist. Wij waren vreselijk bang dat ze zich nu tevreden zou gaan stellen met een hollandse pot, maar de gids bleef kalm en zei: die doet nu enige tijd niets meer. Deze sprong kostte veel energie. Ze gaat nu rusten. De leeuw keek ons inderdaad minachtend aan en ging liggen. Volgens de gids miste ze waarschijnlijk met opzet omdat ze het everzwijn te groot vond en er niet echt goed vanachteren op kon springen. Een everzwijn kan namelijk een leeuw met zijn slachttanden openrijten en doden als de leeuw teveel van voren aanvalt.
Wij verder op weg naar het vliegtuigje.
Een andere vliegenier, zelfde regen en storm. Laag over de bush, nog meer water!!
Weer veilig geland in de stromende regen. Moesten zelfs binnen op taxi wachten omdat we van het kleine stukje naar de auto zeiknat zouden zijn geworden.
Terug naar Audi Camp. Ditmaal in een luxe tent.
Zelfde bar en witte wijn.
We wilden met een kaartje betalen. Maar de mastercard deed het ook hier niet. Hoewel ze bezwoeren dat ze mastercard accepteerden. Ik gebeld naar Nederland Daar bleek dat de afschrijving niet doorkwam vanuit Botswana.
Gelukkig had marijke nog een Barclay card bij zich met VISA. Maar ze was haar pincode vergeten. Handmatig lukte de overschrijving toen wel en konden we de volgende dag aan onze safaritocht naar Kasane beginnen!
Eten en slapen. Zes uur op. Ontbijt en daar staat onze landrover met aanhangwagen klaar. Een oud model maar zeer betrouwbaar zoals we zullen merken de komende vijf dagen.
We zijn nu op 30 januari aangeland.
Onze zevende vakantie gaat beginnen. Daarna nog twee en we mogen weer naar huis. Waar ligt dat?

We maken kennis met Relax, onze driver en gids en met Benjamin onze kok.
ZIj zullen ons de komende vijf dagen door het Moremi park omhoog , dan door de Savuti en het Chobe park naar Kasane loodsen. Er zijn twee kleine tenten ingeladen en een grote. De kleine als slaaptentjes de grote om in te eten en koken als het regent. Verder is er veel voedsel aan boord.maar geen wijn. Wij besluiten het deze vijf dagen zonder drank te gaan doen.
Vanuit Maun rijden we 25 km over de asphalt. Dan de zand "weg" op. na dertig km komen we bij de ingang van Moremi park. We stoppen even om te plassen. Er is daar een kleine kamp plaats. Op de camping zien we verse leeuwen sporen. Een leuk begin.
Dan begint het ploeteren door het park, over een zandweggetje dat op veel plaatsen diep onder water staat. Het kost moeite om de landrover in zijn 4x4 er doorheen te slepen. Vaak moeten we door het bush gaan omdat de weg zelf te diep is uitgesleten. Soms gaan we door dermate diepe plassen dat de auto tot halverwege de deur onder water rijdt. We zien olifanten en giraffes en veel impala’s.
Uiteindelijk komen we bij een groot meer aan. Daar is de camping. De camping?? Niets wijst op een camping. Wel hangt er een oud bordje dat kamperen daar is toegestaan. Maar het is echt midden in de bush. We staan zo’ n dertig meter van het water af. Daarin wemelt het van de nijlpaarden. We tellen er vlotjes meer dan twintig. Ze maken veel kabaal en stoeien met elkaar.

foto 22


We zetten eerst de grote tent op en dan de twee kleintjes. Wij staan onder een boom links van de grote tent, de gidsen rechts ervan.
Onderweg hadden de gidsen hout verzameld, met onze hulp, en een deel ervan werd gehakt om een mooi vuur te maken. Daar werd door Benjamin een rooster op voetjes over gezet en klaar is ons fornuis. Benjamin gaat dan even weg met een tentdoek, wat ijzerwerk en een schop. Het blijkt dat hij verderop in het bos een pit latrine heeft geschept met daarop een stellage met een heuse wc bril en eroverheen een tentje. Ons toilet dus. Wel waarschuwt hij dat we snachts beter niet kunnen gaan in verband met de nijlpaarden en leeuwen.
Het eten wordt bereid en is prima prima. De nijlpaarden komen langzaam uit het water en als het donker is horen we ze heel dichtbij (paar meter!) grazen. Ze wandelen ook aan de andere kant van de boom waaronder wij slapen langs naar grasland verderop in het bos. We moeten vooral niet snachts eruit gaan en tussen hen en het water terecht komen, want dan worden ze angstig en link, vallen aan betekent dat.
We slapen wat onrustig. In de verte brullen de leeuwen en janken de hyena’ s.
Volgende dag vinden we sporen even buiten ons kampementje, van leeuwen en hyena’ s. het wild komt wel erg dichtbij!
De volgende dag gaan we vroeg op pad omdat we naar de noord poort willen gaan om te vragen of we door kunnen vandaar naar Savuti en Chobe. Het heeft weer vreselijk geregend in de nacht.
De weg naar de poort is werkelijk heel moeilijk te berijden maar Relax doet zijn naam eer aan en we halen de poort. Vlak ervoor ligt een houten brug(een stel stammen) die we over moeten. Voor ons staat de landrover van de parkwachters op de brug en kan niet verder. We lopen er heen en ze zeggen dat de brug gebroken is. Water erover heen en enkele krokodilletjes daarbij. Ze proberen vooruit te gaan maar moeten toch terugrijden, wat geen makkie is. Conclusie: brug kapot en geen doorgang naar het Noorden. Nu vertellen ze dat de wegen verderop toch afgesloten zijn in verband met overstromingen. Een groep toeristen heeft al zes(!) dagen vast gestaan in de modder alvorens iemand ze vond.

foto 23


Dat is pech. Een groep engelsen en australiers die op luxe safari waren en in een lodge aan de andere kant van de brug hebben geboekt kunnen ook niet verder. Zij moeten over de brug heen waden en worden aan de andere kant met een vliegtuigje opgehaald om ze naar de lodge te brengen. Wij drinken tea met ze en maken grappen.Ik vertel een dochter van de Australier die psychologe is dat Andolfi in Australie zit. Ze zal het navragen en proberen hem te zien.
Dan de weg weer helemaal terug. Veel olifanten, giraffen impala’’ s tot het je neus uit komt.Nee, prachtig uiteraard! en spannend.
Deze tegenslag betekent dat we morgen weer retour Maun moeten en vandaar moeten omrijden, 700km, over Gweta en Nata naar Kasane, over de asphalt weg.
Met onderweg een nacht kamperen in het park Naix Pan, besluiten we.
Die avond komt Bob, de manager van Audi ons bezoeken. We hadden gebeld met de satellite tel. maar geen contact gekregen en hij had ons wel gehoord en kwam kijken wat er mis was. Onderweg had hij zelf met zijn landcruiser tweemaal vast gezeten. Na drie uur sleutelen had hij de auto weer aan de gang gekregen en uit de poel weten te rijden. Dit tweemaal! Hij was blij er te zijn. Hij had angst dat hij de nacht in de bush had moeten doorbrengen. De auto was aan alle kanten open en hij zag zich al opgegeten.. De bush is niet voor sissies, dat is duidelijk.

foto 24

Hij eet gezellig mee en blijft bij ons slapen. Hij laat de sterren hemel zien en toont ons twee galaxies die wij nooit zien bij ons in europa. Prachtig; en het Zuiderkruis natuurlijk. S’ nachts weer heel veel nijlpaard- gegraas; vlakbij de tenten dit keer.
Volgende dag vertrekt Bob al om half vijf. Wij om half zeven na ontbijt en afbreken van al de tenten. Ik heb last van mijn rug door het zitten in de auto op slechte stoelen en kan niet hard helpen.
De terugtocht is weer erg zwaar. Maar we redden het en na een halfuurtje rust in Audi kamp, vertrekken we richting Gweta en de Naix Pan.
Redelijk wat potholes en veel koeien, ezels en geiten, beletten te hard rijden.
We komen om 4 uur bij de inrit van het park aan. In de planet staat: de dertig km(!!!))) naar het kantoor van het park en de camp plaatsen is een ware ramp en zelfs niet met een 4x4 berijdbaar…
Ze hebben niets teveel gezegd. De parkleiding moet wel erg tegen toeristen zijn. In het begin nog alleen rul zand, een Oryxje langs de weg, wat volstruisen, een korhaantje, een stel waterbokjes. Maar dan begint het: enorme kuilen gemaakt door grote trucs die zoals we later zien, bouwmaterialen en machines komen afleveren. Deze kuilen zijn weer lekker volgeregend zodat je de diepte niet kan zien. Het is aan Relax stuurmanskunst te danken dat we niet vastlopen. Maar de 30km nemen een uur en twintig minuten in beslag.
Uiteindelijk de slagboom. We rijden dan door naar een heuse kampeerplaats in de wildernis. Met een pit latrine en een douche die niet werkt. Rond de douche en de waterkraan staan hoge puntige stenen opgesteld, gemetseld in de grond. Om de olifanten te beletten dicht bij te komen. Zij slaan de kranen namelijk stuk op zoek naar water.

foto25

Er staat nog een kampeerder: eenmman uit Gabarone (blank) die als beroep fotograferen van wild heeft. Voorheen was hij leraar en hij heeft in Azie gewoond en gaat binnenkort naar Vietnam. Hij kwam s’ avonds buurten vandaar al die info.
Hij slaapt in tent op dak. Wel nodig hier zegt hij, met al die leeuwen…
Wij kijken angstig naar ons kleine tentje dat daar onder een boom staat, vlak voor wat bossages.
We zetten de grote tent niet op omdat het mooi weer is. Benjamin maakt vuur en eten en wij gaan met Relax een uurtje rondtoeren door het park. De omgeving is hier heel anders dan in Moremi: grote steppe vlaktes met af en toe wat bosjes. We zien kudde Oryxen, wat wilde beesten en wat vogels en een zebra. Niet groots, maar het uitzicht des te meer. Van leeuwen geen spoor.
Thuis heerlijk gegeten, nu met een glaaje wijn (hadden we toch maar even in maun gekocht, met een biertje voor Benjamin. Relax is erg gelovig en drinkt geen alcohol.gelukkige eigenschap voor een chauffeur!).
Dan vermoeid naar bed. We nemen mijn olifantenmes mee de tent in voor het geval dat...
Snel vallen we in slaap. Dan om een uur of een schrikken we wakker van het gebrul van een of twee leeuwen.
Sakkerloot wat klinkt dat hard en dreigend! En het gebrul komt almaar dichterbij. Werkelijk weerzinwekkend. Ik grijp mijn mes en houdt het dreigend omhoog. Marijke is ook heeel bang. We weten nu wat angstzweet betekent want bij beiden breekt het zweet ons werkelijk uit. Het springt bijna de porieen uit! We durven niet te bewegen ;ook waren we zo stom geweest om alle luikjes open te doen zodat we te kijk lagen door het muggengaas heen. Wat is warmte vergeleken bij opgegeten worden? Het gebrul is nu vlakbij, op zijn minst op de (kleine) kampeerplaats! Of erger. Het gaat zo een uur door , dan verwijdert het gebrul zich langzaam en houdt zelfs op. maar dat betekent niet dat er geen leeuw op de loer ligt. Zo doen ze dat: beestjes bang maken en als ze weg rennen, hup er boven op springen en happen maar.
Marijke moet plassen maar daar is geen denken aan, in ieder geval niet BUITEN de tent. Langzaam dommelen we weer in; dan om een uur of vier begint het weer opnieuw: eerst wat verder weg dan steeds maar dichterbij, dat vreselijke oeahch, gebrul dus. En weer tot op de plek waar we slapen. We kunnen zelf niet naar buiten kijken, te donker, geen maan ditmaal. Om vijf uur wordt het weer wat stiller. We moeten om half zes op. De zon komt op . Rillend van schrik stappen we uit de tent als Relax en Benjamin al op zijn. We vragen of zij bang waren. Benjamin had doorgeslapen, maar Relax was wel wat bezorgd geweest. Maar, zei hij, als leeuwen brullen zijn ze niet op jacht maar roepen ze elkaar. Als ze stil worden is het pas echt hommeles. Bij onderzoek bleek dat de leeuwensporen rondom ons tentje liepen, vers van de pers. Zeker één leeuw had dus hele nacht op een meter van ons af rondgeslopen zonder dat we hem gezien of gehoord, hadden, behalve het gebrul dan!!
Onze buurman had de leeuwen wel gezien zei hij. Hij had gekeken vanaf zijn daktent. Twee monsters hadden over ons kampementje gelopen die nacht.
Voor het ontbijt snel in de auto om op zoek te gaan naar onze kwelgeesten. Overal gereden, geen leeuw te bekennen. Rotbeesten!!
Ontbijten en afbreken en door naar Kasane vandaag. Daar gaan we kamperen in het Chobe park wat een van de mooiste parken (wildernissen) van Botswana is en van Afrika.
Morgen hierover meer.
Het is nu 2 februari. 2008, al zijn wij tien jaar ouder geworden vannacht! Haha.

De terugweg naar de grote weg was nog lastiger dan heen. Halverwege stond een grote vrachtwagen vast in een poel; zijn linkervooras was duidelijk afgebroken. Vijf zwarte werknemers wachtten vrolijk en gelaten het verdere verloop der dingen af. Het duurt meestal lang voor een sleepwagen of iets dergelijks deze plaats des onheils kan bereiken, als die zelf al niet vastloopt. Dus werken zat er voor deze mannen vandaag niet meer in.
Met moeite konden wij door de bush een omweggetje forceren daarbij enkele kleine boompjes omver rijdend. Wat later kwamen we een tweede vrachtwagen met werkers tegen, die konden er dus ook niet langs een eindje verder. Je begrijpt dat dit soort infrastructuur niet bevorderlijk is voor de arbeids efficiency. Toch komt niemand op het idée om even de grootste kuilen dicht te schuiven met de schuiver die een eindje verderop gewoon staat te niksen. Nooit zal ik de Afrikaanse manier van denken begrijpen.
Wij bereikten veilig de weg en stoomden richting Nata, dwars door wat de Kalahari woestijn heet. Maar alweer regen en onderweg een heel lang stuk waar de hele weg onder water stond. Het was niet goed te zien waar het meer wat er lag ophield en de weg begon. Er waren wat pilonnen neergezet om de vaarroute van de autos aan te geven. Ook daar kwamen we doorheen en de verdere weg was recht en droog. Wel veel potholes en nog meer vee op de weg wat doorrijden belemmerde, maar dat is gewoon in Afrika.Het bespaart enorm op de uitgaven voor Flitsers.

foto 26


Uiteindelijk na drie uur rijden Nata bereikt. Dat is een wat grotere stad op de krusing van twee grote wegen: naar Maun in het westen, naar Kasane in het Noorden en naar Francistown en uiteindelijk Gabarone in het oosten en dan Zuiden.

foto 27


We stoppen daar om te lunchen langs de kant van de weg. Nata blijkt een wat miezerig dorp met een paar mooiere huizen waarvoor echter allerlei rommel is neergegooid. Dat blijft een van de opmerkelijkste zaken in Afrika: De bevolking schijnt volledig blind voor de rommel die overal wordt neergegooid. Niemand zal ooit iets in een vuilnisbak gooien, als die er al is. Het maakt de steden en dorpen tot een vieze puinhoop. Al enkele kilometers van te voren zie je dat er een dorpje aankomt omdat dan al overal plastic veeel bierflesjes,oud papier, autobanden,verroest ijzer,draad,en wat je zoal meer kan wegwerpen, langs de kanten van de weg ligt. In de dorpen is het nog veel erger. Er is geen huisje wat niet rondom in het vuil ligt. Een vuilnis ophaal dienst zal ook wel niet bestaan. Ik heb het in ieder geval nooit gezien.(Later vertelt de manager van het kinderhuis dat er in Lusaka wel een vuilophaaldienst bestaat, maar buiten de stad niet!!)
Goed, van Nata door naar Kasane. De weg wordt nu meer en meer verpotholed. De auto slingert dan ook van rechts naar links over en naast de weg om de grote gaten te vermijden. Hele stukken rijdt men naast de weg omdat het zand daar veel vlakker is dan het asphalt. En toch is Botswana een van de rijkere landen van Afrika. Het wemelt er van diamanten, van de toeristen en niet van de inwoners (slechts 1, 6 millioen mensen in een land 14x zo groot als Nederland). Met een wat orderlijke verdeling zou iedereen hier welgesteld kunnen zijn. En dan zegt men dat hier nog een van de meest democratische en goede regeringen aan de macht is. Sorry soms moet ik even klagen. Het is ook zo moeilijk te begrijpen voor een nuchter denkende Hollander. Natuurlijk weet ik als geen ander dat je een cultuur niet zomaar kan veranderen, en dat de motivatie ertoe echt uit de mensen zelf moet komen. Die motivatie is er in ieder geval helemaal niet Wel zegt bijna iedereen die je tegenkomt dat het anders moet, dat het in Europa beter geregeld is, maar in daden neemt niemand echt initiatief om wezenlijk iets aan de ongelijkheid tussen arm en rijk te doen.

Halverwege Kasane rijden we langs een heftig ongeluk. Twee vrachtwagens zijn hard op elkaar gebotst en een ligt met platte voorkant langs de weg. Er zitten zo’ n vijftien mannen bij. Ze zitten daar al twee(!!) dagen te wachten op verdere hulp. Ze vragen of we water hebben om te drinken en wij geven ze vijf liter, meer willen ze niet ; dat vragen ze wel aan de volgende autos.
Alweer een voorbeeld van een aantal mensen die niet naar hun werk kunnen. Het ongeluk vond plaats omdat een vrachtwagen een kapotte band opliep in een reuzen pothole.
Een aantal kilometers verder stopte onze chauffeur en ging met Benjamin hout sprokkelen. Er lag aan de kant van de weg een grote hoop mooi brandhout. Voor ons avondmaal!
We rijden langs een zeer vruchtbare streek met heel veel landbouw, groot opgezet dit keer. Het schijnt dat veel van Botswana’s voedsel hier wordt verbouwd. De laatste kilometers voor Kasane rijden we door Chobe park; om de kilometer zie je kuddes olifanten langs de weg lopen. We zijn hier echt in de wildernis.
Kasane is een middelgroot stadje, bedrijvig vanwege de vele lodges en toeristen. Het centrum is niet groot maar minder rommelig dan de meeste steden. Wij slaan de weg in naar de ingang van het Park. Dat ligt een aantal kilometers ten westen van Kasane. Eenmaal het park binnen botsen we bijna meteen tegen een olifant op, en even later wandelt een nijlpaard over ons pad, dan weer zebra’ s, giraffen, en veel veel meer olifanten die dreigend op het pad blijven staan. Onze gids Relax blijft kalm en stuurt ze met krachtige hand de weg af en manoevreert de auto vlak achter ze langs. Dat had Ricky ons altijd verboden maar Relax is tussen de dieren opgegroeid in de bush. Het park is weergaloos mooi, wel iets geciviliseerder, met nette paden maar toch erg wildernis! Het is het mooiste park met verreweg de meeste dieren dat we gezien hebben. We rijden een drie kwartieer door de bush op zoek naar onze kampeerplaats.Uiteindelijk vinden we die. Plaats 3. Elke plaats ligt enkele honderden meters van de andere af, Het zijn gewoon grote wat kaal gemaakte zandplaatsen onder de meest prachtige bomen. Eromheen is de bush, vol dieren. Geen voorzieningen ontsieren de plek. Onze plaats is ongeveer 20 bij 20 meter en er staan vijf of meer hoge acacia’s die als een parasol boven ons hangen.
We zetten de kleine tentjes op en de tafels, en Benjamin maakt weer vuur en eten. De zonsondergang komt eraan. We drinken een glaasje en voelen ons relaxed! Maar dan een stevig gekraak: twee grote olifanten komen bomen etend aangestapt.Een heel grote vindt onze aanwezigheid minder aangenaam. Hij komt dichterbij gestapt en trompettert wat, klapperend met de oren, niet om zich te koelen dit maal maar om zijn ongenoegen te laten blijken. Relax zegt rustig te blijven zitten. Toe maar met een bozige fant op 10 meter, haha.

foto 28

Uiteindelijk besluit mijnheer, na wat nijdig schrapen met de voorpoot over het zand(een kuil makend daarmee) om verder te stappen. Pfff alweer een close encounter die goed is afgelopen. Relax vertelt bemoedigend dat hij even bang was dat de fant zou gaan aanvallen. Wat dan vragen wij belangstellend? Dan was het afgelopen gewest met ons, zegt hij, rustig aan zijn colaatje lurkend. Gewoon plat gestampt.
We gaan heerlijk eten en dan op tijd naar bed. S’ nachts horen we wel wat gebrul, maar ver weg evenals het gejank van de hyena’s, iets dichterbij. Maar dat is alleen maar rustgevend dit maal.
Om half zes op, bij opstaan zien we op de tak boven ons hoofd een sunbird zitten, ik determineer een vrouwtje! Later komt het mannetje er ook gezellig bij zitten en vliegt zelfs de auto in!
Wij gaan op drive met Relax en Benjamin breekt tentjes af en maakt ontbijt. We rijden een paar uur door het park; langs de Chobe rivier en hogerop in de Bergen. Na vijf minuten rijden we bijna tegen een grote buffel aan. De eerste die we zien. Wat een gemene blik in de ogen en wat groot is dat beest! Hij blijft rustig staan herkauwen en we kunnen hem goed bekijken. Hij is alleen en niet agressief.


foto 29

Verderop vele impala’s, zebra’s en langs het water grote kuddes olifanten die zich baden. Veel kleintjes erbij en ook Giraffes die staan te drinken en een paar duizend (!!!!)ooievaars die hun bek niet kunnen sluiten en als een zwarte wolk in de bomen en langs het water zitten. En natuurlijk talloze nijlpaarden, maar geen leeuwen. Wel ligt er een dode olifant (net dood) met erop honderden gieren. Vreemd want normaal zou hij door een leeuw gedood zijn en zou de leeuw er bij zitten en anders een troep hyena’s. kennelijk is hij aan een ziekte overleden. Wij maken foto’ s en rijden verder rond. Op naar het ontbijt.

foto 30

Daarna via een lange omweg naar de uitgang (twee uur door het park wederom. Alweer allerlei dieren gezien van dichtbij, ook aantal nieuwe vogels. Feest dus en de natuur is hier zo overweldigend mooi! De berghellingen die aflopen naar de chobe rivier en aan de andere kant de grote vlakte van Namibia. (de strip).
Relax brengt ons nu naar de Waterlilly, een lodge in Kasane waar we gaan slapen. Maar eerst hebben we vanmiddag nog een boottocht op de rivier.
Waterlilly lodge is lieflijk, met een ronde binnentuin, en zwembadje waar Marijke alweer niet in zwemt , en een restaurant binnen en een bar buiten. De kamer is ruim en schoon. We nemen een heerlijke douche, eindelijk weer, en daarna rijdt Relax ons naar een andere lodge waarvandaan de boot vertrekt.
Wij zijn de enige opvarenden van een andere lodge.
Veel belgen op de boot en wat denen en fransen. De tocht is fraai maar we hadden natuurlijk al heel veel gezien in het park. We varen tot heel dicht bij nijlpaarden en zien leeuwen liggen onder een boom vlak bij de wal. Teruggekomen wachten relax en Benjamin ons op om ons naar onze lodge te brengen. Heel mooi! We nemen dan met verdriet afscheid van ze. Ze hebben ons werkelijk verwend en heel goed begeleid. Geen moment van echt gevaar (of de leeuwen miscchien).
Wij gaan borrelen en eten buiten in de tuin. Dan op tijd naar bed weer , lezen en slapen.
Morgen reizen we naar Victoria Falls met een busje vanuit de lodge. Goed geregeld hebben we alles toch!! We kunnen wel een reisbureau beginnen! En een stuk voordeliger dan een georganiseerde reis! We hebben berekend dat het zeker minder dan de halve prijs is!En veel spannender!!en gezellig samen zonder groepen nare toeristen. Haha.

4-2-2008.
Om tien uur komt het busje. Eerst een heerlijk ontbijt.We pakken alles in het al bijna volle busje. Voornamelijk Duitse toeristen die de Falls gaan bekijken en dan weer terug komen. Wij zijn de enige doorreizigers. Bij de grens de nodige formaliteiten maar geen problemen. Wel gedoe omdat we 25 dollar entrée voor Zimbabwe moeten betalen en geen gepast geld hebben! Teruggeven kunnen ze niet zelfs niet in Zim dollars. Het zal het begin zijn van regelmatig terugkerende problemen met geld in Zimbabwe. De financiele situatie is daar absoluut krankzinnig, en niet alleen de financiele situatie bergijpen we van Zimbabwianen. We lossen het na veel gepraat op door de chauffeur het te laten voorschieten en hem later terug te betalen. Op weg naar Vic falls weer vele olifanten op en langs de weg. Het blijft lekker wild hier. We stoppen uiteindelijk na een uurtje bij de ingang van de Victoria Watervallen alwaar de toeristen eruit gaan. Wij worden keurig naar ons hotel , Victoria Falls Hotel, gebracht.
Het hotel is inderdaad zoals beschreven in de planet: klassiek koloniaal, heel warm ingericht met mooie houten meubelen en luie fauteuils, Verschillende eetzalen, binnen en buiten, voortreffelijke bediening aan tafel en een prima kamer. En dan de tuinen met uitzicht op de brug over de Zambezi en op de rivier. De vallen zie je niet wel de enorme wolken die erboven hangen en het gevolg zijn van het neerstortende water dat opstuift bij de val. In het hotel overall oude foto’s met de Engelse koninklijke familie op bezoek daar. En met cartoons over het engelse leven. Verder vele koppen van allerlei wilde dieren aan de wanden. Een aantal bustes van romeinse keizers, hier europa genaamd en bustes van zwarte mannen hier Afrika genaamd.En een aantal zalen waar je kan verpozen, een bibliotheek en een kamer waar je kan bridgen of Whist spleen. In die kamer heb ik enkele uren zitten schrijven aan mijn verslagje voor de Swing. De ogen van een zwarte koning gehuld in een panter, sorry, luipaard vel, in mijn rug prikkend. Heel aangenaam allemaal en chique zonder protserig te zijn.
Wij melden ons bij de receptie en krijgen een welkomsdrankje. Geen gedans en gezing hier, helaas. Wij willen wat geld halen op ons kaartje, of anders euro’ swisselen tegen us dollars omdat overall staat dat je alleen in US dollars mag betalen. Maar geld wisselen kan hier niet! Wij leggen uit dat wij geen US dollars hebben(slechts 80 van Audrey gekregen maar in grotere coupures) en zo nooit een fooi kunnen geven aan ijverige werknemers van het hotel. Jammer maar op bevel van de regering mag geen buitenlands geld worden verstrekt. Uitleggen dat we toch ook met een kaartje betalen en dat we toch wat meer kunnen betalen tegen cash, helpt niet. Men blijft halstarrig weigeren. EWel een behoorlijk minpunt voor het hotel. Later vragen wij of de service vh hotel kan informeren naar een trein van Livingstone naar Lusaka. I klieg niet als ik zeg dat we dit zeker twintig maal hebben opgevolgd. En het leidde tot niets. Geen telefoon verbinding met Livingstone, geen internet, geen niets. Maar zelf konden we gewoon bellen.
Weer een sterk minpunt voor het hotel. Ook toen we na enkele dagen (we bleven drie nachten, voor de prijs van twee, een aanbieding hadden we gelezen en het was schriftelijk bevestigd) informeerden naar een busje naar Livingstone kregen we na veel vragen te horen dat dat kon en het kostte 30 dollar per persoon. Voor vijftien kilometer!!Nog een minpunt zeker omdat we het zelf in het dorp hebben geregeld voor 30 dollar met zijn tweeen. Nee het hotel verdient het zeker niet om in het boek van beste hotels ter wereld te staan. Het staat erin maar dat moet wel erg lang geleden zijn.
Nogmaals de bedizening en ambiance kan niet beter maar de service en het geode met geld is vreselijk. Bij afrekenen bleek ook dat ze vier nachten op de rekening hadden gezet en dat ze drie flessen wijn voor een prijs op de rekening hadden gezet die 50% hoger was dan op de kaart stond. Als we niet goed haden opgelet hadden z eons dus voor 800us$ opgelicht!! Werkelijk ongehoord voor zo’ n hotel Hoe mooi he took is, geen aanrader dus. Blijf weg uit Zimbabwe raden wij aan al hebben we geen echt nare ervaringen gehad. Wel het heel hinderlijk gebedel en gesjaccher, waarbij een zekere dreiging toch wel uitgaat van de jongelui daar. En almaar om onze schoenen vragen!!hah.
Nu moet je niet denken dat we daar niet vreselijk genoten hebben, maar eerst even de negatieve puntjes dus.
Nu moeten we naar de nederlandse Ambassade en daarna gaat Marijke de damesdag golfen op Lusaka Golf Course, nou ja.

Hier zijn we weer.


foto 3,4,5








Terug naar Vic Falls.

Het is weer avond, de stroom is weer uitgevallen geweest maar doet het weer, marijke heft leuk gespeeld, de ambassadeur was erg saai maar wel vriendelijk, en ik ben met Philip de manager hier naar een andere golfbaan geweest waar de Zambia open volgende maand wordt gespeeld. Stel je er niet veel van voor, maar wel een knus baantje!

We zitten nog even in Vic Falls: s’avonds hebben we gegeten in het buiten restaurant, een heerlijk en uitgebreid buffet. En… folkloristische optredes; een dansgroep die het prima deed danste en zong Zulu dansen, daarna Ndbele dansen en toen gospel songs; waarom de laatste? Gospel is hier wezenloos populair!!
Tot slot een bandje wat op een groot sort xylofonen sloeg; heel aardig.
Volgende dag op naar de Falls! We konden binnendoor wandelen vanuit het hotel. Wel op het pad een aantal jongens die ons de lelijkste giraafes en olifanten in houtsnijwerk wilden aansmeren en om onze schoenen bedelden. We passeerden een platform waar je kon abseilen en ook over de Zambezi kon zwieren aan een kabel. Niet gedaan natuurlijk, wel mooi uitzicht!
Bij de ingang van het waterval park gekomen moisten we entrée betalen: 20 us dollar de man. Ook probeerden z eons poncho’s te verhuren die 5 $ kostten. We hadden natuurlijk als nederlander onze eigen jassen meegenomen! Het park was mooi aangelegd met een weg langs de hele waterval. Je kon zo elk stuk neerstortend water goed bekijken. Ook staat ere en groot standbeeld van Livingstone die overigens zelf de watervallen nooit van de Zimbabwe kant heeft mogen aanschouwen!!
Het lopen langs de watervallen is een groots gebeuren.Het water stort zich zo’n 108 meter naar beneden over een totale breedte van 1700m!! Je ziet het over de rand komen en dan in kleine waterdruppels uiteenvallen. Een grote wolk stijgt dan op boven de waterval. Het geluid is heftig,en als je verder loopt wordt je , afhankelijk van de windrichting zeer nat of zeiknat. Wij het laatste ondanks onze jasjes. Poncho’s hadden niet veel beter geholpen. Maar het is er warm en het hindert niet. De begroeiing is natuurlijk tropisch bij de waterval. Livingstone eiland zie je tegenover je liggen. Kortom dit mag je niet missen!!
Na een paar uur stappen keren we terug.
Lekker douchen en gezellig wat zwemmen in het zeer fraaie zwembad van het hotel, limonaadetje erbij. En live muziek.
Langzaam wordt het tijd om de bar op te zoeken. Die is redelijk gezellig, met heel grote barstoelen voor de bar. We zetten on sneer en naast ons komt een nederlandse man zitten waar we mee aan de praat raken. Zijn charmante maar wel wat heftige vrouw komt erbij . het blijken mensen te zijn die in Spanje zijn neergestreken maar ook nog een huis aan de maasboulevard hebben in Rotterdam. Mevrouw vertelt , Marijkes naam horende, dat haar leven is gered door Theo Goud, de internist en de man kent Jami van zaken. We borrelen vreselijk gezellig door en eten samen. Wereld is weer klein.
Volgende dag gaan we op zoek naar de Elephants golf club. Daartoe nemen we de pendelbus van het hotel naar de dependence het Elephantshotel. We vragen naar de golf en krijgen een dwerg als gids toegewezen. Deze heft een sort Fez op en is vreselijk attent. Hij rent voor on suit met zijn korte beentjes naar de eerste tee en laat ons de baan zien. De impala’s wandelen over de fairway en het ziet er allemaal erg aanlokkelijk uit. Op naar de caddiemaster die een vrouw blijkt te zijn en geen caddiemaster maar een kaartverkoopster. Daar zien we in haar kantoor het sombere bericht dat de baan sinds twee dagen is gesloten vanwege de zware regenval!!! We mogen wel proberen, voor de volle prijs, maar we moeten er wel op rekenen dat de ballen in de grond verdwijnen en wijzelf ook door de modder moeten banjeren op veel holes. Dat klinkt niet fijn. Dus maar afzien van spleen. Wel een shirtje gekocht en een heerlijk glas wijn van onze laatste pula’s gekocht en boven in de fraaie bar opgedronken; met uitzicht over de baan.
Terug naar het hotel en voor de zoveelste keer gevraagd naar de trein in livingstone en de bus naar Livingstone: de prijs voor het laatste is 60 dollar. Dus wij naar het dorp en gaan vragen bij een reisbureau dat tochtjes naar Livingstone verzorgd. Ze vragen daar 40 dollar. Wij zeggen dat we niet meer dan 20 willen betalen. Uiteindelijk horen we een uurtje later als we weer terugkomen, dat het goed is. Nog even langs onze internet winkel gelopen maar de eigenaar is er niet.(de eerste dag hadden we in het hotel waar een internet zaaltje was getracht te internetten maar na een uur was er nog geen verbinding. Toen belde de jongen die het runde zijn baas(het was niet eens van het hotel!! Nog een minpunt!!!) die ons met de auto kwam ophalen en mee naar de winkel in het dorp nam. Daar gingbhet niet veel beter maar het lukte na een uur wel. We moesten nl belasting gaan betalen!! Ook Chris wat geld gezondenvoor schoenen (iedereen wil ineens schoenen hebben!).

FOTO2




Met deze man uitgebreid over de toestanden in Zimbabwe gesproken. Het is er heel erg nu zegt hij; geen banen meer, geen salrissen, de Zimdollar is waardeloos geworden en enige hoop dat het verbeteren gaat is er niet. Je moet je registreren voor de verkiezingen om te mogen stemmen. Als je dat doet kijken Mugabes aanhangers of je wel op hem zal gaan stemmen. Als ze twijfelen wordt je registratie stiekem vernietigd. Als je dan wil stemmen heb jeje zgn niet tijdig geregistreerd. Ik vraag waarom de mensen niet opstandig worden. Dan komt er burger oorlog, en dan wordt het nog erger. De Zimbabwianen zijn een heel zachtaardig volk en lijdzaam zegt hij en ze wachten gewoon hun lot af. Wel bid iedereen dat Mugabe snel zal sterven.
De koers van het geld is officieel 100 maal hoger dan in werkelijkheid. Als je bij de bank wisselt, en elders is zwaar strafbaar, dan krijg je 30.000 zimdolllar voor een us dollar. Maar in het café tegenover de bank kost een biertje 6000.000 zimdollar!!Dus omgerekend ben je dan 200 us dollar daarvoor kwijt. Dat doet dus niemand. Maar als je met dollars betaalt(us) dan krijg je je geld terug in zimdollars die je nergens kan gebruiken… hoe maak ik toeristen gek en jaag ik ze weg!!
Geen land om echt gezellig heen te gaan dus.
S’avonds weer borrelen en eten en volgende dag op weg naar Zambia als de auto inderdaad komt!
En ja hoor die staat er prima op tijd, een hele bus zelfs. Die gaat op en neer voor ons; maar het blijkt dat hij daarna een groep Fransen ook naar Livingstone moet brenegen. Wij zeggen dat we met zijn allen wel in onze bus kunnen. Daar had de man nog niet aan gedacht.Even bellen naar de baas, overleggen met de Fransen en daar gaan we met zijn allen. De fransen komen uit de Champagne en hebben daar een Champagne huis, dus dat vraagt om uitwisselen van adressen. Op naar de brug over de Zambezi: daar gekomen is de weg geheel verspert door een vrachtwagen op zijn kant. We hebben iets met bruggen! Dus geen ander oplossing dan met onze baggage over de brug lopen. Heel mooi uitzicht maar zwaar en heet en modderig. Ik wordt geholpen door een charmante dame die van onze bus maatschappij is. Aan de andere kant van de brug wacht de douane. Tot onze verwondering zijn onze pap

ieren geheel in orde!! De reis naar Brussel was dus zinvol. De prijs hier voor een visum is boeiend: 100 dollar voor amerikanen, 80 voor europeanen maar 180 voor engelsen haha!!
Eenmaal over de grens stoppen we bij een zeer net winkelcenrumpje met een keurige bank en kunnen we eindelijk weer geld halen. Kwatscha’s en US dollars voor de chauffeur uit Zimbabwe.
Deze rijdt ons naar een hotelletje , Zig Zag, in Livingstone alwaar we de nacht gaan doorbrengen. We pakken uit en wandelen Livingstone in. Valt erg tegen. Vies en stoffig en weinig interessant. Wel vinden we een bus station waar we twee tickets kopen voor de reis naar Lusaka morgen om tien uur. We hebben eerst de trein geprobeerd: op het vervallen station vroegen we naar een enkeltje Lusaka; de trein ging vandaag niet. En de beambte vertelde ons dat het niet raadzaam was de trein te nemen! Die deed er soms wel een week over!!!
Dan maar het busje.
Terug in ons hotel even zwemmen in het zwembadje , borrelen en eten en daarna naar de halve finale van de Afrika cup kijken!! Kameroen tegen Ghana. Kameroen won maar zou later de finale verliezen van egypte.
Je moet wat , toch?
Volgende dag naar de bus en zie daar de fraaie ons beloofde luxe bus was in een wat wankele bus veranderd. Hoe kan dat? Ja mijnheer de geode bussen zijn vandaag verhuurd aan een bedrijf uit zweden!!! Hoera we zijn in Zambia!! Waar hard tegen corruptie wordt gestreden. Maar voor niets zullen de lijnbussen toch niet uit de vaart worden gehaald?? Haha.
Morgen de aankomst in Lusaka! Philip de manager haalt ons van het busstation, hopen we!!


Marijke gaat hier verder: zij schrijft in haar taal, dus Engels, over Zambia.

Zambia



We entered Zambia, via the Zambia-Zimbabwe border. Our first encounter with how things go wrong. One truck had overturned and another one had gotten stuck in the mud. So no traffic could pass. We had to cross the bridge over the Victoria waterfalls by foot, which was a breath taking experience. So beautiful. Normally it is too dangerous to do because of al the muggers on the bridge, but now we went with all the other people and our drivers. We had company of some nice French champagne making people, so we could use our French to translate for them, because the tour agent had not made provisions for this accident. At the other side of the bridge our journey continued. We were dropped of at our B&B ZigZag in Livingstone. The French were flabbergasted that we were going to stay there but eventually decided that this must be part of our adventure. We walked to the train station to see if the train was going today or tomorrow or at all. The station didn’t look like a lot of trains were passing there, but the ticket seller told us friendly that our train was not going until 2 days later; we were planning to go to Lusaka by train, first class for the price of 8 us dollars, and he wouldn’t advice us to use it, it might take a week and you probably get mugged. So off we went to the bus station to buy tickets for the bus tomorrow... The lonely planet promised us a luxury double-decker with reclining chairs.
Back at the hotel we had a swim and over diner Lars watched the Africa football cup.
It took us 8 hours by public bus to drive 500 km to Lusaka, the capital of Zambia. The luxury bus had changed into a leftover because the other had been rented out and was not available today but the price remained the same.
At the bus-station the manager Phillip and 3 of the orphans were patiently waiting for us. Leaving the bus station was already an experience. You definitely need a 4 wheel drive to drive in the city. There is a tarred road, going north south and east west, but all the side roads are gravel/mud and now in the rainy season they look more like a lunar landscape than city roads: huge craters filled with water and small passageways for all the traffic to get through. The 3 little orphans that Phillip brought along just arrived in Chishawasha, They are just only 4 years old.
The orphanage Chishawasha started in 2001 but only in 2004 the place we are staying at now, was bought. It is just north of Lusaka in the countryside. At the moment there are already 4 houses for the children to live in (50 children) with “mothers” to look after them and also a school where there are 100 children who get free education, school supplies and 2 meals a day and clothes if necessary.
Auntie Kathe, the founder of this all, was still there to welcome and introduce us to the children and the mothers. It was overwhelming; everybody is so friendly and eager to get your attention. Kathe was leaving few days later and for her leaving and our arrival we had an evening of dance by the boys and the girls. Especially the young boys were heartwarming Kathe took us, before leaving to the Asian market to buy some cloth. . Colors, colors everywhere, beautiful fabrics but unfortunately most of them printed either in the UK or Holland (Vlisco).
Lars was quickly taken by Philip, the manager to do some repair work and make some extra shelves in the different cupboards (for clothes). But as we all know the minute you have fixed one room, the other children want the same. Lars ended up making shelves for the 3 houses and is busy redoing the kitchen in house 1. The cupboards were rotten away, so now he is making everything from concrete, to last forever in a proper Dutch like way.
The school got me to help with the extra teaching. Children come to the school with years missing in their education, some know how to write others how to read, some haven’t been to school at all and have to catch up, when they are 13, with years of neglect and on top of al this is the abandonment, living either at the orphanage or with a family member, usually the grandmother. I started with only mornings, but now I am doing afternoons with the little ones.
Life is very regular here; not having a car makes us stay at home and concentrate on the things that need doing here. Even though we have played golf at Lusaka Golf Club and I have been invited for Ladies Day, twice. The course at Lusaka GC is beautiful, enormous trees, nice scenery. The clubhouse leaves a lot to be desired, really not up to English standards. Philip had to drive us there, the first time ever at a golf club and he was very interested. Lars has offered him a golf lesson at the Chainama GC. While we were playing at this course with breathtaking views and very bad upkeep, he had a lesson. The pro told him he was a natural and Phillip was very enthusiastic. So may be a new Tiger Woods in the making.
For the shelves and the kitchen we had to roam Lusaka to find the right things, starting our search for a transformer for the American saw. This way we got to see all the slums, with lots of streetkids, terrible stench, rubbish everywhere and things that were supposed to be houses. Even in my girl’s group we talked about the streetkids and even these orphans realized that life could be worse. A lot of these children sniff glue or worse: fermented excrements. For our own food there is a Spar and a Shoprite in Lusaka with the necessary things, all of a debatable quality, we have already had to bring back a toaster (didn’t work) pork chops (stank) anchovies with capers (no capers), but they have South African wine. Almost everything is imported here and that makes it very expensive. Only the vegetables are locally grown. Shopping here is at the same price as back home, but the salaries are a lot lower, so most people can’t afford to shop here. A schoolteacher earns about 220 euro a month, no way she can afford to go to Spar! They go to the local market and eat a lot nhsima (maispap) with vegetables. Nhsima tastes like a mixture of rice and potato puree with the consistence of cement. Not too bad however.We ate it several times. The mothers and children cook it (and other stuff like dried fishes, brrr) on a charcoal stove outside the kitchen. This is very nice and they avoid the problems with electricity this way. Everyday there is a powerfailure; sometimes even three times a day! So no lights then and no electric cooking. We could start the generator and that provided light but no electric cooking or heating for the water. But no problem because there were the stoves and candles.It looked cosy the evenings without electricity. But a big problem for companies of course.
Beside of a lot of working at the houses we worked as teacher(Marijke) and as grouptherapists (both of us) and as doctor (lars)We supported also the manager a lot. He really wantede to learn everything from us. He is very smart.Also his wife , who works there as bookkeeper, came many times to talk with us and we invited them for dinner sometimes.One day we arrested man who slashed trees on the grounds of CCHZ. We brought this old man to the police and it turned out that the neighbour who sold the property to CCHZ was behind it. Philip , the manager,and me succeeded to solve this problem in a quite friendly way. But it is well known that this kind of problems can happen easily in Zambia because not always it is very clear how big the land is that you bought.However, Philip had organised it last year very carefully.
The days went very fast; we sold books at a market and we sorted out an enormous amount of materials (screwdrivers, hammers, all kind of screws and nails and much much more) that were send from the states. It can serve very well now in the skill centre that will start soon.For some of the children learning skills is much more profitable than going to school. Everybody wants to become a doctor, lawyer, nurse or pilot, but not everybody has the capacities!!And we spoke and played with the children who came daily to our home to sit with us. We asked the younger ones to make drawings of the houses they lived in before coming to CCHZ. All liked to do it but drawed big stone houses with a lot of coulors instead of the houses they really livede in.Also they avoided most of the time to draw there parents in it. We spoke with them about the parents and many of them could not well remember them, even when they died when the children were somewhat older already.In the groups we spoke about losses etc. and the girls told marijke that they really wanted to know more about their mothers. But the family members still alive refused most of the time to speak about it. So they made a list with questions to ask about the parents that they could take with them on the holidays(when they went to visit the family).
It was striking how brothers and sisters who were together in the centre did not have much contact with each other.Many children were quite ambivalent about the ties with brothers and sisters who lived elsewhere. Sometimes older children (14-18 years) said they wanted to support the smaller brothers and sisters who lived elsewhere, but they also told they did not miss them too much. It is clear that a close relationship is somehow dangerous because of the big chance you will lose the other.

To support the centre we bought fruit trees as a present and planted them near the vegetable garden. And a fridge and an electric stove for the new house(number six).As you understand the centre always needs a lot of support. Kathe is working very hard in the USA and Canada to raise funds and luckily she is very good in it and found some more continuing funding. But there are always a lot of orphans living close by in the villages with relatives or with neighbours who cannot really support them .
The centre tries to give support to the family members for these orphans and offers them to come to the school where they get two meals a day and some clothing. But sometimes there are no close relatives available. The only solution is then to place them in one of the houses. Very important is giving them also a good basic education so they can survive on their own later in live.
When we were there a new house was opened for 10 children. All of them already came to the school the last year but the relatives could no longer support the children, even not with the help of the centre. Often a grandmother who supported the child became too old to go on with her task and there was nobody else to take over.

The last week Mary Hotvedt and Bob came (psychiatrist and Family Therapist from Tucson Arizona)and we discusse d a lot about the centre and our experiences there.We went to Mongu for two days and visited a lodge owned by a Dutch couple (known from Dutch TV)They tought us a lot about organising things in Zambia too.
I (lars) was nearly eaten by a Hippo there!!
Before we left the children organised a dancing show evening for us and we loved it. Everybody told us to come back next year and we plan to do so. The Zambia experience was wonderfull and really warm. We miss the children and the very pleasant atmosphere there. When we go back we will bring with us more balloons for the smaller children because they loved it!Thank you federation de gymnastique Volontaire de Charente Maritime
!!!We flew back to Amsterdam, through Pretoria and London... a 24 hours yourney.






24-12-2008 tot 10-3-2009
Het ISSOOH weer aan de slag in Afrika.

Terug naar Zuidelijk Afrika.

Eerst drie weken met de kinderen op rondtocht door Namibié; met de tenten op het dak door wat meer toeristisch gebied en ook door de echte wildernis. Wij gaan proberen hen nog meer te interesseren in andere culturen en in ontwikkelingswerk.
Daarna in contact met Gudrun Kober in Windhoek en nog twee maanden op zoek naar contacten in Zuidelijk Afrika en op zoek naar systemisch gebaseerd werk voor dit of volgend jaar.
De dag van vertrek gaat komen; iedereen heeft zijn malaria pillen gekocht, de relaties zijn gelegd; de zwager van Gudrun heeft de tocht door sikereti afgeraden, de workshops zijn afgesproken en de verblijfplaatsen in Zuid Afrika via home exchange geregeld. Let dus op Wij vertrekken 23 december.