from russia with marijke

Ha goede lezers, nee geen verslag nog van de fantastische ervaringen in mexico en de opgedane kennis en de heftige emoties aldaar ervaren!!

Nee eerst even een uitstapje naar finland en rusland.

Marijke en ik zijn namelijk afgelopen weken op uitnodiging van Florence naar het feestje van Jorma Piha's 60ste verjaardag geweest. Jorma is een goed Andolfi familielid. Wij hebben hem vele malen ontmoet, ook in Oaxaca overigens.

Jorma vierde zijn 60 ste verjaardag met een symposium. Als professor kinderpsychiatrie("Lastenpsychiatrie")in Turku kon hij niet minder. Op het symposium waren Rick Pluut en ik samen met Mary Hotvedt en Bob Wendt(resp uit Tucson en Toledo) de hoofdgasten. Wij werden verondersteld een boeiend en vrolijk getint verhaal te houden. twee en een half uur donderdag en een uur vrijdags.

Marijke had een cheap flight geregeld naar Helsinki en vandaar doorvliegen naar Turku (Abo).

De vlucht was prima: na logeren bij Adriaan in Den haag en een driekwartier durend ritje naar den haag centraal was de verdere reis snel en voorspoedig.

Turku bleek erg opgeknapt! zo'n 15 jaar geleden nog een armetierig plaatsje met nauwelijks iets wat te genieten was, behalve Jorma's en zijn toenmalige vrouw Kristina's, gastvrijheid Nu lag Turku er zonnig en fraai bij. De huizen en de café's opgeknapt, de kaai strak en fraai verlicht. De winkels uitgedost met de spullen van overal. Veel muziekwinkels ook, waar ik een gitaar heb gehuurd omdat ik de vrijdag avond zou gaan optreden : een fraai lied op de wijs van "I walk the line"geschreven door Johnny Cash natuurlijk maar met Lyrics van ondergetekende ("çause all the time, we shared some wine")

Op zich een prima verhaal: wij naar een handel in muziekunstrumenten; daar gevraagd of ik een gitaar kon lenen/huren; verhaal verteld. De uiterst muzikaal en hip uitziende eigenaar wilde dat wel; gaf mij een gitaar mee zonder verdere identiteit te vragen. Zaterdag terugbrengen. Een fraaie steel gitaar van 950 euro!).Dat is pas vertrouwen in het goede van de mens!

Maar dat terzijde. In Turku aangekomen onmiddellijk naar de Old Bank gegaan om daar guinness en wijn te drinken. Daarna gegeten met Rick en Lizzy bij het engelen restaurant, een ravintola vol met schilderijen van ebgelen en met stoeltjes waarvan de rugleuning elk afzonderlijk door een andere kunstenaar zijn beschilderd. Ik was daar de eerste keer in Turku (en ook de derde keer) geweest en Rick en ik waren daar extreem gefêteerd toen. Nu nieuwe eigenaar. Helaas niet druk maar eten goed en sfeer opti.

Volgende dag nog even vrij; eerst Met Marijke door zonnig Turku gewandeld. De Kathedraal bezichtigd(was wel dicht, waar kun je nu nog rustig gaan bidden??). We beklommen de heuvel naar het observatorium en raakten in de war: er stond dat we op 5000 voet boven zeeniveau waren maar dat leek wat veel. Wel mooi uitzicht over Turku. Daarna de restjes bezichtigd die waren overgebleven na de brand in 1827 toen heel Turku (behalve deze houten huisjes) in de as werd gelegd.
Terug toen naar Hamburger Bours via old bank en ik met Rick aan het voorbereiden voor morgen!
We hadden het rare plan opgevat om onze twee workshops in elkaar te ritsen. Mijn verhaal, over psychose behandeling( the therapist as director of the psychose movie) en Rick zijn story over Couple therapie. Het was een heel gerits natuurlijk en afawachten of het voldoende in en aan elkaar kon groeien. Daarna met Jorma naar het museum voor moderne kunst waar een vriend van Jorma een overzichtstentoonstelling had. Zeer boeiend; de man was in de jaren zestig erg heftig geweest en zijn werken waren toen verboden. Finse vlaggen met allerlei insinuaties over de kwade invloed van de rijken; sterke schilderijen waarin hij zich afzette tegen het kapitalisme en de consumeer neiging van de rijken.veel varkens en een werk met een varken aan het kruis genageld wat indertijd als shockerend werd ervaren. Later had hij een heel andere steil ontwikkeld met fraaie schilderijen van landschappen enz. Kortom een man die durfde veranderen en een genot om zijn ontwikkeling nu te zien. Vervolgens uit eten bij Tarja Koffert een leerling en nu collega van Jorma. Zij woonde in een buitenwijk van Turku(dat is groter dan je denkt) . Ze had zich samen met haar man(psychoanalyticus en dus erg zorgvuldig) bijzonder uitgesloofd. Eerst champagne, toen finse wodka en heerlijkste hapjes,. Blini's met zalmeitjes en paddestoelen, rendier, allerlei groente gerechten, witte wijn, rode wijn en cognac(merk Larsson, de distilleerderij haden marijke en ik twee jaar geleden in cognac uitvoerig bezocht; een zweedse eigenaar die cognac maakt vooral voor het Noorden). We aten teveel en dronken navenant. De taxis waren zeer welkom dus.
Donderdag Vroeg op en Rick en ik moesten beginnen. Veel plubiek! 210 mensen afgekomen op ons praatje. Finnen uit hele land, Denen, Esten, Oekraïners,Italianen, Zweden. kortom erg heftig. Het praatje was verfrissend we wisselden elkaar af wat onverwacht een wakkerhoudend en levendig effect bleek te hebben. De verwarring viel mee.
Na de pauze eerst Bob en toen Mary een praatje. Bob over de persoon van de therapeut; bekend verhaal voor ons. Wel goed maar ietsje saai. Mary had zich er wat te eenvoudig vanaf gemaakt dachten wij. De elf geboden van de therapeut. Toch leerzaam maar te weinig vuurwerk.
Na de werktijd borrelen bij Florence; Florence is een vrouw apart; Francaise van oorsprong; gehuwd met een Fin en verhuisd naar Finland. Daar overlijdt haar man zeer snel en zij blijft en werpt zich op haar werk. Nu professor geworden. Goede gezinstherapeute en een fantastische vrouw. Kreeg ook nog een hersentumor die ze overleefde; maar wel blind aan een oog.
Zij had een borrel georganiseerd thuis bij haar.
Na de borrel eten bij een Italiaan.
Vrijdag was Jorma's grote dag: onthulling van een schiderij wat van hem was gemaakt en dat in de universiteit zou worden gehangen. Maar dat alles werd wel overschaduwd door een familie drama: Jorma's vader was erg ziek en lag op sterven . Pancreas tumor. Het was de vraag of hij het tot na de festiviteiten zou overleven. helaas kon hij niet aanwezig zijn bij de plechtigheden of feesten Jorma dus verscheurd tussen vreugd en verdriet. Zijn vader maande hem om toch te feesten. Een echte vader dus die weet dat hijzelf dubbel blij is als zijn zoon blij is!!
De vrijdag zijn wij gaan voorbereiden(rick en ik) voor ons praatje over playfullness in therapy. Marijke en Lizzy deden inkopen... wel eerst smorgens vroeg gitaar opgehaald. en geoefend op mijn kamer. Arme buren!
Om één uur de onthulling van het schilderij. Erg plechtig met twee mensen met Finse vlag om gedrapeerd naast het schilderij achter donkere doek. Veel toespraken in het Fins. Schilderij was fraai en Jorma bleek relatie te hebben aangeknoopt met de maakster.... Haar interview van hem deed hem smelten.
Na de lunch Optreden van rick en mij. 280 man publiek.Heftig en als vanouds. Daarna Bob en Mary die mensen uit de zaal haalden en interviewden. Soort talkshow. Marijke merkte op dat ze daarvoor niet mensen uit amerika hadden laten overkomen. Waarvan acte.
's Avonds groot feest in de oude akademie. Prachtig klassicistisch gebouw; veel zuilen en galmende akoustiek. Praten niet verstaan baar zingen en muziek prima. 120 man aan lange tafels voor het diner. Eerst een fantastisch optreden van Johanna, Jorma's dochter van 27, die schitterend piano speelde. Zij deed voorheen conservatorium maar had lange tijd niet meer gespeeld. vervolgens optreden van fluitist gitariste die muziek van de godfather speelden. Dat is Jorma's lievelingsfilm. (Hij was als student filmrecensent en heeft honderden films thuis). werkelijk adembenemend mooi gespeeld! Daarna eten en vele, teveeel, Finse toespraken door allerlei hoogleraren en andere hoogwaardigheids bekleders en door broers van Jorma. Toen Deense groep die optrad (leerlingen van jorma daar) en eindigden met eenschreeuw sessie(waaraan ook rick en ik oesten deelnemen).
Bij het toetje optreden van Larry Hiha and his Jormets. Een top optreden. Vooral de Jormets zogen de aandacht naar zich toe met hun gewaagde bewegingen. Larry riep tussen de coupletten door naar Rick maar zong wel prachtig 6 coupletten over Jorma. een succes " 'cause all the time , we shared some wine!!"
Naar huis lopen en vermoeid doch voldaan slapen ( na een afzakkertje in de bar).
Zaterdag de gitaar teruggebracht. Geen eigenaar . Winkel gesloten. Gelukkig arriveerde zijn lief aan de zelfde deur en zij belde hem wakker. Om een uur met de trein naar st petersburg. Een ervaring. Russische trein. meteen bij instappen werden onze paspoorten geconfiskeerd door een stugge doch toch vriendelijke dame. Alleen sprak zij slechts russisch en wij slecht alle andere talen.
Na lange tocht door veel moeras en met vele stops in the middle of nowhere kwamen we met Mary en haar man Bob en Bob en zijn vrouw aan in st petersburg. Donker, taxichauffeurs vechtend om onze klandizie. De prijs te hoog maar wij te moe en dom.500 roebels voor een ritje van 15 minuten door duister petersburg. Hotel bestond. Wel even wennen aan het Cyrillische schrift.Waarom dat in 900 is uitgevonden weet nog niemand. Maar na drie dagen konden we alles lezen doch niet begrijpen.
Zondag meteen over de Nevski Prospekt gelopen naar de Hermitage. Niets toeristisch is ons dus vreemd. Hermitage is wat het zegt te zijn: te groot, te bombastisch, te luxe, te te maar derhalve erg fraai en onvergelijkelijk. De tsaren (peter de grote en later vooral catharina en elisabeth) hebben niets gedaan dan bouwen en verfraaien en opkopen van kunst. Toch nog tijd voor vele minnaars, de dames!Dat waren nog eens pittige vrouwen.
Peter de grote is typisch een getraumatiseerd mens: zijn familie omgebracht toen hij jong was in Moskou. Daardoor gedreven om macht te zoeken en om Moskou een hak te zetten. Reist naar frankrijk, belgie en nederland om scheepsbouw te leren. Zijn standbeeld staat vlakbij ons in de kloosterstraat! Toen hoofdstad verplaatst naar een moeras: St Petersburg gebouwd ten koste van 40.000 doden!!Daarna Zweden verslagen(altijd lastig: zweden uit) en zich aan het bouwen van paleizen gezet. Hermitage, Zomerpaleis. Beiden dus heel Barok.
Maar goed, wij dus Hermitage in. Snel Marijke uit oog verloren en ook de weg kwijt geraakt. drie uur later haar weer gevonden bij toeval omdat ik onze afgesproken plek plots weer terug vond.
Zeer genoten van alle rembrandts en ook van vele schilderijen van Nederlandse schilders waarvan ik, o hoe schaamvol, nog nooit had gehoord. Ach ik ben een cultuurbarbaar dus! Vooral echter genoten van alle russiche schilders die taferelen uit de geschiedenis schilderden waarvan ik nooit had gehoord! Alweer bewijs van mijn geringe kennis en ontwikkeling! Wel duidelijk dat elke regio zijn eigen wereld creéert. De mongolen bleken lang lang over rusland geregeeerd te hebben bijvoorbeeld. ook de beelden uit de romeinse tijd waren mooi. Natuurlijk lang genoten van een beeld van mijn grote held Antoninus Pius (keizer van 138-161 na christus). ook nu weer te weinig info over hem! Als je het erg goed doet en niemand vermoordt of als je geen bloedige oorlogen uitvecht, dan ben je kennelijk minder interessant. Ach de menselijke soort is triest!
De vertrekken van de tsaren en tsarina's waren natuurlijk groots. Kortom na 5 uur rondsjouwen(ook nog een tentoonstelling over de merovingers daarbij) verlieten we duizelend de Hermitage. Daarna nog naar de Isaac kathedraal gelopen en het grote ruiterstandbeeld gezien waar de pasgetrouwde stelletjes heengaan om zich te laten fotograferen We zagen drie stelletjes en opvallend was hoe jong ze waren maar vooral hoe somber ze uit hun ogen keken. de Russen die wij zagen waren trouwens bijna allemaal zo norsig/depressievig. Niet onvriendelijk, dat zeker niet maar zeker niet toeschietelijk. Na de Isaac kathedraal zijn we verder gedwaald. We waren vlak bij de Dostojevski route: een tochtje langs zijn huizen(waar hij gewoond en gedwaald heeft) en waar hij over schrijft in misdaad en straf. De route die Raskolnikov heeft gelopen toen hij de geldleenster met een bijl de hersens ging inslaan. Ook het huisje gezien waar zogenaamd zijn vriendinnetje en prostituee woonde. Toevallig stopte daar voor de deur een lange witte limousine van de nachtclub Jimmy Hendricks waaruit een meisje van zeer waarschijnlijk wat lichtere zeden stapte met haar vriend(??). Dat alles om ons echt in de stemming te brengen. Marijke maakte trouw foto's van mij bij alle huizen en we genoten van het echte russische sfeertje in deze nog altijd armelijke buurt. Uiteindelijk bereikten we de hooimarkt alwaar we de metro namen. dat bleek een verhaal apart!! Nergens staat waarheen je moet en geen trein is behangen met een bordje waarheen hij gaat. We vroegen aan zes mensen , inclusief een medewerkster van de metro, waar het perron was naar dostojevskaja. Uiteindelijk werden we naar een metro verwezen die ons naar de andere kant bracht. Wij dachten natuurlijk op dostojevskaja te zijn en zochten ons wezenloos naar de juiste straat om in te lopen. Na een half uurtje bleken we dus helemaal ergens anders te zijn.Maar Marijke was in haar schik want we waren bij het gebouw waar Mendeljev zijn periodiek systeem heeft uitgevonden. Groot uitgebeeld op de muur. We zijn toen maar te voet naar huis gegaan. Anderhalf uur stappen door boeiende wijken.Kapot thuis gekomen om half acht (10 muur lopen!! deze dag) troffen we onze vrienden aan achter de wodka en het bier.
We besloten niet te ver te gaan stappen/gaan om ons diner te nuttigen . Om de hoek bleek een zeer typisch russisch restaurant te zijn met een huiskamer achtige sfeer.
Dus even naar de nevski, hoekje om en zoeken . Het restaurant bleek inderdaad erg huiskamer en wat minder direct een restaurant. De Rus achter een kleine tap bekeek mons alsof we van Mars kwamen. Een aanwezige vriend lag wat achterover op een gezellig ogende sofa. Er stonden 3 tafels met elk vier stoelen en een met een bankje en drie stoelen waarop wij met zijn zessen precies pasten. We vertelden onze gastheer dat we wilden eten. Dat begreep hij niet goed maar onze nonverbals deden hem besluiten ons een kaart te geven met gerechten, die er lang niet allemaal bleken te zijn. Wel konden we hem duidelijk maken dat wij een drankje niet zouden versmaden. Zo verschenen er drie wodka's en drie grote bieren op tafel. Na veel gebarentaal gaf de gastheer aan dat er soep was; Borsjt en Salyenka; dat dus besteld. De soepen waren van uitstekende kwaliteit en moedigden ons aan om om meer te vragen. Uiteindelijk werd er nog een varkensvleesgerecht op tafel getoverd en een heerlijk stukje gegrillde zalm. Wodka bleef overvloedig aanwezig. Wij waren natuurlijk niet voor niets communicatie deskundigen; ik probeerde het met het altijd populaire onderwerp voetbal; Hiddink is niet voor niets coach van het Russische team.En zo lukte het ook nog te vernemen dat Dick Advocaat in ditzelfde restaurant had gegeten en daar ook nog een herinneringsgeschenkje had achtergelaten wat aan de muur naast de tap hing. de amerikanen hadden helaas niet een dergelijke sportieve ingang en we kwamen dan ook niet te weten welke ster uit de USA daar gegeten had.
De avond werd zo toch nog uiterst genoeglijk. Het lopen naar ons hotel lukte ook nog.
De volgende dag vroeg op om het Russisch museum te bezoeken. Een niet te missen ervaring. Vooral de Russische kunstenaars waren boeiend. Een schilderij "de dood van Nero"geheten was favoriet bij ons allen. We lunchten dit maal in een Georgisch restaurant waar op de muur een live optreden van Eric Clapton en zijn band werd getoond.Het tijdperk van de communisten is duidelijk voorbij en de invloed van Amerikaanse muziek en cultuur is wel erg prominent aanwezig.
Na de lunch zijn we naar het grote winkelcentrum gegaan. De winkels daar waren bijna allemaal van Franse en Amerikaanse origine. Helaas dus een zelfde eenheidsworst als in zovele grote steden in de wereld. Alleen wat russische souvenirwinkels die deden vermoeden dat je in Rusland was. Ook de overdekte markt bracht geen echte verrassingen.Er lag wel steur in de viskramen. De kaviaar was ook daar erg duur(7000 roebel voor een blikje/ potje met 125gr; de roebel stond die dag op 35 roebel voor een euro). Alweer met moeie voeten en een hoofd vol cultuur terug naar het hotel. We hadden een ntafeltje gereserveerd in een oekraïens restaurant waar ook live music zou zijn En die was er ook: twee dames en twee heren in klederdracht speelden en zongen het hart uit hun lijf. We dronken wodka, aten varkenspoten en soep op basis van Kvas die heerlijk was en spraken met Bob en Mary uitgebreid over onze reis naar Zambia in januari en ons werk in het weeshuis aldaar in Lusaka.Waarover later meer. Weer terug gelopen naar ons hotel. Van onveiligheid op straat niets te merken al die dagen al probeerde een keer een man Mary's tas te openen, wat niet lukte. Maar waar gebeurt dat niet in onze grote steden?
De Amerikanen gingen de volgende dag terug naar Helsinki.
Wij met de boot naar het zomerpaleis van Peter de Grote.Onvoorstelbaar; het entree vanuit de Finse Golf is werkelijk weergaloos. Vroeger kon de tsaar en zijn familie het paleis bereiken via een kanaal .Aan het eind daarvan staat een fonteincomplex als het ware. Met in het centrum een Gouden Rus(Peter) die de muil van de Zweedse Leeuw openscheurt.Wij moeste betalen om het park min te mogen, om het paleis in te mogen weer opnieuw betalen en om elk ander gebouw op het bterrein te bezoeken alweer betalen en nog eens betalen. Telkens meer dan 300 roebels. Een zekere vorm van uitmelken zou je zeggen. Dat waarschijnlijk naast het scheepsbouwen ook in nederland geleerd?Het moedigt bhet bezoeken van de kleinere bouwwerken niet aan, maar dat is vast verkeerde zuinigheid.Opvallend was dat de meeste fonteinen en bouwwerken waren verwoest in de tweede wereldoorlog en opnieuw zijn gemaakt (soms hersteld) daarna.Het interieur van het paleis was weer onwaarschijnlijk luxe. Met vele kunstwerken en alles zeer barok versierd. Niet te geloven dat zoveel geld gestoken kon worden in de paleizen van de tsarin's en tsaren terwijl iedereen in het land zo arm was.Niet vreemd dat een totale revolutie moest volgen. Maar wel triest dat eenzelfde enorme kloof tussen rijk en arm ook nu weer vorm krijgt. Leren van je geschiedenis is wel erg erg lastig. Maar dat wist ik als psychiater al natuurlijk.
Na terugkomst terug gelopen naar het hotel en gaan eten bij een Azerbeidzjan's restaurant. Het was er erg druk, alleen maar russen. Het eten was speciaal: een kaart met werkelijk vele tientallen gerechten.Ik at sjaslieks en soep . Sjasliks van schapen testikels en van schapenvlees met schapen nierrtjes. De ober vroeg of ik het goed gelezen had. De sjasliks waren uitermate smakelijk en zelfs marijke heeft een paar stukjes testikels gegeten.
De volgende dag alweer vertrekken, maar pas om 16.00 uur per trein van Finland Station.
Wij zijn 's morgens vroeg naar de kerk van de verlosser op het bloed gegaan. Die was ook dicht maar vanbuiten indrukwekkend genoeg. Kleurrijk en met 1000 vierkante meter mozaiek werk aan de buitenkant!
Daarna naar het Dostojevski museum gegaan. Dat is gevestigd in het laatste huis waar hij met vrouw en twee kinderen heeft gewoond en waar hij is gestorven. eenvoudig ingericht. Opvallend vond ik vooral dat hij altijd 's nachts werkte en dan in zijn werkkamer ging liggen slapen op een bedbank.Weinig attent ten aanzien van zijn vrouw, of juist wel? Marijke zou het niet prettig vinden.Er lagen uiteraard handschriften van zijn boeken, een aantal foto's en een hoed die hij droeg. Altijd onwezenlijk dat een zo geniaal man zo eenvoudig leefde. Hij is overigens wel erkend nog tijdens zijn leven en kreeg belangrijke prijzen.Hij heeft op vele plaatsen gewoond ook in buitenland. We kochten een boekje met zijn levensloop uiteraard. Staat nu naast de uitgave van zijn verzameld werk (russische bibliotheek van van Oorschot, haha). Ik realiseerde me dat ik vele weken in zijn boeken heb zitten lezen en zeker meer over het menselijk gedrag en psychiatrie heb geleerd van hem dan van professor Ladee. Ik heb hem er uitgebreid voor bedankt in zijn huis.
Na dit bezoek zijn we naar Che gelopen, een bekende koffiebar maar ook cafe met live music in de avond. Daar hing een fraaie foto van mijn andere held Che. het koffiehuis was echter zo goed als leeg en de koffie erg duur! 80 roebel voor een espresso. Wel overdreven zeker in een stad met zoveel arme mensen. Hier werd duidelijk een kloof geschapen: alleen rijken mogen bij Che op bezoek. Een dus wel wat bizarre naam voor dit etablissement...
Vervolgens kleine lunch in het restaurant waar we de eerste avond haden gegeten. We hadden veel zin om de serveerster daar mee te nemen naar België. Zo vriendelijk en ter zake.Per taxi op tijd (wat heet!) naar het station. Daar staat de trein waarmee Lenin terug kwam uit Finland toen hij de revolutie startte. Ook een groot standbeeld van hem op het plein voor het station Dat plein wordt overigens op dit moment prachtig opgeknapt. Zoals zoveel in St Petersburg. Aannemer zijn is daar kennelijk een booming business.